علت ریزش این روزهای «بورس» چیست؟

فرادید | شاخص کل بازار بورس که هفته گذشته تا کانال ۲ میلیون و ۱۰۰ هزار واحد پیش رفته بود، یک باره دچار لغزش شد و تا کانال یک میلیون و ۸۰۰ هزار واحد عقب نشست. کارشناسان بازار سرمایه در این باره، عبور شاخص کل از مرز روانی ۲ میلیون واحد، عرضه ۳۰ درصد دوم سهام عدالت، اختلاف نظر بر سر عرضه دارا دوم، افزایش نرخ سود بانکی و خبر پیش فروش نفت و سلف موازی را به عنوان دلایل ریزش این روز‌های بورس عنوان می‌کنند.

به گزارش فرادید، شاخص کل بازار سرمایه تا نیمه بازار روز دوشنبه ۲۰ مرداد ماه، از کانال تاریخی دو میلیون و صد هزار واحد عبور کرد. اما با انتشار خبر عدم عرضه صندوق دارا دوم بازار ۳۹ هزار واحد اصلاح انجام داد. البته این اصلاح تا امروز ادامه یافته است.

در طول ۵ روز گذشته کاری، شاخص کل بازار بورس ۲۹۰ هزار واحد اصلاح انجام داده است که بیشترین اصلاح در روز جاری، یکشنبه ۲ مرداد ماه با ۸۹ هزار و ۸۹ هزار و ۷۰۰ هزار واحد به ثبت رسید.

با این حساب اصلاح شاخص کل بازار بورس تا امروز حدود ۱۵ درصد بوده است.

گرچه بسیاری از این افت چند روزه به عنوان سقوط بازار بورس یاد می‌کنند، اما کارشناسان بازار سرمایه می‌گویند که اصلاح ذات بازار است و پس از رشد‌های بدون توقف چند وقت اخیر و عبور شاخص کل از ابرکانال ۲ میلیون واحد، این اصلاح پیش بینی می‌شد.

از طرفی برخی از نمایندگان مجلس معتقدند که اظهارات دولتی‌ها در برابر یکدیگر علت ریزش بورس بوده است.

احسان خاندوزی، نایب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس در توییتی درباره ریزش شاخص بورس در روز شنبه نوشته است: "هفته قبل با اظهارنظر وزیر اقتصاد دربرابر وزیر دیگر، بورس منفی شد. شنبه هم با یک تصمیم بانک مرکزی، منفی‌تر شد. نوسان و ریسک در ذات بورس است، اما نه آن نوسانی که محصول تشتت سیاستگذار و شکست هماهنگی باشد. پیشنهادم برای الاکلنگ بورس و بانک «شورای ثبات مالی» است بر فراز دو بازار. ".

اما سوی دیگر برخی از سازمان بورسی‌ها هم معتقدند که افت چند روز اخیرشاخص کل، صرفاً اصلاح بازار است و رفتار هیجانی برخی از فعالان بازار موجب نگرانی در بورس شده است.

یاسر فلاح، مدیر روابط عمومی و امور بین‌الملل سازمان بورس و اوراق بهادار در این باره توییت تندی منتشر کرده و نوشته است که " می‌گویند گر صبر کنی ز غوره حلوا سازی. در مذمت رفتار عجولانه و سفارش به صبوری هم مثل زیاد است و هم روایت و داستان. این، اما در بورس و بازار سرمایه انگار خریداری ندارد. به وقت خرید صف‌های پرحجم و به وقت فروش صفوف میلیونی. روز‌های سرخ‌رنگ گویا آخر دنیا شده. چنان بفروش بفروشی راه می‌فتد که بیا و ببین. حالا همین‌ها که به وقت اصلاح فروشندگان قهاری شدن چند روز بعد در طلوع سبز بازار سهام روز‌های قبلشان را با قیمت بالاتر می‌خرند. "

او در ادامه توییت خود آورده است: "این می‌شود استراتژی برخی در بورس. در قیمت پایین بفروشند و با قیمت بالا بخرند و پس از مدتی گلایه‌مند از زمین و زمان بورس را رانتی و بدون تحلیل معرفی کنند. نقل قولی است که می‌گویند مردم به ندرت کاری که به آن باور دارند انجام می‌دهند، آن‌ها کار راحت‌تر را انتخاب می‌کنند و بعد پشیمان می‌شوند."

