درمان و علت عفونت‌های پوستی چیست؟
درمان و علت عفونت‌های پوستی چیست؟ بزرگترین عضو بدن، پوست است. عملکرد اصلی آن محافظت از بدن در برابر عفونت‌های خارجی و سایر آسیب‌ها است. گرچه عفونت‌های پوستی شایع، و برخی از آن‌ها به اندازه کافی بی‌ضرر هستند. اما هنوز احتمال زیادی وجود دارد که این مشکلات، مناطق دیگر بدن را تحت تأثیر قرار دهند و عوارض بیشتری برای سلامتی ایجاد کنند.
بزرگترین عضو بدن، پوست است. عملکرد اصلی آن محافظت از بدن در برابر عفونت‌های خارجی و سایر آسیب‌ها است. گرچه عفونت‌های پوستی شایع، و برخی از آن‌ها به اندازه کافی بی‌ضرر هستند. اما هنوز احتمال زیادی وجود دارد که این مشکلات، مناطق دیگر بدن را تحت تأثیر قرار دهند و عوارض بیشتری برای سلامتی ایجاد کنند.
سلولیت (cellulitis) نام پزشکی عفونت پوست و بافت نرم است. در این مطلب نام این عبارت را خلاصه کرده و از عبارت عفونت پوست استفاده می‌کنیم.
عفونت پوستی به طور معمول حاصل فعالیت بیماری‌زای گروهی از باکتری‌هاست. استرپتوکوک‌ها و استافیلوکوک‌ها شایع‌ترین باکتری‌ها در ایجاد عفونت پوستی هستند. هر فرد سالمی می‌تواند روی پوست، سطح داخلی بینی یا دهان خود این باکتری‌ها را داشته باشد. اگر جایی در پوست خللی مانند یک خراش یا زخم وجود داشته باشد، این باکتری‌ها وارد پوست و بافت زیر آن می‌شوند، رشد می‌کنند، تکثیر می‌یابند و عفونت و تورم را پدید می‌آورند.
عفونت پوستی اغلب خفیف و بی‌خطر است، با این حال امکان شدت گرفتن این بیماری وجود دارد تا جایی که شاید باعث عفونت عمومی بدن شود. پس اگر عفونت پوستی با تب همراه بود، تغییرات پوستی به سرعت پیشرفت کرد و علائم جدی دیگر حاصل گردید و یا فرد مبتلا به بیماری‌های دیگری مانند دیابت دچار شد، باید بدون معطلی به پزشک مراجعه نماید.
انواع عفونت پوستی
۱. عفونت باکتریایی
معمولا عفونت پوستی با منشأ باکتری، به‌صورت برآمدگی کوچک و قرمز ـ که کم‌کم بزرگ می‌شود ـ روی پوست به وجود می‌آید. برخی عفونت‌های باکتریایی پوست خفیف‌اند و به‌آسانی با پمادهای موضعی درمان می‌شوند، اما برای درمان دیگر عفونت‌ها مصرف آنتی بیوتیک خوراکی لازم است. گونه‌های مختلف این نوع عفونت باکتریایی عبارت‌اند از:
- سلولیت (عفونت بافت)؛
- زرد زخم؛
- کورک؛
- جذام.
۲. عفونت ویروسی
- بیماری زونا؛
- آبله مرغان؛
- زگیل آبکی؛
- زگیل؛
- سرخک؛
- بیماری دست، پا و دهان.
۳. عفونت قارچی
عفونت قارچی منشأ قارچی دارد و بیشتر نواحی مرطوب بدن مثل پاها یا زیربغل را درگیر می‌کند. برخی از عفونت‌های قارچی مسری نیستند و معمولا تهدید بزرگی به‌حساب نمی‌آیند. گونه‌های مختلف عفونت پوستی قارچی عبارت‌اند از:
- پای ورزشکاران (تینه‌آ پدیس)؛
- عفونت قارچی واژن؛
- کچلی قارچی (درماتوفیتوز)؛
- عفونت قارچی ناخن؛
- برفک دهان؛
- بثورات ناشی از بستن پوشک.
۴. عفونت انگلی
همان‌طور که مشخص است، این نوع عفونت براثر نوعی انگل به وجود می‌آید. عفونت پوستی انگلی می‌تواند وارد جریان خون یا دیگر اعضای بدن شود. این نوع عفونت خطرناک نیست اما می‌تواند موجب ناراحتی بیمار شود. انواع مختلف عفونت انگلی پوست عبارت‌اند از:
- شپش؛
- ساس؛
- جَرَب (گال)؛
- لارو مهاجر پوستی.
نشانه‌های عفونت پوستی چیست؟
اگر تاول‌های چرکی یا عفونت پوستی بهبود نمی‌یابد و علائم آن بدتر می‌شود، حتما به پزشک مراجعه کنید. ممکن است عفونت پوستی وارد جریان خون شود و به دیگر بخش‌های بدن سرایت کند. این اتفاق بسیار جدی و خطرناک خواهد بود.
