ماجرای انتقال جنجالی یوزپلنگ‌های ایرانی به سمنان چیست؟
با وجود مخالفت گسترده فعالان و خبرنگاران حوزه حوزه محیط زیست با مخفی کاری و انتقال غیر حرفه‌ای وپرریسک یوز‌های ایرانی به سمنان، اما مسئولان این سازمان معتقدند که این یک اقدام کارشناسی است. شهاب الدین منتظمی مدیرکل دفتر حفاظت و مدیریت حیات وحش دراین باره گفت: " ماندن این حیوانات در تهران و خارج از زیستگاه خودشان، امری غیر کارشناسی است نه بازگشت به زیستگاه اصلی خودشان، برای جابجایی این حیوانات تیم کارشناسی از مدت‌ها قبل مطالعات را انجام داده و انتقال بهترین راه حل برای آن‌ها بوده است. "
کد خبر :
۷۸۹۹۸
بازدید :
۷۹۳۸
فرادید | روز‌های گذشته بود که ویدئو‌هایی از تلاش برای بیهوش کردن سه یوزپلنگ ایرانی به نامهای "ایران"، "دلبر" و "کوشکی" که در پارک پردیسان و در اسارت زندگی می‌کنند، در فضای مجازی منتشر شد. پس از انتشار این ویدئو‌ها و اخبار پیرامون این موضوع، مسئولان محیط زیست ابتدا اعلام کردند که هدف از بیهوش کردن این یوزها انجام معاینات دوره‌ای بوده است، اما سپس اعلام شد که دو یوز ایرانی قرار است به پارک توران سمنان منتقل شوند.
پس از آن فیلم‌هایی در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد که نشان می‌داد پس از ساعت‌ها تعقیب و گریز تیم بیهوش کننده "یوز‌های ایرانی"، موفق به این کار نشده اند و در عین حال استرس زیادی نیز به این دو حیوان ارزشمند وارد شده است. این اقدام با واکنش تند فعالان حوزه محیط زیست مواجه شد.
به گزارش فرادید، از طرفی هم سایت دیده‌بان محیط زیست و حیات وحش ایران اعلام کرد که "هدف از بیهوشی، زنده‌گیری حیوان و انتقال به مکانی دیگر در راستای پروژه تکثیر در اسارت یوزها است. "، اما سپس تصاویری منتشر شد که نشان می‌داد، باکسی غیر استاندارد برای انتقال یوزها به سمنان وارد پردیسان شده است، که بر انتقادها افزود.
این اقدام سازمان محیط زیست با مخالفت فعالان و خبرنگاران این حوزه مواجه شد. آن‌ها در نامهای خواستار توقف و شفاف سازی این موضوع شده اند. در نامه جمعی از فعالان رسانه و محیط زیست آمده است: " با توجه به انجام قطعی این اقدام از طرف سازمان علیرغم تمام مخالفت‌ها، حداقل انتظار آن است که سازمان محیط زیست همه مراحل را تصویربرداری کرده و تصاویر به طور کامل و غیرگزینشی در اختیار رسانه‌ها و افکار عمومی قرار بگیرد تا فاجعه مرگ گورخر‌ها در اثر جابه‌جایی، که ابتدا تکذیب و سپس منجر به بی‌اعتباری بخش اطلاع‌رسانی و روابط عمومی این سازمان شد تکرار نشود. "
فعالان حوزه محیط زیست همچنین در این نامه گفته اند که برای انجام عملیاتی با این درجه از اهمیت می‌باید شفاف عمل کرد. اگر این طرح از پشتوانه کامل تخصصی برخوردار است، چرا از رسانه‌ها مخفی نگه داشته شده است؟
اما مسئولان سازمان محیط‌زیست بر این باور هستند که در این رابطه هیچ مخفی کاری انجام نشده است و آن‌ها بخشی از اقدامات حرفه‌ای خود را انجام داده اند و حتی با انتشار تصاویر و اخبار مربوط به انتقال یوز، این خبر را اطلاع‌رسانی کرده اند.
با این وجود برخی، انتقاداتی که پس از انتقال ناموفق گور‌های ایرانی در مقابل این سازمان شکل گرفت، را عامل عدم اعلام اجرای این پروژه می‌دانند.
اولین تصویر حضور یوزها در زیست کره توران سمنان
اما این تنها حواشی انتقال یوزها از پردیسان نبود، نحوه انتقال آن‌ها هم با ماجرا‌های عجیبی همراه شد؛ دو روایت یکی از سمت برخی خبرنگاران و فعالان محیط‌زیست و دیگری از سمت سازمان محیط‌زیست که تعارض‌های زیادی با هم داشتند.
بعد از اعلام خبر برنامه سازمان محیط‌زیست، در فضای مجازی خبری پخش شد که دارویی بیهوش‌سازی یوزپلنگ‌ها که به آن‌ها برخورد نکرده می‌توانسته منجر به مرگ شان بشود.
سایت دیدبان محیط‌زیست ایران در این رابطه نوشته است: «اکیپی متشکل از دامپزشک و سایر نیرو‌هایی که به این منظور عازم پردیسان شده بودند به‌قدری مبتدی و کارنابلد بوده‌اند که پس از ساعت‌ها (حدود چهار ساعت) تعقیب‌وگریز موفق نشدند هیچ‌کدام از یوزها را بیهوش کنند. "
در ادامه هم گزارش‌های غیررسمی در فضای مجازی منتشر شد که بعد از چهار پرتاب دارت به سمت کوشکی، او بیهوش نشده است، از شدت ترس خود را به گوشه‌های قفس پرتاب کرده و از دهانش کف خارج شده است.
