واکسن ویروس کرونا دانشگاه آکسفورد؛ ۵ نکته که باید بدانید
بر اساس نتایجی که در ژورنال پزشکی لنست منتشر شده است، مراحل اولیه آزمایشهای بالینیِ AZD۱۲۲۲، واکسنی که توسط AstraZeneca و دانشمندان در دانشگاه آکسفوردِ انگلستان توسعه پیدا کرده است، بدونِ آنکه عوارضی در بدنِ مشارکتکنندگان ایجاد کند، منجر به «پاسخهای قویِ ایمنیِ» در بدن آنها شده است.
کد خبر :
۸۲۷۵۴
بازدید :
۴۷۷۴۱
فرادید | آزمایش ۳ واکسن کروناویروس تاکنون نتایج نویدبخشی داشته و امیدها برای مبارزه با همهگیری کووید-۱۹ را، که تاکنون جانِ بیش از ۶۰۰۰۰۰ نفر را در سراسر جهان گرفته و اقتصادها در سراسر جهان را با فروپاشی مواجه کرده، افزایش داده است.
بر اساس نتایجی که در ژورنال پزشکی لنست منتشر شده است، مراحل اولیه آزمایشهای بالینیِ AZD۱۲۲۲، واکسنی که توسط AstraZeneca و دانشمندان در دانشگاه آکسفوردِ انگلستان توسعه پیدا کرده است، بدونِ آنکه عوارضی در بدنِ مشارکتکنندگان ایجاد کند، منجر به «پاسخهای قویِ ایمنیِ» در بدن آنها شده است.
واکسنِ آکسفورد فقط یکی از ۱۵۰ واکسنی است که در سراسر جهان ساخته شده است، اما تاکنون پیشرفتهترین واکسن است. شرکت آمریکایی داروسازیِ Pfizer و شرکتِ چینیِ CanSino Biologics نیز همزمان با آکسفورد اعلام کردند که واکسنهای تولیدی آنها نیز پاسخهای مثبتی را گزارش کرده است.
سازمان جهانی بهداشت گفته که هر کدام از واکسنها که بادوام باشند باید در دسترس عموم قرار گیرند. در ادامه به ۵ نکته درباره واکسنهایی که تاکنون تولید شده است، اشاره میکنیم:
AZD۱۲۲۲ چیست؟
واکسنِ AZD۱۲۲۲ از یک ویروس سرماخوردگی معمولی تهیه شده که در شامپانزهها پیدا میشود و یک ماده ژنتیکی به نام اسپایک گلیکوپروتئین که در ویروسِ کرونای جدید پیدا میشود، به آن افزوده است.
این واکسن از ویروس اصلاحشده برای انتقال دستورالعملهای ژنتیکی به سلولها استفاده میکند تا آنها را وادار کند به ویروسِ جدیدِ کرونا که عامل ایجاد بیماری کووید-۱۹ است، پاسخهای ایمنی نشان دهند.
در مجموع ۱۰۷۷ زن و مرد سالم و بزرگسال در گروه سنی بین ۱۸ تا ۵۵سال و در ۵ مرکز مختلف در انگلستان به صورت تصادفی به دو گروه آزمایش و کنترل تقسیمبندی شدند و در دو مرحله ۱ و ۲ واکسنِ آزمایشی را دریافت کردند.
به شرکتکنندگان یک دوز واکسن زده شد و آنها به مدت یکماه تحتِ نظر بودند. ۲۸ روز بعد به ۱۰ نفر از آنها دوز دوم زده شد.
نتایج چه چیز را نشان دادند؟
در مرحله اول آزمایش، در بدنِ ۹۱درصد از شرکتکنندگان، ۱ماه بعد از دریافت دوز اول، و در بدنِ همه آن ۱۰ شرکتکنندهای که دوز دوم را بعد از ۲۸ روز دریافت کردند، یک آنتیبادی به نام آنتیبادیِ خنثیکننده فعال شد. این آنتیبادی ویروس را متوقف کرده و اجازه نمیدهد که سلولها را آلوده کند. این اتفاقی بود که در آزمایشی مشابه در خوکها نیز رخ داده بود.
بیشتر بخوانید:
سطح آنتیبادی در بدنِ این افراد درست به اندازه سطح آنتیبادی در افرادی بود که بیماری کووید-۱۹ را گرفته و نجات یافته بودند. این شاخصی مهم است که به موفقیت بالای واکسن دلالت میکند.
محقق ارشد آکسفورد، سارا گیلبرت، میگوید این آزمایش نمیتواند تعیین کند که آیا یک یا دو دوز از واکسن برای تأمین ایمنی بدن لازم است. این واکسن همچنین بدن را وادار کرد که سلولهای T. تولید کند و به این ترتیب بخش دوم سیستم ایمنی را فعال کرد که کارشناسان باور دارند برای آنکه ایمنی در بدن پایدار بماند، ضروری است.
واکنشها به واکسن چه بود؟
دانشمندان از موفقیتهای واکسن در مراحل اولیه تقدیر کردند، اما هشدار دادند که باید با احتیاط با این موفقیت برخورد کرد، زیرا تولید واکسنی که واقعاً مؤثر باشد تا نیمههای سال آینده میلادی طول خواهد کشید.
