دگزامتازون؛ اولین داروی شفابخش کرونا

متخصصان بریتانیایی می‌گویند یک داروی ارزان و در دسترس می‌تواند جان بسیاری از مبتلایان عفونت کرونا را از مرگ نجات دهد.

این پژوهشگران تجویز مقدار (دُز) کم دگزامتازون را یک تحول بزرگ در درمان موارد وخیم کرونا نامیده‌اند چرا که در کسانی که با دستگاه تنفس مصنوعی نفس می‌کشیدند، موارد مرگ را یک سوم و در کسانی که با اکسیژن کمکی نفس می‌کشیدند یک پنجم کاهش داده است.

این دارو یکی از دارو‌های موجود است که در تلاش برای یافتن درمان کرونا، در کارآزمایی وسیع در سراسر دنیا امتحان می‌شوند تا روشن شود آیا می‌توانند بر کرونا موثر باشند یا نه.

پژوهشگران می‌گویند اگر این دارو از ابتدای شیوع کرونا در بریتانیا استفاده شده بود ممکن بود جان پنج هزار نفر نجات داده شود. ارزانی و فراوانی این دارو بخصوص برای کشور‌های فقیر که با کرونا دست و پنجه نرم می‌کنند امتیاز بزرگی است.

از هر بیست نفری که به کرونا مبتلا می‌شوند ۱۹ نفر خوب می‌شوند و یک نفر کارش به بیمارستان می‌کشد. از آن‌ها که بستری می‌شوند بیشترشان بهبود می‌یابند، اما برخی به اکسیژن کمکی یا دستگاه تنفس مصنوعی نیاز پیدا می‌کنند.

به نظر می‌رسد دگزامتازون به این بیماران که بیش از همه در خطر مرگ قرار دارند کمک می‌کند. از کسانی که به علت کرونا به دستگاه تنفس مصنوعی نیاز پیدا می‌کنند تقریبا نیمی زنده نمی‌مانند.

دگزامتازون به صورت معمول برای کاهش التهاب در بسیاری از بیماری‌ها و شرایط طبی استفاده می‌شود. این دارو در متوقف کردن برخی آسیب‌های مربوط به واکنش بیش از حد سیستم ایمنی به کرونا مفید است. به واکنش بیش از حد سیستم ایمنی طوفان سایتوکاین می‌گویند که می‌تواند کشنده باشد.

در این کارآزمایی که با هدایت دانشگاه آکسفورد انجام شد، به دو هزار بیمار بستری در بیمارستان دگزامتازون با دز کم داده شد و وضعیت آن‌ها با چهار هزار نفر که این دارو را نگرفته بودند مقایسه شد.

خطر مرگ برای کسانی که زیر دستگاه تنفس مصنوعی بودند از ۴۰ به ۲۸ و برای کسانی که اکسیژن کمکی می‌گرفتند از ۲۵ به ۲۰ درصد کاهش یافت.

پروفسور پیتر هوربی ناظر ارشد این کارآزمایی گفت: "این اولین دارویی است که تا به حال نشان داده خطر مرگ را کاهش می‌دهد و این کاهش قابل ملاحظه است. این واقعا تحولی در درمان کرونا است. "

پروفسور مارتین لندری سرپژوهشگر این کارآزمایی می‌گوید این یافته‌ها نشان می‌دهد از هشت بیماری که کارشان به دستگاه تنفس مصنوعی می‌کشد، این دارو جان یک نفر را نجات می‌دهد و در آن‌ها که اکسیژن کمکی می‌گیرند از هر ۲۰ تا ۲۵ نفر جان یکی را نجات می‌دهد:

"این دارو به وضوح مفید است. درمان تا ده روز ممکن است طول بکشد و برای هر بیمار حدود پنج پوند خرج برمی‌دارد. به عبارت دیگر می‌توان با حدود ۳۵ پوند جان بیماری را نجات داد و این دارو در تمام دنیا در دسترس است. "

پروفسور لندری می‌گوید اگر نیاز باشد از همان ابتدای درمان در بیمارستان می‌توان این دارو را شروع کرد، اما مردم نباید شروع به خرید و مصرف این دارو کنند چرا که به نظر نمی‌رسد دگزامتازون در موارد خفیف کرونا که تنفس فرد مشکل پیدا نمی‌کند سودی داشته باشد.

دگزامتازون از دارو‌های مهارکننده سیستم ایمنی است که از دهه شصت میلادی در دسترس بوده و برای درمان طیف وسیعی از بیماری‌ها از آسم گرفته تا آرتریت روماتوئید استفاده شده است.

در بخش مراقبت‌های ویژه از این دارو به صورت وریدی استفاده می‌شود، اما برای بیمارانی که خیلی بدحال نیستند می‌توان قرص آن را تجویز کرد. تنها داروی دیگری که در درمان کرونا سودمندی نشان داده داروی ضدویروسی است به نام رمدیسیویر که برای درمان ابولا ساخته شد و به نظر می‌رسد طول بیماری کرونا را از حدود پانزده به یازده روز کوتاه می‌کند.

شواهد اینکه این دارو از خطر مرگ کم می‌کند محکم نبوده‌اند. به علاوه، این دارو گران و خیلی کم در دسترس است. یکی از دارو‌های موجود که برای ارزیابی اثر آن در درمان کرونا کارآزمایی شد هیدروکسی‌کلروکین بوده که اکنون استفاده از آن تقریبا کنار گذاشته شده است چرا که این نگرانی وجود دارد عوارض قلبی آن باعث افزایش موارد مرگ شود.