نشانه‌های عفونت شدید پوست عبارت‌اند از:
- چرک؛
- تاول؛
- سستی پوست، ترک های پوستی؛
- تیرگی پوست، بافت‌مردگی (نکروز) یا رنگ‌پریدگی پوست و درد.
علت عفونت پوستی چیست؟
علت به وجود آمدن عفونت پوستی بسته به نوع عفونت متفاوت است.
۱. عفونت باکتریایی
زمانی که روی پوست بریدگی یا خراش ایجاد شود، باکتری وارد بدن می‌شود. البته لزوما زخم شدن پوست موجب بروز عفونت نمی‌شود؛ اما اگر سیستم ایمنی بدن ضعیف باشد، ریسک ابتلا به عفونت نیز بالا می‌رود.
ضعیف بودن سیستم ایمنی در نتیجهٔ بیماری یا عوارض جانبی برخی داروها به وجود می‌آید.
۲. عفونت ویروسی
منشأ رایج‌ترین ویروس‌ها از یکی از سه گروه ویروس اصلی است: ویروس آبله (poxvirus)، ویروس پاپیلوم انسانی و ویروس هرپس.
۳. عفونت قارچی
ماهیت شیمیایی بدن و سبک زندگی هر فرد می‌تواند ریسک ابتلا به عفونت قارچی را بالا ببرد. مثلا ممکن است یک فرد دونده یا کسی که زیاد عرق می‌کند، بیش از دیگران به بیماری «پای ورزشکاران» مبتلا شود. معمولا قارچ در محیط مرطوب و گرم رشد می‌کند. پوشیدن لباس‌های مرطوب یا خیس‌ازعرق یکی از عوامل خطر در ابتلا به عفونت قارچی پوست خواهد بود. وجود زخم یا خراشیدگی پوست این فرصت را به باکتری می‌دهد که وارد لایه‌های عمیق‌تر پوست شود.
۴. عفونت انگلی
حشره‌های ریز یا موجودات زنده پنهان در بخش زیرین پوست تخم‌گذاری می‌کنند و موجب عفونت انگلی پوست می‌شوند.
عفونت پوستی چگونه تشخیص داده می‌شود؟
پزشک درباره نشانه‌ها از بیمار می‌پرسد و راش، جراحت یا برآمدگی پوست را معاینه می‌کند. مثلا عفونت درماتوفیتوز معمولا باعث ایجاد بثورات پوستی به‌شکل پوسته‌پوسته و دایره‌وار می‌شود. در موارد دیگر، نمونه‌برداری از پوست به تشخیص پزشک کمک می‌کند.
عفونت پوستی چگونه درمان می‌شود؟
معمولا درمان عفونت باکتریایی با پمادهای آنتی‌بیوتیک (که مستقیم روی پوست زده می‌شوند) یا آنتی‌بیوتیک خوراکی صورت می‌گیرد. اگر این نوع عفونت در برابر درمان مقاوم باشد، ممکن است آنتی‌بیوتیکِ تزریقی برای بیمار تجویز شود.
برای درمان عفونت قارچی پوست می‌توان از داروخانه کرم یا اسپری‌های ضدقارچ تهیه و استفاده کرد. اگر در وضعیت پوست بهبودی حاصل نشد، به پزشک مراجعه کنید تا داروی مناسبی برای شما تجویز کند.
عفونت انگلی پوست نیز با کرم‌های دارویی قابل‌درمان است. ممکن است پزشک برای کاهش ناراحتی بیمار، داروهای ضدالتهاب نیز تجویز کند.
مراقبت‌های خانگی و درمان‌های جایگزین
مراقبت‌های خانگی در کاهش علائم عفونت‌های پوستی مؤثر هستند. ازجملهٔ این مراقبت‌ها می‌توان به این موارد اشاره کرد:
- روزی چند بار از کمپرس سرد برای کاهش التهاب یا خارش پوست استفاده کنید؛
- برای کاهش خارش، از داروخانه داروهای آنتی هیستامین تهیه کنید؛
- از کرم یا پماد موضعی برای کاهش خارش و ناراحتی پوست استفاده کنید.
حتما از پزشک درباره وضعیت‌تان سؤال کنید.
دورنمای درمان عفونت پوست
بیشتر عفونت‌های پوستی باکتریایی با دارو درمان می‌شوند. برخی گونه‌های باکتری مثل «استافیلوکوک اورئوس مقاوم به متی‌سیلین» (MRSA) در برابر آنتی‌بیوتیک‌های معمول مقاوم هستند و درمان آن‌ها کمی مشکل است.
جلوگیری از عفونت پوست
راه‌های متعددی برای کاهش شانس ابتلا به عفونت پوستی وجود دارد. یکی از بهترین راهکارها، شستن زودبه‌زود دست‌هاست. ممکن است شدت عفونت‌های پوستی از کم تا شدید متغیر باشد. اگر این بیماری آزارتان می‌دهد، حتما به پزشک مراجعه کنید. پزشک می‌تواند درمان مناسبی برای رفع مشکل تجویز کند.
