فیلمهای علمی‌تخیلی که دیدنشان واجب است
نقش شوروی در پیشبرد هنر و به خصوص سینما خیلی اوقات مغفول می‌ماند. در زیر فیلمهای علمی تخیلی شوروی که دیدن آنها بر هر سینمادوستی واجب است، معرفی شده‌اند:
کد خبر :
۸۵۵
بازدید :
۷۰۶۲
فرادید| نقش شوروی در پیشبرد هنر و به خصوص سینما خیلی اوقات مغفول می‌ماند. در زیر فیلمهای علمی تخیلی شوروی که دیدن آنها بر هر سینمادوستی واجب است، معرفی شده‌اند:
آئلیتا (Aelita, 1924)
کارگردان: یاکوف پروتازانوف
این فیلم که بر اساس رمانی با همین نام ساخته شده، نه تنها یکی از آثار کلاسیک در تاریخ فیلم شوروی، که در تاریخ سینمای جهان از ممتازترین آثار محسوب می‌شود. این فیلم داستان مهندسی به نام "لوس" را روایت می‌کند که فضانوردی برای سفر به مریخ ساخته است.
لوس همراه با گوسف، که یک سرباز ارتش سرخ است، و کارآگاهی به نام کراوتسوف، رهسپار سیارۀ سرخ می‌شوند. این سه در مریخ با تمدنی بیگانه مواجه می‌شوند. در حالی که گوسف در حال برنامه‌ریزی یک انقلاب است، عشقی میان لوس و آئلیتا، دختر رهبر مریخی‌ها، شکل می‌گیرد.
رمان مبنای این فیلم، اثر داستانی‌ای بسیار خلاق محسوب می‌شود و در آن از زندگی یوزف دومینیکویچ، که یک طراح موتور راکت واقعی بوده است، الهام گرفته شده است و همچنین جنبه‌ای ایدئولوژیک دارد که در آن از آموزه‌های کنستانتین تسیولکوفسکی بهره جسته شده است.
لوس همراه با گوسف، که یک سرباز ارتش سرخ است، و کارآگاهی به نام کراوتسوف، رهسپار سیارۀ سرخ می‌شوند. این سه در مریخ با تمدنی بیگانه مواجه می‌شوند. در حالی که گوسف در حال برنامه‌ریزی یک انقلاب است، عشقی میان لوس و آئلیتا، دختر رهبر مریخی‌ها، شکل می‌گیرد.
رمان مبنای این فیلم، اثر داستانی‌ای بسیار خلاق محسوب می‌شود و در آن از زندگی یوزف دومینیکویچ، که یک طراح موتور راکت واقعی بوده است، الهام گرفته شده است و همچنین جنبه‌ای ایدئولوژیک دارد که در آن از آموزه‌های کنستانتین تسیولکوفسکی بهره جسته شده است.
سفر کیهانی (Cosmic Voyage, 1935)
کارگردان: واسیلی ژوراولف
تلاشهای اولیه برای فرود آمدن بر کرۀ ماه به شکست می‌انجامد. خرگوشی که به فضا پرتاب شده بود در راه می‌میرد. یک راکت دیگر که حامل یک گربه است، در فضا بی هیچ نشانی ناپدید می‌شود. سومین تلاش، که سفینه‌ای با هدایت گروه کوچکی از دانشمندان به فضا فرستاده شده با موفقیت همراه می‌شود. در نهایت، ماه مستعمرۀ اتحاد جماهیر شوروی می‌شود. در مسیر بازگشت، آنها حتی گربه را که مدتها فکر می‌کردند مرده است، صحیح و سالم پیدا می‌کنند و با خود بازمی‌گردانند.
دیدن این فیلم علمی تخیلی بچه‌گانه و عوام‌پسند دوران شوروی، حتی امروز هم لذت بخش است. این فیلم پیشگام استفاده از دانشمندان واقعی برای گرفتن مشاورۀ علمی در مورد فیلم محسوب می‌شود. کاری که امروز بسیار متداول شده است.
جنبه‌های علمی فیلم سفر کیهانی، تحت نظر کنستانتین تسولکوفسکی قرار داشت و او برای این فیلم 30 طراحی فنی از سفینۀ فضایی کشید.
