درمان یبوست؛ برای یبوست چی خوبه؟
درمان یبوست؛ برای یبوست چی خوبه؟ برخی از علل اصلی یبوست عبارتند از رژیم غذایی ضعیف با مصرف کم فیبر، مصرف آب کم، عادت بی نظمی دفع مدفوع، عدم فعالیت بدنی، بارداری، پیری، تغییرات روتین زندگی، ضعف عضلات شکمی، هموروئید، استرس، مصرف داروهای خاص، سوءتغذیه کمکی و شرایط خاص بیماری ها. این مشکل میتواند بسیار ناخوشایند باشد و باعث ناراحتی فرد میشود.
این اتفاق به علت مشکل در عبور مدفوع است به این دلیل که کولون آب بیشتری از غذا در روده بزرگ جذب کرده و مدفوع بسیار خشک و سخت است و این حالت فرد را به فشار بیش از حد برای خالی کردن مدفوع خیلی سختش مجبور میکند.
برخی از علل اصلی یبوست عبارتند از رژیم غذایی ضعیف با مصرف کم فیبر، مصرف آب کم، عادت بی نظمی دفع مدفوع، عدم فعالیت بدنی، بارداری، پیری، تغییرات روتین زندگی، ضعف عضلات شکمی، هموروئید، استرس، مصرف داروهای خاص، سوءتغذیه کمکی و شرایط خاص بیماری ها. این مشکل میتواند بسیار ناخوشایند باشد و باعث ناراحتی فرد میشود.
درمان های طبیعی یبوست
شامل میوهها و سبزیجات خام، لوبیا، آجیل و دانهها که باید در رژیم غذایی روزانه قرار گیرند. وزارت بهداشت و خدمات انسانی آمریکا فهرستی از بهترین منابع فیبر غذایی را تهیه کرده است:
انواع لوبیا، حبوبات، سیب زمینی شیرین، سیب، گلابی، انواع توت، آلو، آووکادو، چیا و تخم کتان، غلات ۱۰۰ درصد فرآوری نشده، کلم بروکلی، سبزیجات پخته و کدو حلوایی.
سبزیجات با برگ سبز
سبزیجات با برگ سبز نه تنها حاوی فیبر هستند، بلکه منیزیم فراوانی نیز دارند که میتواند به بهبود یبوست کمک کند. چون این سبزیجات کمکالری و حاوی مقدار زیادی آب هستند، بهتر است روزانه مصرف شوند.
آلو و انجیر
این میوهها فیبر بالایی دارند و مثل ملین عمل میکنند. مصرف چند عدد از این میوهها در روز میتواند به درمان یبوست کمک کند اما در کل در مصرف انجیر و آلوی خشک زیادهروی نکنید؛ چون با وجود کوچکی، حاوی مقدار زیادی قند هستند.
مایعات گرم
مایعات گرم یا همدما با دمای محیط (به جای نوشیدنیهای سرد)، باعث تحریک روده برای هضم غذا میشوند، به خصوص اگر اولین چیزی باشد که صبحها ناشتا مینوشید. حتما در اول صبح دمنوش های گیاهی، آب گرم با لیمو ترش، قهوه یا سوپ استخوان بخورید.
آب و مایعات برای آبرسانی به بدن
فیبر برای عبور از دستگاه گوارش و تشکیل مدفوع به آب نیاز دارد. فیبر را کمکم به رژیم غذایی خود اضافه کنید تا بدن به آن عادت کند. اگر به مصرف بالای فیبر عادت ندارید، حتما آن را با مقدار زیاد آب مصرف کنید تا جذب و عبور آن از دستگاه گوارش آسان شود، به خصوص اگر تصمیم دارید از مکملهای فیبر استفاده کنید. مصرف زیاد فیبر بدون نوشیدن آب کافی یبوست و درد شکمی را بدتر کند! اگر تصمیم گرفتید فیبر بیشتری مصرف کنید، هر دو ساعت یک بار ۲۰۰ تا ۴۰۰ میلیلیتر یا یک تا دو فنجان آب بنوشید. در طول روز نیز مصرف آب را افزایش دهید.
قهوه بنوشید
در بعضی از افراد نوشیدن قهوه موجب افزایش ادرار میشود. این مسئله به این دلیل است که قهوه عضلات دستگاه گوارش را تحریک میکند. در مطالعهای مشخص شده است که قهوهی کافئیندار میتواند مانند یک وعدهی غذایی رودهی شما را تحریک کند. میزان این تأثیر ۶۰٪ بیشتر از نوشیدن آب و ۲۳٪ قویتر از نوشیدن قهوهی بدون کافئین است. قهوه حاوی مقادیر اندکی از فیبرهای محلول نیز است که با بهبود تعادل باکتریهای روده به پیشگیری از یبوست کمک میکند.