سایت روزنامه شهروند در این رابطه نوشته بود: «به گفته منابع آگاه، تاکنون چهار دارت حاوی ماده بیهوشی به کوشکی تزریق شده و موفق به بیهوش کردن آن نشده‌اند، اما ایران، یوزِ دیگر، بیهوش شده و در حال انتقال است. با وجود تمام انتقادات کارشناسان به نظر می‌رسد مسئولان سازمان در تلاش‌اند تنها یوزپلنگ‌های در اسارت جهان را عجولانه و در شرایطی نامناسب به استان دیگری انتقال دهند. "
اما سازمان محیط‌زیست این روایت‌ها را تکذیب کرد. منتظمی مدیرکل دفتر حفاظت و مدیریت حیات وحش در این باره گفت: «اگر کسی مدرک دارد آن‌ها را منتشر کند، برخی گفتند از دهان کوشکی کف آمد که اصلا درست نیست. قطعا دلسوزتر از همکاران من در سازمان محیط‌زیست پیدا نمی‌کنید.»
واکنش سازمان محیط زیست به انتقادها
با وجود مخالفت گسترده فعالان و خبرنگاران حوزه حوزه زیست با مخفی کاری و انتقال غیر حرفه‌ای وپرریسک یوز‌های ایرانی به سمنان، اما مسئولان این سازمان معتقدند که این یک اقدام کارشناسی شده است. شهاب الدین منتظمی مدیرکل دفتر حفاظت و مدیریت حیات وحش دراین باره گفت: " ماندن این حیوانات در تهران و خارج از زیستگاه خودشان، امری غیر کارشناسی است نه بازگشت به زیستگاه اصلی خودشان، برای جابجایی این حیوانات تیم کارشناسی از مدت‌ها قبل مطالعات را انجام داده و انتقال بهترین راه حل برای آن‌ها بوده است. "
منتظمی در خصوص شرایط و نحوه انتقال این دو یوزپلنگ گفت: "باکس‌های تعبیه شده برای انتقال این گونه‌ها از بهترین باکس‌ها بوده و مخصوص حمل گربه سانان است، از طرف دیگر ما برای انتقال، شرایط مبدا، مقصد و مسیر را مورد سنجش قرار می‌دهیم و اگر روند بیهوشی به درستی انجام شود امروز و اگر موفقیت آمیز نبود با توجه به شرایط در فرصت مناسب دیگری جابجایی صورت می‌گیرد. "
سازمان حفاظت محیط زیست پیش از این نیز پروژه انتقال گورخر‌ها به پارک ملی کویر را اجرایی کرده بود که متاسفانه در این اقدام پنج راس گورخر تلف شدند و تعدادی دیگر از آن‌ها کمی بعد از استقرار از محوطه قرنطینه فرار کردند. تجربه ناموفق انتقال گور ایرانی نگرانی‌هایی را در ذهن متخصصان و فعالان حوزه محیط زیست درمورد انتقال یوزپلنگ‌هایی ایجاد کرده است؛ گونه‌ای که به شدت در معرض خطر انقراض است.
کوشکی و دلبر از کجا آمده‌اند؟
کوشکی و دلبر دو یوزپلنگ نر و ماده‌ای هستند که به ترتیب ۱۰ آذر ۹۳ از پناهگاه حیات وحش میاندشت و ۱۱ آذر ۹۳ از ذخیره‌گاه زیست‌کره توران به پارک پردیسان تهران منتقل شدند، این دو گونه ارزشمند با هدف تکثیر در اسارت و انجام تحقیقات بر روی رفتار گربه‌سانان به این مکان منتقل شدند.
کوشکی یوزپلنگ نر بهمن ماه ۱۳۸۶ در ۴ ماهگی و دلبر یوزپلنگ ماده فروردین ۱۳۹۰ در سه ماهگی به اسارت درآمدند که بعد از این و با توجه به اهمیت حفاظت از این گونه‌های ارزشمند و در خطر انقراض بودن آن‌ها به پارک پردیسان منتقل شدند.
بر این اساس در خرداد ۱۳۹۰ اولین طرح ایجاد مرکز تکثیر در اسارت ارائه شد و در شهریور ۱۳۹۱ این طرح برای «شان مک کویین» کارشناس ایرلندی گربه‌سانان ارسال شد و وی نظر نهایی خود را بر روی این طرح ارائه داد که از تیرماه همان سال کار ساخت این مرکز تحقیقاتی در پارک پردیسان آغاز شد.
این سایت دارای ۶ فضای مجزاست که با هدف تکثیر در اسارت، نگهداری از این دو یوز و همچنین پذیرایی از هر یوزپلنگ آسیایی دیگر که شاید در آینده به هر دلیل غیر قابل پیش‌بینی توان ادامه حیات در زیستگاه طبیعی‌اش را از دست بدهد، طراحی و ساخته شده است و کار تکثیر یوزپلنگ ایرانی به روش مصنوعی در آن آغاز شد، چون متخصصان بر این باورند که در صورت موفقیت این پروژه می‌توان نسل گونه‌های جانوری در خطر انقراض کشور را از خطر انقراض دائم نجات داد و گامی ارزشمند برای حفاظت از حیات وحش کشور برداشت.
۰
