آموزش آنلاین، نعمت یا آفت؟
برای چنین افرادی تهیه این امکانات جدید آموزشی کار غیرممکنی به نظر میرسد و البته برای اکثریت جامعه هم ممکن است کار سختی باشد. خصوصا که نرمافزارها با بهروزترین تکنولوژیها تهیه میشوند و دستگاههای جدید و آپدیت میطلبند.
کد خبر :
۷۹۹۳۸
بازدید :
۶۴۴۰
زهرا جنت | بعد از همهگیری کرونا و لزوم تعطیلی نهادهای آموزش رسمی کشورها، یک اقبال و رویکرد جهانی به پدیده آموزش آنلاین ایجاد شده است. نهادهای بهداشتی و پزشکی از یک سو، احتمال طولانی شدن پروسه تولید دارو یا واکسن برای کرونا را میدهند و از سوی دیگر، احتمال ظهور بیماریهای همهگیر دیگری در آینده را منتفی نمیدانند.
از این لحاظ برای سیستم آموزشی باید به فکر چارهای هماهنگ با این شرایط جدید بود که آموزش آنلاین یکی از گزینههای مطرح است. تا قبل از این بحران، ظرفیتهای فضای مجازی در جهت استفاده مکمل برای بالا بردن کیفیت آموزش برای همگان یا امکان آموزش به افرادی که در مناطق محروم و دور از دسترس و بدون امکانات آموزشی هستند، مدنظر بود.
اما استفاده از این ابزار آموزشی به عنوان اصلیترین سیستم آموزشی، نیازمند کار کارشناسی گروههای متخصص زیادی است تا مزیتها را افزایش دهند و از کمبودها بکاهند. آموزش از طریق اینترنت یا آموزش مجازی ممکن است به صورت تعاملی یا یک طرفه انجام شود که هر یک از این دو با توجه به امکانات ارایهدهنده آموزش یا ظرفیتهای فضای مجازی ممکن است حالتهای مختلف دیگری داشته باشند.
در آموزش مجازی تعاملی، مثل کلاسهای آنلاین مدارس در این چند ماه، در واقع قسمت حضور فیزیکی از کلاسهای درس حذف شده است، در اکثر آنها تعداد محدودی دانشآموز به همراه یک معلم، در زمان معین و طبق برنامه مشخصی آنلاین میشوند. معلم درس را ارایه میکند و دانشآموزان در کلاس مشارکت میکنند.
در آموزش مجازی یک طرفه، یک دوره آموزشی متنی یا مولتی مدیا بر اساس سرفصل آن دوره تهیه شده است. افراد بر اساس ضوابط ارایه کننده یا به صورت زمان آزاد میتوانند با پرداخت هزینه یا رایگان از آن دوره استفاده کنند. حتی گاهی این امکان وجود دارد که دوره را دانلود کرده و به صورت آفلاین از آن استفاده کنند.
سیستم آموزش مجازی و از راه دور فواید بسیاری دارد، اما قطعا مشکلات خاص خود را هم خواهد داشت که برای رسیدن به کیفیت مطلوب آموزشی باید هر چه زودتر این مشکلات را شناخت و برای آنها راهحل پیدا کرد. کسب و تمرین مهارتهای اجتماعی از جمله مزیتهای حضور فیزیکی در مدارس و دانشگاههاست که به ما کمک میکند در زندگی شخصی و روابط جمعی خود موفق عمل کنیم.
تعامل با دیگر دانشآموزان و معلمان از جمله مواردی است که در آموزش مجازی یک طرفه وجود ندارد و در کلاسهای آنلاین هم به کیفیت یک تعامل فیریکی و حضوری نیست. آنلاین بودن منوط به استفاده از دستگاه موبایل یا کامیپوتر و سرویس اینترنت است که علاوه بر اینکه هزینهبر است، تهیه آن در توان همه اقشار جامعه نیست.
