بلوای مقاله ارتباط مصرف تریاک با ابتلا به کرونا؛ ماجرا چیست؟

بلوای مقاله ارتباط مصرف تریاک با ابتلا به کرونا؛ ماجرا چیست؟

هادی خوشاب و محمدرضا رجبعلی پور در این تحقیق دو استان کرمان و خراسان شمالی را به صورت جزئی مورد مطالعه قرار داده و مدعی هستند که به دلیل مصرف بالای مخدر تریاک در این دو استان، تعداد افراد کمتری به ویروس کرونا آلوده شده اند. همچنین این دو استان با اختلاف زمانی بیشتری نسبت به دیگر استان‌ها درگیر ویروس کرونا شده اند. آن‌ها همچنین ادعا دارند که مصرف تریاک تأثیر قابل توجهی در کاهش تنگی نفس، افزایش ظرفیت و عملکرد ریه و کاهش علائم نارسایی تنفسی دارد.  

کد خبر : ۸۴۳۰۰
بازدید : ۹۰۰۴
بلوای مقاله ارتباط تریاک با ابتلا به کرونا؛ ماجرا چیست؟
فرادید | ماجرا از آنجا آغاز شد که روز‌های اخیر بخش‌هایی از یک مقاله درباره ارتباط بین مصرف تریاک و ابتلا به ویروس کرونا فضای مجازی را در بر گرفت. مقاله‌ای که نویسندگان آن ادعا دارند، دو استان کشور به دلیل مصرف بالای تریاک، ابتلا به ویروس کرونا در آن‌ها کم‌تر از دیگر نقاط کشور بوده است. اما این مقاله با تردید محققان و واکنش وزارت بهداشت مواجه شده است.

به گزارش فرادید، نویسندگان این مقاله که هر دو در دانشگاه علوم پزشکی بم مشغول به کار هستند، این مقاله را به صورت نامه به سردبیر مجله «coronaviruses» ارسال و انتشار آن را به تازگی اعلام کرده اند. براساس شنیده‌ها یکی از نویسندگان این مقاله عضو هیات علمی دانشگاه علوم‌پزشکی بم و دیگری عضو دانشکده پرستاری این دانشگاه است.

هادی خوشاب و محمدرضا رجبعلی پور نویسندگان این مقاله در نتیجه گیری خود ادعا دارند که استفاده از تریاک ممکن است اثرات پیشگیرانه‌ای در آلوده شده به ویروس کرونا داشته باشد.

این دو می‌گویند که نتایج نشان داده که هیچ یک از بیماران آلوده به ویروس کرونا سابقه مصرف تریاک نداشته اند.

در متن این مقاله گفته شده که در بسیاری از شهر‌های ایران مخدر تریاک به صورت سنتی و معمول مورد مصرف قرار می‌گیرد. اما در این میان چهار استان کرمان، خوزستان، سیستان و بلوچستان و خراسان شمالی بیشترین آمار مصرف مخدر تریاک را به خود اختصاص داده اند.

خوشاب و رجبعلی پور در این تحقیق دو استان کرمان و خراسان شمالی را به صورت جزئی مورد مطالعه قرار داده و مدعی هستند که به دلیل مصرف بالای مخدر تریاک در این دو استان، تعداد افراد کمتری به ویروس کرونا آلوده شده اند. همچنین این دو استان با اختلاف زمانی بیشتری نسبت به دیگر استان‌ها درگیر ویروس کرونا شده اند.

آن‌ها همچنین ادعا دارند که مصرف تریاک تأثیر قابل توجهی در کاهش تنگی نفس، افزایش ظرفیت و عملکرد ریه و کاهش علائم نارسایی تنفسی دارد.

مجله «coronaviruses» برای اولین بار در سال ۲۰۲۰ منتشر شد. سردبیری این مجله را دکتر «ژان مارک ساباتیر»، از انستیتوی نوروفیزیولوژی مارسی فرانسه برعهده دارد و پروفسور «فرید مراد» نیز دبیر تحریریه این مجله است.

بلوای مقاله ارتباط تریاک با ابتلا به کرونا؛ ماجرا چیست؟

تصویر منتشر شده در مقاله "ارتباط بین مصرف تریاک و ابتلا به ویروس کرونا" در مجله «coronaviruses»

واکنش‌ها به مقاله هادی خوشاب و محمدرضا رجبعلی پور

با انتشار بخش‌هایی از این مقاله در فضای مجازی، بسیاری از کاربران شبکه‌های اجتماعی که بیشتر از اهالی کرمان و خرسان شمالی بوده اند، از این تحقیق به شدت انتقاد کرده اند. آن‌ها معتقدند که نویسندگان مقاله، مردم این دو استان را معتاد به مواد مخدر معرفی کرده است.