دیدن این فیلم علمی تخیلی بچه‌گانه و عوام‌پسند دوران شوروی، حتی امروز هم لذت بخش است. این فیلم پیشگام استفاده از دانشمندان واقعی برای گرفتن مشاورۀ علمی در مورد فیلم محسوب می‌شود. کاری که امروز بسیار متداول شده است.
جنبه‌های علمی فیلم سفر کیهانی، تحت نظر کنستانتین تسولکوفسکی قرار داشت و او برای این فیلم 30 طراحی فنی از سفینۀ فضایی کشید.
شهاب‌سنگ‌ها (Meteorites)، جاده‌ای به ستاره‌ها (Road to the Stars)، سیارۀ طوفان‌ها (Planet of Tempests)، ماه (The Moon) و غیره. (1947-1970)
کارگردان: پاول کلاشانتسف
پاول کلاشانتسف، پیشگام ژانر علمی‌تخیلی آمیخته به مستند بود. او با ترکیب المان‌های مستند محض با اکشن زندۀ فانتزی، سینمایی بکر را پایه گذاشت.
فیلمهای او ترکیبی از مستند و تکه فیلم‌هایی از آزمایشگاه است در کنار صحنه‌هایی از سیاره‌های بیگانه است. سیارۀ طوفانهای او الهام بخش چندین کارگردان آمریکایی بوده است.
نقل قولی در محافل سینمایی از جورج لوکاس وجود دارد که گفته کلاشانتسف پدربزرگ جنگ ستارگان است و مشتاقانه دوست داشته با او ملاقات کند. اما متاسفانه این دو پیشگام فیلمهای علمی‌تخیلی هرگز موفق به دیدار هم نشدند.
سولاریس (Solaris, 1972)فیلمهای او ترکیبی از مستند و تکه فیلم‌هایی از آزمایشگاه است در کنار صحنه‌هایی از سیاره‌های بیگانه است. سیارۀ طوفانهای او الهام بخش چندین کارگردان آمریکایی بوده است.
نقل قولی در محافل سینمایی از جورج لوکاس وجود دارد که گفته کلاشانتسف پدربزرگ جنگ ستارگان است و مشتاقانه دوست داشته با او ملاقات کند. اما متاسفانه این دو پیشگام فیلمهای علمی‌تخیلی هرگز موفق به دیدار هم نشدند.
کارگردان: آندری تارکوفسکی
این فیلم از تارکوفسکی، داستان روانشناسی به نام کریس کلوین را روایت می‌کند که به ایستگاه فضایی سولاریس رفته تا تعیین که آیا ماموریت علمی‌ای در آنجا در حال انجام است باید ادامه یابد یا خیر. دانشمندان ساکن در ایستگاه به مرز جنون رسیده‌اند، و خیلی زود خود کلوین هم با فهمیدن اینکه عشقش روی زمین خودکشی کرده است، درگیر می‌شود.
لازم به گفتن نیست که در مرور تاریخ سینمای علمی‌تخیلی شوروی، تارکوفسکی و فیلمهای سولاریس و "استاکر" را، هر چند که علمی‌تخیلی محض نیستند، نباید از قلم انداخت. دولت شوروی سالها از اکران سولاریس ممانعت کرد.
استیون سودربرگ، کارگردان آمریکایی در سال 2002 سولاریس را بازسازی کرد، که در آن جورج کلونی نقش کلوین را ایفا می‌کرد. البته، سولاریسِ سودربرگ فاقد قدرت هنری و مفهومی نسخۀ اصلی است.
لازم به گفتن نیست که در مرور تاریخ سینمای علمی‌تخیلی شوروی، تارکوفسکی و فیلمهای سولاریس و "استاکر" را، هر چند که علمی‌تخیلی محض نیستند، نباید از قلم انداخت. دولت شوروی سالها از اکران سولاریس ممانعت کرد.
استیون سودربرگ، کارگردان آمریکایی در سال 2002 سولاریس را بازسازی کرد، که در آن جورج کلونی نقش کلوین را ایفا می‌کرد. البته، سولاریسِ سودربرگ فاقد قدرت هنری و مفهومی نسخۀ اصلی است.