درباره افت روز‌های اخیر بورس، کارشناسان این بازار علل مختلفی را مطرح می‌کنند. البته اکثر قریب به اتفاق کارشناسان می‌گویند که آنچه بالابرنده شاخص طی ماه‌های گذشته بوده، انتظارات تورمی بوده است. انتظاراتی که با وجود هشدار‌ها نسبت به خطر انفجار نقدینگی و ونزوئلایی شدن اقتصاد ایران به اوج خود رسید و باعث افزایش نرخ ارز هم شد. اما کاهش انتظارات تورمی و توقف صعود در بازار ارز طی روز‌های اخیر، بازار بورس را هم به سوی اصلاح پیش برد.

دلیل دیگری که کارشناسان به آن اشاره می‌کنند، کاهش جذابیت بازار سرمایه ازطریق افزایش نرخ سود سپرده بانکی و عرضه اوراق سلف نفتی در بورس انرژی از سوی سیاستگذار و دولت است.

البته کنارکشیدن حقوقی‌های بازار بورس هم این سیگنال را انتقال داد که دولت به دنبال جذاب کردن اوراق سلف نفتی است. تا از این روش معامله گران بزرگ بورس را به سمت خرید این اوراق بکشاند.

این نکته راهم نباید فراموش کرد که عرضه ۳۰ درصد دوم سهام عدالت از سوی برخی از کارگزاری‌ها بر افزایش عرضه در بازار بورس بسیار تاثیر گذار بود. این موضوع باعث شد تا معاملات روز چهارشنبه هفته گذشته که تا نیمه بازار مثبت پیش می‌رفت یک باره بریزد و در پایان بازار با بیش از ۲۴ هزار واحد افت بسته شود.

از طرفی برخی دیگر از کارشناسان معتقدند که بازار سرمایه متولی واحد ندارد و به جز رئیس سازمان بورس، بسیاری از مسئولان دولت، مجلس و دیگر نهاد‌ها در مورد آن اظهار نظر می‌کنند. این دسته معتقدند که اظهارنظر‌های غیرکارشناسی و متناقض مردم را سردرگم کرده است.

ازسوی دیگر برخی از فعالان بازار هم می‌گویند که دولت به اهداف کوتاه مدت خود از طریق بازار سرمایه دست یافته و به همین دلیل حمایت همه جانبه خود را کاهش داده است.

در حالی که طی یک هفته گذشته تمامی اخبار تهدیدی برای بازار سرمایه محسوب می‌شدند، اما حالا اخبار مثبت سر راه بازار بورش قرار گرفته اند.

اولین خبر مثبت توقف فروش اوراق سلف نفتی بود که حاجی بابایی، رئیس کمیسیون برنامه و بودجه خبرش را تایید کرد. پس با این وجود فروش اوراق سلف نفتی فعلاً متوقف شده تا تکلیف آن در روزهای آینده مشخص شود.

از طرفی برخی هم گفته بودند که دولت دست از حمایت بورس برداشته است. اما طی ساعات اخیر، حسن روحانی در جلسه شورای هماهنگی اقتصادی دولت از سیاست‌های جدید برای تقویت بازار بورس خبر داد. او گفته که " عرضه‌های متنوع، سودآور و مطمئن از دارایی‌های دولتی و عمومی در بورس طبق برنامه‌ریزی‌های انجام گرفته با نظم و استمرار تداوم خواهد یافت و نباید در این موضوع هیچ کندی و تعللی صورت بگیرد. "

حسن روحانی همچنین درباره افت چند روز اخیر شاخص کل بورس هم گفته است که " کارشناسان بازار سرمایه نوسانات تصحیح کننده در بورس را امری عادی و طبیعی می‌دانند، اما در عین حال باید از ناهماهنگی در اظهار نظر‌ها و اقدامات اجتناب شود. "

در این میان معاون سازمان بورس نیز امروز با رد شایعاتی دال بر عدم حمایت دولت و مجلس از بازار سرمایه گفته است که " رئیس جمهور از مردم برای حضور در بازار سرمایه دعوت به عمل آورده و نمایندگان مجلس نیز به صورت مستمر پیگیر وضعیت بازار سرمایه هستند.
از سوی دیگر کارشناسان معتقدند که نقدینگی در هیچ کدام ازبازار‌های امنیت لازم را ندارد و به همین دلیل دیر یا زود این نقدینگی به بازار سرمایه باز می‌گردد.

دبیر انجمن صنفی صنعت پالایش نفت هم خبر از گشایش اقتصادی در صنعت پالایشی داده و گفته است که " قیمت فروش نفت خام به پالایشگاه‌ها، به جای میانگین قیمت محموله‌های صادراتی منطقه در مصوبه قبلی، به میانگین ماهانه محموله‌های صادراتی کشور تغییر کرده است. "

با این وجود کارشناسان بازار سرمایه پیش بینی می کنند، روند نزولی شاخص کل بازار بورس، در روزهای آینده دوباره به مسیر صعودی باز گردد.