تنور داغ رقابت در جشنواره فجر 98
داریوش مهرجویی که آخرین بار شش سال پیش با «اشباح» در جشنواره فیلم فجر حضور داشت، امسال با «لامینور» خود را برای رقابت در جشنواره فیلم فجر آماده میکند.
کد خبر :
۷۲۸۴۸
بازدید :
۱۷۴۳
مدتی قبل درجریان برگزاری جشن خانه سینما و درست در شبی که اهالی سینما کنار هم به انتخابهایشان از میان فیلمهای یکسال سینمای ایران جوایزی اهدا میکردند، بهمن فرمانآرا به نکتهای در ارتباط با شرایط این روزهای سینمای ایران اشاره کرد و گفت: در حال حاضر سینمای ایران به کمک نیاز دارد و ادامه داد: «به سمت سینمای مبتذل پیش میرویم.
این روزها سینماداران تصمیم میگیرند چه اتفاقی در سینما رخ دهد، بهعنوان مثال از ۲۴ سانس فیلم من در یک روز، ۲۲ سانس به «هزارپا» اختصاص داده شد!». صحبتهای فرمانآرا با تشویق حضار همراه شد. از میان جمعیت انبوه سینماگران، انگشتشمار هنرمندانی مثل بهمن فرمانآرا به صراحت از شرایط کیفی ساخت فیلم در سینمای ایران صحبت میکنند و کوشش دارند درست مطابق نظرشان رفتار کنند و خود به دام ابتذال نیفتند. اما در موارد بسیاری عمل چیزی متفاوت از اعتراض به ابتذال در سینمای ایران بوده است و کم نیستند هنرمندانی که با شعار مبارزه با ابتذال خود همان مسیر را دنبال کردهاند.
با این حال معدود سینماگرانی که بدون چشم به گیشه سینمای کمدی و البته مبتذل به ذات سینما وفادار ماندهاند کم هستند و در همین حیص و بیص سعی میکنند گام در مسیر رقابت بگذارند. اما بدون شک جشنواره فیلم فجر پیشرو را میتوان جشنوارهای متفاوتتر از سالیان قبل، با فیلمهای پرتعداد و متنوع توصیف کرد که بدون شک علاقهمندان بسیار زیادی را با خود همراه خواهد کرد و در ادامه اکرانهای متنوعتری را تجربه میکنیم.
از ظواهر پیداست فیلمسازانی از نسلها و دیدگاههای مختلف در این رویداد هنری شرکت خواهند کرد. از حضور نسل جوان فیلمساز گرفته تا نسل میانی و پیشکسوتانی که بعد از سالها بار دیگر روی صندلی کارگردانی مینشینند. اما در این میان نسلی از فیلمسازان که گاه غیبتشان سؤالبرانگیز است و کنجکاوی برای دیدن اثر جدیدشان در میان علاقهمندان سینما وجود دارد نیز دست به کار شدهاند.
بهمن فرمانآرا در تدارک ساخت فیلم جدیدش است. فیلمی که اطلاعات چندانی از موضوع و ترکیب بازیگرانش منتشر نشده است و به نظر میرسد فرمانآرا با حوصله و دقت مشغول انتخاب و پیشتولید فیلم جدیدش است. او که سال گذشته در مقام بازیگر، مقابل دوربین رضا درمیشیان در فیلم «مجبوریم» ایفای نقش کرد، خود را برای ساخت اثری جدید آماده میکند.
هرچند «حکایت دریا» تازهترین اثر او بهزودی آماده نمایش خواهد شد. «دلم میخواد» آخرین اثر سینمایی او بعد از مدتها توقیف و حذفیات و البته اصلاح نام فیلم خرداد سال گذشته اکران شد و در مدت کوتاه اکرانش مورد توجه مخاطبان سینما قرار گرفت و باید دید «حکایت دریا» که تجربه متفاوتی در کارنامه اوست چه موفقیتی در گیشه کسب میکند.
داریوش مهرجویی که آخرین بار شش سال پیش با «اشباح» در جشنواره فیلم فجر حضور داشت، امسال با «لامینور» خود را برای رقابت در جشنواره فیلم فجر آماده میکند. رضا درمیشیان که سابق بر این به عنوان دستیار در کنار مهرجویی بود، این بار تهیهکنندگی اثرش را بر عهده دارد. ترکیبی از بازیگران جوان و پیشکسوت مقابل دوربین مهرجویی ایفای نقش خواهند کرد.
مهرداد صدیقیان، پردیس احمدیه، سیامک انصاری و علی نصیریان ترکیب بازیگران فیلم جدید مهرجویی را تشکیل میدهند. داریوش مهرجویی خالق بسیاری از فیلمهای ماندگار سینمای ایران درباره فیلمنامه جدیدش صحبتی نکرده. فیلمنامهای که به قلم خود و همسرش وحیده محمدیفر نوشته شده است.
«لامینور» را میتوان یکی از پرریسکترین تجربه سالهای اخیر مهرجویی بعد از چندین تجربه نه چندان موفق دانست. آثاری که در چند سال اخیر این هنرمند را بیشتر به حاشیه کشاند و درباره چرایی تغییر مسیر او در کارگردانی و مضامینی که به سراغ آنها رفت، صحبت و نقد شد. اما قطعا حضور هنرمندان از نسلهای مختلف که البته وجودشان در کنار یکدیگر کمی غیرمتعارف به نظر میرسد، یکی از نکات جالب توجه ساخت این فیلم سینمایی است.