در جستجوی خلبان پیرکس (Pilot Pirx's Inquest, 1978)
کارگردان: مارک پیستراک
این فیلم، محصول مشترک شوروی و لهستان است که داستان آن حول محور ماموریتی به زحل می‌گردد. یک شرکت بزرگ موفق به تولید ربات‌های انسان نما شده، و بدون توجه به هشدارهای بدبینانه، تصمیم می‌گیرد این رباتها را به تولید انبوه برساند. گروهی از رباتها و انسانها، به ریاست کاپیتانی به نام پیرکس، به فضا فرستاده می‌شوند تا دو ماهواره را به حلقه‌های زحل پرتاب کنند. همانطور که از این ژانر انتظار می‌رود، کارها طبق برنامه پیش نمی‌روند.
حتی امروز هم اگر کسی این فیلم را ببیند، احساس می‌کند که فیلم به تازگی ساخته شده است. دلیل این موضوع به وسواس مارک پیستراک در رسیدن به حداکثر واقعگرایی بازمی‌گردد. موسیقی این فیلم هم توسط آهنگساز استونیایی، آروو پارت، ساخته شده و بسیار امروزی است.
راه دشوار رسیدن به ستارگان (Per Astra ad Aspera, 1981)
کارگردان: ریچارد ویکتوروف/ نیکلای ویکتوروف
حتی امروز هم اگر کسی این فیلم را ببیند، احساس می‌کند که فیلم به تازگی ساخته شده است. دلیل این موضوع به وسواس مارک پیستراک در رسیدن به حداکثر واقعگرایی بازمی‌گردد. موسیقی این فیلم هم توسط آهنگساز استونیایی، آروو پارت، ساخته شده و بسیار امروزی است.
راه دشوار رسیدن به ستارگان (Per Astra ad Aspera, 1981)
کارگردان: ریچارد ویکتوروف/ نیکلای ویکتوروف
این فیلم بر اساس فیلمنامه‌ای از "کر بولیچف"، نویسندۀ علمی‌تخیلی محبوب روس، ساخته شده و داستان آن در اعماق فضا می‌گذرد. سفینۀ اکتشافی‌ای به نام پوشکین در راه با کشتی فضایی متروکی مواجه می‌شود که در آن تنها زنی انسان‌نما وجود دارد که صاحب ویژگی‌های فرابشری‌ای چون طی‌الارض و تکان دادن اشیا بدون لمسشان است.
ریچارد ویکتوروف در سال 1981 نسخۀ اصلی فیلم را کارگردانی کرد. او در سال 1983 درگذشت، و پسرش نیکلای نسخۀ جدیدی از فیلم را در سال 2001 عرضه کرد که در آن افکتهای صوتی بهبود یافته‌اند و بخشهایی که صرفاً به تبلیغ شوروی مربوط بود حذف شده‌اند.
خدا بودن سخت است (2013)ریچارد ویکتوروف در سال 1981 نسخۀ اصلی فیلم را کارگردانی کرد. او در سال 1983 درگذشت، و پسرش نیکلای نسخۀ جدیدی از فیلم را در سال 2001 عرضه کرد که در آن افکتهای صوتی بهبود یافته‌اند و بخشهایی که صرفاً به تبلیغ شوروی مربوط بود حذف شده‌اند.
کارگردان: آلکسی جرمانِ پدر
سیاره‌ای کشف شده که مردمانش در قرون وسطای خود به سر می‌برند و عصری از هرج و مرج، تاریکی و اضمحلال بر آن حاکم است. زمینی‌ها به دقت اوضاع را تحت نظر دارند و زمانی که به نظر می‌رسد فرارسیدن رنسانس سیارۀ بیگانه قریب الوقوع است، شخصی به نام دون روماتا استروسکی مامور می‌شود تا برای بررسی اوضاع به این سیاره برود. او دستور دارد که بیطرفانه تنها ناظر وقایع باشد، اما با مشاهدۀ بی‌قانونی نابودکننده میان ساکنان محلی، از بیطرفی عدول می‌کند و در امور روندهای یک تمدن بیگانه دخالت می‌کند.
این اقتباس از رمان برادران استراگاتسکی مدتها منتظر عرضه بود، و قرار بود اولین فیلم آلکسی جرمان پدر باشد. با این وجود، وقتی که تانکهای شوروی در سال 1968 وارد چک اسلواکی شدند، برنامۀ او به هم ریخت. در اواخر دهۀ نود میلادی بود که آلکسی جرمان به ادامۀ کار روی فیلم بازگشت و تا پایان عمر مشغول آن بود. آلکسی جرمان پسر، خرده کاری‌های آخر فیلم را هم انجام داد تا این فیلم بالاخره در سال 2013 عرضه شود.
۰