از ملینهای بدون نسخه یا ملینهای تجویزشده توسط پزشک استفاده کنید
برای انتخاب ملین مؤثر میتوانید با پزشک یا داروساز مشورت کنید. احتمالا پزشک یا داروساز یکی از انواع ملینهای زیر را به شما توصیه میکند:
- عوامل حجمدهنده (bulking agent): ملینهای مبتنی بر فیبری هستند که برای افزایش میزان آب مدفوع مصرف میشوند.
- نرمکنندهی مدفوع: این ملینها حاوی روغنهایی هستند که موجب نرم شدن مدفوع و راحتتر شدن عبور آن از روده میشوند.
- ملینهای تحریککننده: این ملینها اعصاب روده را تحریک میکنند و موجب افزایش حرکات روده میشوند.
- ملینهای اسمزی (Osmotic laxative): ملینهای اسمزی با کشیدن آب از بافتهای اطراف به درون سیستم گوارشی موجب نرم شدن مدفوع میشوند.
البته بیشتر این ملینها را نمیتوان بدون مشورت پزشک بهصورت مرتب مصرف کرد.
از مکمل گلوکومانان استفاده کنید
گلوکومانال علاوهبر بهبود حرکات روده بهصورت مادهی پریبیوتیک نیز عمل میکند و موجب متعادل شدن باکتریهای مفید روده میشود؛ بنابراین اگر دچار یبوست شدهاید، از گلوکومانان بیشتری در رژیمغذایی خود استفاده کنید.
۱۰. موادغذایی پری بیوتیک بخورید
فیبر غذایی موجب افزایش قوام و حجم مدفوع میشود و افزایش قوام و حجم مدفوع نیز موجب افزایش دفعات اجابت مزاج میشود. عامل دیگری که موجب میشود بعضی از فیبرها در درمان یبوست مؤثر باشند، تأثیر آنها بر سلامت دستگاه گوارش است. فیبرهای پری بیوتیک (مواد غذایی که بر حیات و فعالیت باکتریهای مفید روده اثر مثبتی میگذارند) ازطریق تغذیهی باکتریهای مفید روده موجب بهبود سلامت دستگاه گوارش میشوند. این ویژگی موجب بهبود تعادل باکتریهای رودهی شما میشود. درواقع پری بیوتیکهایی مانند گالاکتو-الیگوساکاریدها به افزایش دفعات اجابت مزاج کمک میکنند و موجب نرمتر شدن مدفوع میشوند. سیر، پیاز و موز از موادغذایی حاوی فیبرهای پری بیوتیک بالا هستند.
۱۱. منیزیم سیترات مصرف کنید
مصرف منیزیم سیترات از درمان های خانگی پرطرفدار برای رهایی از یبوست است. منیزیم سیترات نوعی ملین اسمزی است که برای خرید آن به نسخهی پزشک نیازی ندارید. مصرف مقادیر محدودی از مکملهای منیزیم به بهبود یبوست کمک میکند. گاهی از دوزهای بالاتر آن برای آمادهسازی و تمیز کردن روده پیش از جراحی یا سایر روشهای پزشکی استفاده میشود.
۱۲. آلو بخورید
مصرف آلوها و آب آلو از درمانهای طبیعی یبوست بهشمار میرود، زیرا آلوها علاوهبر فیبر حاوی ملینی طبیعی بهنام سوربیتول (sorbitol) نیز هستند. درواقع مطالعات نشان داده است که آلوها مؤثرتر از فیبر هستند. بنابراین اگر دچار یبوست شدهاید، خوردن آلو آسانترین راهحل طبیعی موجود است. دوز مؤثر حدود ۵۰ گرم (حدود ۷ آلوی متوسط) و دو بار در روز است. البته اگر دچار سندروم رودهی تحریکپذیر هستید، باید از خوردن آلو پرهیز کنید، چون قند آلو از FODMAPها بهشمار میرود.
۱۳. پرهیز از مصرف لبنیات را امتحان کنید
در بعضی از افراد ناتوانی در تحمل لبنیات موجب ابتلا به یبوست میشود، زیرا بر حرکات روده تأثیر میگذارد. در بعضی موارد، کودکانی که توانایی هضم پروتئین شیر گاو را ندارند و بزرگسالانی که دچار عدم تحمل لاکتوز (ناتوانایی در سوختوساز و هضم لاکتوز یا قند شیر) هستند، به یبوست مبتلا میشوند. اگر فکر میکنید که توانایی هضم محصولات لبنی را ندارید، میتوانید برای مدتی محصولات را لبنی را از رژیم غذاییتان حذف کنید و توجه کنید که آیا نشانههای یبوست شما بهبود مییابد یا خیر. البته توجه داشته باشید که حتما باید بهجای محصولات لبنی از مواد غذایی سرشار از کلسیم دیگری در رژیم غذایی خود استفاده کنید.