آندرو پولارد، محقق ارشد مطالعه آکسفورد، گفت: آنها «به نقطه عطفی مهم» در تلاشهای ضد-کروناویروسی دست پیدا کردهاند، اما افزود محققان اکنون «به سرعت مشغول بررسی میزان موفقیت واکسن در جمعیتهای بزرگ هستند.»
مِنِ پانگالوس، محقق ارشد در AstraZeneca، در بیانیهای گفت: «دادههای روز دوشنبه اعتمادبهنفس ما را نسبت به کارآمدی واکسن بالا برد و به ما اجاز داد که برنامههای خودمان را برای تولید واکسنی که بتواند در مقیاس بزرگ عمل کند و همه جهان به طور مساوی بتوانند به آن دسترسی داشته باشند، ادامه دهیم.»
مایک رایان، رئیس فوریتها در سازمان بهداشت جهانی، از این «خبر خوب» تمجید کرد، اما هشداد داد «هنوز راه زیادی برای پیمودن هست.»
نخستوزیر بریتانیا بوریس جانسون، که دولتش به تأمین بودجه این پروژه کمک کرده است، این دستاورد را «خبری بسیار مثبت» توصیف کرد.
مرحله بعدی چیست؟
یک واکسن برای آنکه برای تولید انبوه و توزیع جهانی مجوز دریافت کند باید ۳ و گاهی اواقات ۴ مرحله از آزمایشهای بالینی روی انسان را سپری کند. ایجادِ واکنشِ ایمنی نخستین مرحله از توسعه واکسن است.
مرحله سوم آزمایش که اکنون در انگلستان، آفریقای جنوبی و برزیل در حال انجام است، مرحلهایست که دانشمندان در آن به دنبال دستیابی به دوز بهینه و یافتن پاسخ به این پرسش هستند که افراد واکسینهشده در مواجه با ویروسِ کرونا تا چه اندازه ایمنی دارند. مراحل آخر آزمایش واکسن در آمریکا که شیوع در آن گسترده است به زودی آغاز میشود.
گیلبرت از دانشگاه آکسفورد میگوید: «هنوز راهی طولانی در پیش است.»
«ما هنوز نیاز داریم بدانیم که واکسن در بدنِ افراد سالمند که خطر ابتلا به بیماری در آنها بسیار بیشتر از افرادی است که در این آزمایشها شرکت کردند، چگونه عمل خواهد کرد؛ بنابراین این موضوع تحقیقات بعدی است و تحقیقات بیشتری به زودی منتشر خواهد شد.»
وفا الصدر، استاد شیوعشناسی و پزشکی در دانشگاه کلمبیا، به خبرگزاری الجزیره، گفت: ۶ ماه زمان لازم است تا مشخص شود این واکسن برای تولید انبوه مناسب است یا نه.
شرکت AstraZeneca با دولتها در سراسر جهان قرار داد بسته تا به محض آنکه موفقیت واکسن تأیید شد، واکسن آنها را تأمین کند. این شرکت قرار داد بسته تا ۲ میلیارد دوز واکسن تولید کند که ۳۰۰میلیون دوز آن برای آمریکا کنار گذاشته شده است.
چه واکسنهای دیگری در حال توسعه هستند؟
بیش از ۱۵۰ واکسن دیگر در سراسر جهان در حال تولید است. دادههای جدیدی که به تازگی منتشر شده است نشان میدهد یکی دیگر از واکسنهای بالقوه که با همکاری شرکت CanSino Biologics و مرکز تحقیقات چین تولید شده ایمن است و در تقریباً ۵۰۸ داوطلب که بین ۱۸ تا ۸۳ سال سن داشتند و یک دوز از آن را دریافت کردند واکنشهای ایمنی ایجاد کرده است.
در حدود ۷۷ درصد از داوطلبان علائمی مانند تب، خستگی، سردرد یا درد در مفاصل را تجربه کردند، اما عوارض جانبی جدی گزارش نشده است.
نتایج تحقیق کوچکتری که در آلمان انجام شده است نشان میدهد که یک نوع متفاوت از واکسن که از اسید ریبونوکلئید - یک پیغامبر شیمیایی که حاوی دستورالعملهایی برای ساخت پروتئینهاست - استفاده میکند. این واکسن توسط شرکت Biotech & Pfizer تولید شده است.
در مطالعهای که روی ۶۰ بزرگسال سالم انجام شد، واکسن در بدن افرادی که دو دوز از واکسن را دریافت کرده بودند آنتیبادیهای خنثیکننده تولید کرد که درست همراستای نتایجی بود که یک تحقیق پیشین در آمریکا به آن دست یافت. این تحقیق هنوز داوری نشده است.
سرعت تولید واکسن در سراسر جهان بیسابقه است، بااینحال کارشناسان هشدار دادهاند تولید دوز کافیِ از واکسنهای موفق ممکن است به اندازه یافتن فرمولی مؤثر سخت باشد.
۰