نماد پایتخت، برج آزادی یا برج میلاد؟
انتصاب یک بهانه سیاسی به یک نماد تاریخی از بیخ و بن اشتباه است. چرا باید سازنده این برج طاغوتی باشد و سازندگان برج میلاد انقلابی؟ شما وقتی که وارد این برج میشوید، میتوانید نمونههایی از معماریهای ساسانی تا اسلامی را ببینید ولی در برج میلاد اصلا آثاری از معماری فاخر ایرانی نمیبینید.
کد خبر :
۷۳۶۰۱
بازدید :
۱۵۵۴۳
حمیدرضا خالدی | از همان سالهایی که زمزمه ساخت برج میلاد مطرح شد، شایعهای به گوش میرسید که قرار است برج میلاد ساخته شود تا جایگزین نماد تهران یعنی برج آزادی شود؛ شایعهای که هنوز هم به قوت خود باقی است. این گروه بر این باورند که برج آزادی، نمادی از طاغوت است و برج میلاد ساخته شده تا به عنوان نماد و دستاوردی از انقلاب اسلامی ایران باشد.
این شایعه زمانی قوت گرفت که روز به روز بر تبلیغات و برنامههایی که در برج میلاد برگزار میشود، افزوده شد به طوری که امروز نمیتوان به سادگی از کنار نقشی که برج میلاد در عرصه فعالیتهای فرهنگی و حتی اقتصادی دارد، گذشت. اما با این وجود هنوز هم بسیاری از کارشناسان به خصوص متخصصان و علاقهمندان بناهای تاریخی، برج آزادی را نماد تهران میدانند
. حسن خلیلآبادی، عضو کمیسیون اجتماعی و فرهنگی شورای شهر تهران یکی از همین دسته افراد است که معتقد است، قیاس بین این دو برج قیاس معالفارق است و عظمت و اهمیت برج آزادی از لحاظ معماری و حتی جایگاه اقلیمی به هیچ عنوان قابل مقایسه با برج میلاد نیست. او همچنین بر این باور است که نباید بناهای تاریخی و ارزشمندمان را دستاویزی برای تسویهحسابهای سیاسی کنیم.
یکی از موضوعاتی که شاید بیشتر از آنکه در رسانهها انعکاس داشته باشد در بین عوام و مردم کوچه و بازار رواج دارد، بحث نماد تهران است و اینکه بالاخره نماد پایتخت کدام یک از دو برج آزادی یا برج میلاد است؟ شما به عنوان یکی از اعضای کمیسیون فرهنگی - اجتماعی شورای شهر تهران کدامیک از این دو را نماد تهران میدانید؟
به شخصه معتقدم که بیشک نماد تهران برج آزادی است و نه برج میلاد. اصلا معماری برج آزادی با برج میلاد قابل مقایسه نیست. برج آزادی کلا با هدف نمادسازی برای پایتخت ایجاد شده در صورتی که برج میلاد به عنوان یک برج مخابراتی ساخته شده است.
اما فرضیهای بین مردم رواج دارد که معتقد است، برج میلاد قرار است جای برج آزادی را به عنوان نماد تهران بگیرد. شما هم این سخنان بین محفلی را شنیدهاید؟
بله. ولی حتی اگر هم چنین فرضیهای درست باشد، باز هم فلسفه آن اشتباه است. برج آزادی مقصد آزادمردانی است که بیش از یکصد و چند سال برای آزادی این مرز و بوم تلاش کردند و جانها دادند و آزادی را فریاد زدهاند. حالا چرا باید بخواهیم نماد دیگری را جایگزین آن کنیم؟
شاید از این جهت که گفته میشود، برج آزادی نمادی از حکومت طاغوت است و برای همین باید نمادی از دوره جمهوری اسلامی را برای پایتخت انتخاب کنیم. اصلا گفته میشود، نماد برج میلاد با همین فلسفه ساخته شده است.
من اصلا نمیتوانم چنین استدلالی را بپذیرم. وقتی که ما برج آزادی را داریم که کلکسیونی است از معماری دورههای مختلف که اتفاقا کریدور ورودی غرب تهران هم محسوب میشود، دیگر چه نیازی به نماد دیگری داریم؟ ضمن آنکه در پاسخ به آنهایی که برج آزادی را نماد طاغوت میدانند باید گفت: مگر در زمان پیروزی انقلاب، میدان آزادی مهمترین مامن مخالفان طاغوت نبود؟
یکی از موضوعاتی که شاید بیشتر از آنکه در رسانهها انعکاس داشته باشد در بین عوام و مردم کوچه و بازار رواج دارد، بحث نماد تهران است و اینکه بالاخره نماد پایتخت کدام یک از دو برج آزادی یا برج میلاد است؟ شما به عنوان یکی از اعضای کمیسیون فرهنگی - اجتماعی شورای شهر تهران کدامیک از این دو را نماد تهران میدانید؟
به شخصه معتقدم که بیشک نماد تهران برج آزادی است و نه برج میلاد. اصلا معماری برج آزادی با برج میلاد قابل مقایسه نیست. برج آزادی کلا با هدف نمادسازی برای پایتخت ایجاد شده در صورتی که برج میلاد به عنوان یک برج مخابراتی ساخته شده است.
اما فرضیهای بین مردم رواج دارد که معتقد است، برج میلاد قرار است جای برج آزادی را به عنوان نماد تهران بگیرد. شما هم این سخنان بین محفلی را شنیدهاید؟
بله. ولی حتی اگر هم چنین فرضیهای درست باشد، باز هم فلسفه آن اشتباه است. برج آزادی مقصد آزادمردانی است که بیش از یکصد و چند سال برای آزادی این مرز و بوم تلاش کردند و جانها دادند و آزادی را فریاد زدهاند. حالا چرا باید بخواهیم نماد دیگری را جایگزین آن کنیم؟
شاید از این جهت که گفته میشود، برج آزادی نمادی از حکومت طاغوت است و برای همین باید نمادی از دوره جمهوری اسلامی را برای پایتخت انتخاب کنیم. اصلا گفته میشود، نماد برج میلاد با همین فلسفه ساخته شده است.