عبدالله اسکندری طراح چهرهپردازی این فیلم که البته در آثار شاخصی، چون هامون، بانو، پری، درخت گلابی و دختردایی گمشده، مهرجویی را همراهی کرده است در این پروژه نیز حضور دارد و علی نصیریان که برای نخستین بار در جشنواره سیوهفتم برای فیلم «مسخرهباز» تندیس جشنواره را دریافت کرد، برای ششمین بار در فیلمی از داریوش مهرجویی ایفای نقش میکند. قطعا بسیاری از علاقهمندان سینمای مهرجویی منتظر دیدن تازهترین تلاش کارگردان محبوبشان هستند.
دیگر فیلمسازی که خود را برای رقابت در جشنواره فیلم فجر آماده میکند، مسعود کیمیایی است که زمزمههای ساخت اثر جدیدش شنیده میشود. «قاتل اهلی»، آخرین ساخته مسعود کیمیایی در سیوپنجمین جشنواره فیلم فجر نظرات موافق زیادی نداشت و در همان سال و پیش از ساخت فیلم، گمانهزنیها بر سر چگونگی همکاری پرستویی و کیمیایی، بسیاری را کنجکاو دیدن فیلمی کرد که وجوه سیاسی بسیاری داشت و برخی منتقدان، این فیلم را آزمون مهمی برای کیمیایی توصیف کردند.
حواشی ادامهدار اختلاف کیمیایی با تهیهکننده اثرش، منصور لشکریقوچانی که سایه سنگینی بر سر فیلم انداخته بود و اختلاف نظر آنها بر سر نسخه نهایی، باعث شد تا در زمان اکران نیز بسیاری با اشاره به نشست خبری پرتنش و دعوای این دو در حضور اهالی رسانه در جشنواره را یادآور شوند و در نهایت آن را فیلمی متوسط از کیمیایی ارزیابی کردند.
سعید مطلبی، از دوستان سالهای دور کیمیایی، در یادداشتی با گلایه از انتقادهای منفی نسبت به فیلم کیمیایی نوشت: «مسئله مهم در این داوری این است که پهلوان را در میدان (خودش) داوری نمیکنیم چراکه کیمیایی اگر در هر زمان در میدان (خودش) داوری شود، همواره همان پهلوانی است که همیشه بوده است. کمتر کسی است از اهالی امروز که گودهای کشتی ٦٠، ٧٠ سال پیش را دیده باشد یا اگر دیده باشد، به یاد بیاورد.
گودها آن روزها خاکی بود. کشتی در وقت دو دقیقه... سه دقیقه... ١٠ دقیقه برگزار نمیشد. پهلوانان درهم میآویختند. فن میزدند، فن میخوردند، بدل میزدند، بدل میخوردند، خاک میکردند، خاک میشدند و در آخر کار، آن کس که میان گود هنوز بر سر پا مانده بود، دستش بالا میرفت.
برای بسیاری این پهلوانی، آغاز بود و نه پایان. فصل بعد دوباره بازمیگشتند و آماده نبرد با پهلوانانی جوانتر و تازهنفستر و روز از نو، روزی از نو. ذرهای از شرف خاک گود را به هیچ کاخی نمیفروختند. پهلوانی را با هیچچیز (تاخت) نمیزدند.
عنوان پهلوانی را مانند یک نشان بر سینه نمیآویختند. آنچه میخواستند این بود که شرافتمندانه تا زندهاند و جان در تن دارند، (برخی) خاک گود باشند و کسانی هم بودند که پهلوانی، آغاز زندگیشان بود. یا خود صاحب زورخانه میشدند یا همپا و قلدر میشدند یا اصلا خود خان میشدند و خلاصه اینکه گود و کشتی و پهلوانی راه ورودشان بود به دنیایی که از پیش در ذهنشان ساخته بودند.
کیمیایی را باید اینگونه دید. بعد از ٥٠ سال، هنوز با موی سفید و پشت خم و هزار درد و مرض باز... هر سال... بر خاک گود میایستد. اگرچه خسته و رنجور و دلشکسته. اما برای بار دهم و بیستم و سیام و پنجاهم آماده است که با پهلوانانی جوانتر، پنجهدرپنجه اندازد. مسعود کیمیایی را باید اینگونه قضاوت کرد که هرگز پهلوانی را جامه نکرد تا با آن به میهمانی ازمابهتران رود.
بلکه کنارهای از آن ساخت و بر سر راه دیگرانی که از پی او آمدند، گسترد و شوق آمدن به این گود را در دل و ذهن آنها به غلیان درآورد. مسعود کیمیایی را با «قاتل اهلی» قضاوت نکنیم. حتی با «گوزنها» یا «سفر سنگ» یا «قیصر» ... کاری که او در سینمای ایران کرد، بسیار فراتر از فیلمهای اوست.
بیتردید بهعنوان کسی که بیش از ٥٠ سال در همه زیروبم این سینما بودهام، از من خواهید پذیرفت که مسعود کیمیایی بر همه کارگردانهای همنسل و حتی نسلهای بعد از خود تأثیر داشت و اگر او نبود، چه بسیار بزرگانی که هرگز امکان ساختن فیلم نمییافتند».
قضاوت درباره ساخته هر یک از کارگردانهایی که امسال قدم در جشنواره سیوهشتم میگذارند کمی زود است و باید دید نتیجه تلاش یک سال سینمای ایران در ماههای پیشرو چه خواهد بود؟
۰