تصاویر/ شکارگران سر در ناگالند
این پیرمردان زمانی ترسناکترین شکارگران سر بودند که آثار روی چهرههایشان نمادی از دشمنانی است که آنها سربریدهاند. از نظر ما شکارِ سر کاری شیطانی و خشن است، اما برای آنها شکار سر فقط روشی برای زیستن بوده است.»
کد خبر :
۸۶۲۷۸
بازدید :
۱۳۵۴۹
فرادید | پیرمردان در پرترههایی که پیتر باس از آنها ثبت کرده با چهرههایی آکنده از غرور، حیرانی و حتی گاهی مهربانی بازنمایی شدهاند. اما خالکوبیها خبر از حقیقتی تاریک میدهد: این پیرمردان زمانی ترسناکترین شکارگران سر بودند که آثار روی چهرههایشان نمادی از دشمنانی است که آنها سربریدهاند.
این پیرمردان اعضای قبیله کنیاک هستند. گروهی با تقریباً ۲۳۰۰۰۰ عضو که در ایالت ناگالند در هند در نزدیکی مرز میانمار زندگی میکنند. این جوامع کشاورزی در روستاهای دورافتاده در بالای تپهها زندگی میکنند و آثار روی بدنهایشان نمادی از لحظات مهم و آیینهای گذر است. اما خالکوبی روی چهره فقط مختص جنگآوران گروه، بهخصوص آنهایی است که به همراه غنیمتی که سر دشمنانشان بوده از جنگ و حمله به خانه بازگشتهاند.
باس، عکاس پرتره اهل هلند، میگوید: «من هرگز در حضور آنها احساس تهدید یا ترس نکردم. آنها بسیار گرم بودند. از نظر ما شکارِ سر کاری شیطانی و خشن است، اما برای آنها شکار سر فقط روشی برای زیستن بوده است.» «ما به خانههای آنها رفتیم، با آنها وقت گذراندیم و از آنها درباره گذشتهشان، درباره اشعار، گفتهها و آوازهایشان، سوال پرسیدیم تا آنها در مقابل دوربین احساس راحتی کنند.»
باس که ۴ بار به این منطقه سفر کرده تا پرترههای خود را ثبت کند، ادامه میدهد: «اما پیرمردان بسیار شکننده بودند و غمی در چهرهشان داشتند.» هنر بدن در میان ساکنان این قبیله تقریباً محو شده است. از نیمه دوم قرن نوزدهم که مبلغان مسیحی وارد این منطقه شدند، شکار سر و به دنبال آن رسم خالکوبی روی بدن به تدریج به تاریخ پیوسته است.
فِجین کنیاک، نوۀ نوه یکی از شکارگران سر که تقریباً ۴ سال مشغول ثبت فرهنگ رو به زوال قبیله بوده است، میگوید: «هر دو فعالیت تا دهه ۱۹۷۰ تقریباً از بین رفت. هر خالکوبی جایگاه یا چرخه حیات را نشان میداد. کاری که من کردم ثبت تمام الگوهای موجود بود که از بین نرود. من همچنین رسوم شفاهی مانند آوازها و اشعار را مستندنگاری کردم تا آنها را از خطر ناپدید شدن حفظ کنم.»
«این مردم آخرین حملکنندگان سنتها هستند و وقتی بمیرند، تمام این سنت برای همیشه از بین خواهد رفت.»
کتابخانه زنده
تحقیق کنیاک که شامل تصویرگریهایی از طرحهای خالکوبی و معانی آنهاست به همراه تصاویری که باس از چهره مردان این قبیله ثبت کرده در کتابی با عنوان «کنیاکها: آخرین شکارگران سر خالکوبیشده» منتشر شده است. این کتاب شامل جزئیات مراسم، آداب و رسوم و ساختارهای اجتماعی این قبیله است. کنیاک در ۴ سالگی روستای ۷۰۰نفره محل تولد خود را ترک کرد و ۳۰۰ کیلومتر دورتر به مدرسه رفت.
«اگرچه زندگی مدرن با خودش تحصیلات را برای ما به ارمغان آورد و من نمیتوانستم چنین کتابی را در نبود سواد بنویسم، اما روی آوردن به مسیحیت و مواجهه با مدرنیته بسیار ناگهانی و سریع اتفاق افتاد. ما فقط در طول چند دهه ناگهان از شکارچیان سر به کاربران آیپد تبدیل شدیم.» پدر پدربزرگ کنیاک کسی بود که با کمک بریتانیاییها رسم شکارچیان سر را بین جنگجویان قبایل پایان داد. کنیاک پایان چنین رفتار خشونتباری را ارج مینهد، اما نگران از بین رفتن آیینهای قبیله است.
کنیاک میگوید: «ما نمیتوانیم در انزوا باشیم و باید خودمان را با تغییرت تطبیق دهیم. اما اگر ما هویتمان را از دست بدهیم، دیگر چه هدفی باقی میماند؟» کنیاک باور دارد که هیچ شانسی برای احیای فرهنگ نیاکان او وجود ندارد، اما از نظرش ثبت آنچه که او «کتابخانه زنده» مینامد، ارزشمند است.
باس پرترههای خود را در داخل خانه این افراد ثبت کرده است. او میگوید افراد قبیله از گیاه بامبو، برگ درختان نخل و چوبهای جنگل خانه درست میکردند. «خانههای آنها بسیار زیباست. داخل خانه بسیار تاریک است، اما بدون استنثنا در همه خانهها دیواری برای نصب غنائم شکار با تمام استخوانهای حیوانات وجود دارد. آنها سرهای همه شکارهای خود - به جز سر انسانها - را روی دیوار نگه داشتهاند. با ورود مسیحیت به منطقه و دستور کلیسا آنها دیگر اجازه ندارند سر انسانها را رو دیوار نصب کنند.»
باس میگوید: «این مردمان هنوز زندهاند، اما زمان اثر خود را روی آنها گذاشته است. آنها دیگر واقعاً به این دنیا تعلق ندارند.»
۰