من اصلا نمیتوانم چنین استدلالی را بپذیرم. وقتی که ما برج آزادی را داریم که کلکسیونی است از معماری دورههای مختلف که اتفاقا کریدور ورودی غرب تهران هم محسوب میشود، دیگر چه نیازی به نماد دیگری داریم؟ ضمن آنکه در پاسخ به آنهایی که برج آزادی را نماد طاغوت میدانند باید گفت: مگر در زمان پیروزی انقلاب، میدان آزادی مهمترین مامن مخالفان طاغوت نبود؟
مگر خیابانهای منتهی به این برج، اصلیترین شاهراههای تظاهرات کنندگان نبودند؟ در سال ۱۳۵۷ تظاهرات عظیم عاشورا و تاسوعا در کجا رخ داد؟!... حالا چطور است که معتقدیم این کانون انقلابی پایتخت، طاغوتی است؟!
انتصاب یک بهانه سیاسی به یک نماد تاریخی از بیخ و بن اشتباه است. چرا باید سازنده این برج طاغوتی باشد و سازندگان برج میلاد انقلابی؟ شما وقتی که وارد این برج میشوید، میتوانید نمونههایی از معماریهای ساسانی تا اسلامی را ببینید ولی در برج میلاد اصلا آثاری از معماری فاخر ایرانی نمیبینید.
آنچه هست، بتن و سیمان است و آهن. البته برج میلاد هم زیبایی خودش را دارد ولی اصلا قابل قیاس با برج آزادی نیست. برج آزادی نماد دوره شاهنشاهی نیست، نماد طاغوت نیست بلکه نمادی از همه دورانها برای تهران است.
فکر میکنید به جز این دو برج؛ کدامیک از بناهای تهران میتوانند به عنوان نماد پایتخت انتخاب شوند؟
بناهای زیادی در تهران داریم که این قابلیت را دارند مثل برج طغرل که بنایی بینظیر و شاهکاری در عرصه معماری است یا بازارهای تهران و تجریش، میدان توپخانه، سردر باغ ملی، کاخ گلستان یا کاخ مرمر که گنبدش یکی از شاهکارهای معماری جهان محسوب میشود. هر کدام از اینها میتواند نمادی باشد برای تهران و شهر شلوغ ما.
اما به نظر میرسد که در چند دهه گذشته چندان در عرصه نمادسازی شهری موفق نبودهایم!
خب شاید دلیلش این باشد که اصلا ضرورتی به نمادسازی نبوده است. تهران در دورههای مختلف تاریخی، نمادهای گوناگونی را به عنوان شاخصه داشته است.
فکر میکنید به جز این دو برج؛ کدامیک از بناهای تهران میتوانند به عنوان نماد پایتخت انتخاب شوند؟
بناهای زیادی در تهران داریم که این قابلیت را دارند مثل برج طغرل که بنایی بینظیر و شاهکاری در عرصه معماری است یا بازارهای تهران و تجریش، میدان توپخانه، سردر باغ ملی، کاخ گلستان یا کاخ مرمر که گنبدش یکی از شاهکارهای معماری جهان محسوب میشود. هر کدام از اینها میتواند نمادی باشد برای تهران و شهر شلوغ ما.
اما به نظر میرسد که در چند دهه گذشته چندان در عرصه نمادسازی شهری موفق نبودهایم!
خب شاید دلیلش این باشد که اصلا ضرورتی به نمادسازی نبوده است. تهران در دورههای مختلف تاریخی، نمادهای گوناگونی را به عنوان شاخصه داشته است.
آخرین آنها که نماد دوره مدرن کنونی است همان برج آزادی است. مثلا شاید خیلی از خانههای لواسان از کاخ گلستان هم زیباتر باشد ولی شما وقتی نگاه میکنید به شیوه ساخت این کاخ اینکه این مجموعه با چه امکاناتی ساخته شده واقعا حیرت میکنید. بنابراین وقتی که ما این همه بنای شاخص در تهران داریم دیگر چه نیازی است که بخواهیم دوباره نماد جدیدی بسازیم؟
ولی قبول دارید که نتوانستهایم در حفظ و نگهداری همین نمادها نیز موفق باشیم؟
(لبخندی میزند و به شوخی میگوید): کلا ما ایرانیها هیچوقت در نگهداری و حفظ هیچ چیزی موفق نبودهایم. از حفظ دوست و همکارمان تا حفظ بناهای تاریخی که داریم.
ولی قبول دارید که نتوانستهایم در حفظ و نگهداری همین نمادها نیز موفق باشیم؟
(لبخندی میزند و به شوخی میگوید): کلا ما ایرانیها هیچوقت در نگهداری و حفظ هیچ چیزی موفق نبودهایم. از حفظ دوست و همکارمان تا حفظ بناهای تاریخی که داریم.
البته ما در دوره پنجم تمام تلاشمان این بوده که اگر نمیتوانیم در مورد بنایی کاری کنیم حداقل آن را همین گونه حفظ کنیم. در مورد برج آزادی هم من خودم به شهرداری منطقه پیشنهاد دادم که جلوی تردد در این میدان را بگیرد و در عوض آن را به پیادهرویی زیبا بدل کند. پیادهرویی که میتواند یکی از بزرگترین و زیباترین پلازاهای پایتخت باشد.
۰