برخی از کاربران هم اعتبار علمی مقاله را زیرسوال برده و گفته اند که این تحقیق بسیاری از نکات پژوهشی را نادیده گرفته است.

اما مهم‌ترین واکنش را دانشگاه علوم پزشکی بم نشان داده و طی یک بیانیه و نامه رسمی اعلام کرده است که به این کار هیچ کد اخلاقی داده نشده و قطعا نویسندگان مقاله در برابر نهاد‌های قانونی به خصوص کمیته اخلاق در پژوهش دانشگاه و کمیته ملی اخلاق در پژوهش وزارت بهداشت که بر اساس قانون، نهاد اصلی رسیدگی‌کننده به این موضوع است، پاسخگو خواهند بود.

در ادامه این واکنش ها، دبیر کارگروه اخلاق در پژوهش وزارت بهداشت هم به این موضوع پرداخته و گفته است: "بر اساس استاندارد‌های اخلاق در پژوهش، هر فردی هنگامی که بخواهد پژوهشی را انجام دهد، باید از کمیته‌های اخلاق اجازه بگیرد. این مقاله‌ای، به صورت نامه به سردبیر منتشر شده است؛ یعنی یک پژوهش اصیل که مبتنی بر کار پژوهشی از قبل طراحی شده باشد، نبوده است. "

دکتر احسان شمسی گوشکی با اشاره به اینکه نویسنده هر مقاله علمی نسبت به محتوای مقاله خود کاملا مسئول است، گفته "از آن جایی که این مقاله به جمعیت قابل توجهی از ساکنان دو استان کشور و به خصوص استان کرمان انگ می‌زند و اعتیاد به مواد مخدر را موضوعی نرمال و سنتی تشریح می‌کند، به نظر می‌رسد مرتکب تخلف پژوهشی واضح شده است؛ البته این نظر شخصی من است و اظهارنظر نهایی در این مورد بر عهده کمیته اخلاق در پژوهش دانشگاه علوم پزشکی بم و یا کمیته ملی اخلاق در پژوهش وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی است. "

او همچنین گفته است که " بر اساس قوانین، قرار است کمیته اخلاق در پژوهش دانشگاه علوم پزشکی بم تشکیل جلسه دهد و این موضوع را بررسی کند. ما باید منتظر نتیجه بررسی‌های دانشگاه بمانیم. در صورتی که لازم باشد، نتیجه بررسی‌های دانشگاه علوم پزشکی بم در کمیته ملی اخلاق در پژوهش وزارت بهداشت نیز مورد بررسی قرار می‌گیرد و اگر اقدام بیشتری لازم باشد، توسط وزارتخانه انجام می‌شود. "

دبیر کارگروه اخلاق در پژوهش وزارت بهداشت، برخی ایرادات علمی هم به این مقاله وارد دانسته و گفته "نظر کارشناسی خود من این است که در نوشتن این مقاله بسیار بی‌دقتی شده است و محتوای آن باعث آزرده شدن بسیاری از ساکنان دو استان کشور شده است. متاسفانه این مقاله فاقد استاندارد‌های فنی علمی لازم است و چیزی که در آن به عنوان حقیقت علمی بیان شده است، از لحاظ علمی مورد قبول نیست. این مقاله از لحاظ روش‌شناسی هم دچار مشکلات جدی است و داده‌های آن مورد قبول نیست. "

با این حال، ادعای نویسندگان این مقاله در شرایطی است که بسیاری از محققان جهان معتقدند که مصرف مواد مخدر و دخانیات می‌تواند احتمال ابتلای افراد به ویروس کرونا را افزایش دهد. البته ماه‌های گذشته هم دکتر رضا ملک زاده، معاون تحقیقات وفناری وزارت بهداشت در این رابطه گفته بود که مصرف تریاک به دلیل تضعیف سیستم ایمنی و ابتلا به بیماری‌های تنفسی، ریوی و ...، افراد را بیشتر در معرض ابتلا به بیماری‌های عفونی از جمله کرونا قرار می‌دهد.
۰
نظرات بینندگان
اخبار مرتبط سایر رسانه ها
    سایر رسانه ها
    تازه‌‌ترین عناوین
    پربازدید