این مساله که با تولید موارد آموزشی اینترنتی یا رسانهای، همه دانشآموزان میتوانند از آموزش باکیفیت و توسط بهترین مدرسها بهرهمند شوند، دلگرمکننده است، اما به این نکته توجه کنیم که فقر عمدهترین دلیل عدم دسترسی بسیاری از کودکان به حق آموزش است، فقری که برای اقشاری از جامعه در حد عدم توانایی تهیه غذای روزانه است.
برای چنین افرادی تهیه این امکانات جدید آموزشی کار غیرممکنی به نظر میرسد و البته برای اکثریت جامعه هم ممکن است کار سختی باشد. خصوصا که نرمافزارها با بهروزترین تکنولوژیها تهیه میشوند و دستگاههای جدید و آپدیت میطلبند.
در صورت ادامه شرایط کرونا و لزوم آموزش آنلاین، اگر به این ضرورت توجه نشود و با یک عزم ملی و صرف بودجه ویژه آموزشی به آن رسیدگی نشود عده زیادی از کودکان که از فقیرترین اقشار جامعه هستند از آموزش بیبهره میمانند. اینها اغلب کودکانی هستند که سالها تلاش فعالان و خیران آموزشی و صرف بودجههای دولتی منجر به عدم ترک تحصیل آنها شده است.
بهطور مثال، پهنای باند لازم برای دسترسی به نرمافزارهای آموزشی رسمی مدارس آموزش و پرورش باید برای دانشآموزان و معلمان به رایگان تامین شود و این افراد مجبور به پرداخت هزینه برای آن نباشند. آموزش آنلاین آنقدرها هم که به نظر میرسد در توزیع عادلانه امکانات آموزشی قدرتمند و جدا از سیستم سنتی عمل نخواهد کرد، حتی اگر در نظر بگیریم که محتوی ارایه شده از سوی نهادهای رسمی برای همه دانشآموزان با بالاترین کیفیت و یکسان باشد، باز هم در فضای مجازی هزاران ابزار آموزشی به فروش خواهد رسید که این ابزارها کیفیت آموزش را برای آنها که پول پرداخت آن را دارند، بالا خواهد برد.
برای اغلب افراد خصوصا قشر آسیبپذیر که عمدتا هم پرجمعیت هستند و مکان زندگی کوچکی دارند اختصاص دادن فضای آموزشی ساکت و خصوصی برای زمان کلاسهای آنلاین کودکان امکانپذیر نیست. از دیگر معایب آموزش آنلاین این است که شرایط این کلاسها مثل ضوابط کلاسهای سنتی نیست که به خاطر جو آن و قواعد حاکم، دانشآموز، فقط بر درس تمرکز داشته باشد.
ارزیابی آموزشهای انجام شده به صورت مجازی هم قاعدتا از طریق آنلاین و مجازی صورت میگیرد و ممکن است نتواند به دقت ارزیابی کتبی، حضوری و شفاهی در شیوه سنتی باشد. در کلاسهای سنتی کتاب و مدرس تنها نیازهای اغلب کلاسهاست، اما در آموزش مجازی علاوه بر این موارد و لزوم داشتن موبایل یا کامپیوتر، معلمان، خانواده و کودکان باید اطلاعات کاملی از کار کردن با ابزارهای مختلف و تنظیمات آنها داشته باشند وگرنه ممکن است با کوچکترین خللی کلا امکان آموزش از بین برود.
غیر از معایب و فواید این مدل از آموزش، نیاز به ایجاد ساختارهای نظارتکننده هم به نظر الزامی میرسد. با توجه به امکانات این فضا، ممکن است افراد و نهادهای مختلفی خصوصا برای کسب درآمد اقدام به تولید محتوا کنند. اینکه کاربر بتواند رتبه و امتیاز یک محصول آموزشی را تشخیص دهد و در صورت عدم مطابقت سرفصلها و موارد ارایه شده جایی برای شکایت و رسیدگی وجود داشته باشد از نیازهای جدید در این فضا خواهد بود.
۰