خوب و بد المپیک ۲۰۲۴ پاریس برای ورزش ایران

ورزش ایران در حالی به خاطر کرونا و تبعات منفی‌اش، دغدغه حضور در بازی‌های المپیک ۲۰۲۰ توکیو را دارد که از حالا باید خود را با شرایط سخت المپیک ۲۰۲۴ پاریس هم وفق دهد. فارغ از، اما و‌اگر‌هایی که برای برگزاری المپیک توکیو وجود دارد، المپیک ۲۰۲۴ پاریس، تابستان ۱۴۰۲ سر موعد خود برگزار می‌شود و کمیته بین‌المللی المپیک (IOC) از هم‌اکنون برنامه‌ریزی برای این بازی‌ها را در دستور کار خود قرار داده است.

در همین راستا جلسه هیئت اجرائی IOC دو روز پیش برگزار شد و اعضا درباره این رویداد بزرگ تصمیماتی را اتخاذ کردند. مهم‌ترین دستور کار جلسه، بررسی مواد و رشته‌های مختلف حاضر در المپیک ۲۰۲۴ بود که تغییرات زیادی در آن‌ها به وجود آمد. از محدود‌شدن تعداد سهمیه‌ها گرفته تا حذف و اضافه برخی رشته‌ها.

IOC در شرایطی در هر دوره از بازی‌های المپیک تغییرات عمده‌ای را در نحوه برگزاری این مسابقات اعمال می‌کند که این قوانین در مجموع به نفع و ضرر کشور‌ها تمام می‌شود.

درباره المپیک ۲۰۲۴ پاریس می‌توان گفت که تغییرات جدید به زیان ورزش ایران خواهد بود. کاهش تعداد سهمیه‌های وزنه‌برداری و حذف کاراته از این بازی‌ها، اتفاق ناخوشایند المپیک پاریس برای ایرانی‌ها خواهد بود. در‌این‌میان ثابت‌ماندن سهمیه‌های کشتی شاید خوشحال‌کننده‌ترین خبر برای ورزش ایران به حساب بیاید.

حضور کم‌رنگ پولادمردان در پاریس
یکی از رشته‌های مهمی که با تصمیمات جدید هیئت اجرائی متضرر شده، وزنه‌برداری است. وزنه‌برداری که در المپیک توکیو هفت وزن در بخش مردان و هفت وزن در بخش زنان دارد، اکنون به پنج وزن در بخش مردان و پنج وزن در بخش زنان کاهش پیدا کرده است. اوزان جدید قرار است در آینده اعلام شود.

وزنه‌برداری ۱۹۶ سهمیه در المپیک توکیو داشت که تعداد سهمیه‌های آن به ۱۲۰ سهمیه در المپیک پاریس رسیده است. نکته مهم‌تر درباره این رشته اطلاعیه IOC است که در آن هشدار داده با وجود کاهش سهمیه‌ها هیچ تضمینی برای حضور قطعی وزنه‌برداری در فهرست رشته‌های شرکت‌کننده در این بازی‌ها وجود ندارد.

این اتفاق واکنشی به رسوایی‌های اخیر این رشته است. در بررسی مجدد نمونه‌های دوپینگ المپیک ۲۰۰۸ پکن و ۲۰۱۲ لندن تست بسیاری از وزنه‌برداران مثبت اعلام شد که رسوایی را برای فدراسیون جهانی وزنه‌برداری به همراه داشت و پس‌از‌آن از وجود فساد مالی و دوپینگ سیستماتیک در مدیریت فدراسیون جهانی وزنه‌برداری پرده برداشته شد و تمام این مسائل باعث شد که کمیته بین‌المللی المپیک سهمیه‌های وزنه‌برداری را در المپیک پاریس کم کند.

البته برای المپیک پیش‌رو نیز، هیئت اجرائی کمیته بین‌المللی در تصمیمی مشابه، محدودیت‌هایی را برای این رشته قائل شده است. به‌این‌صورت که هر کشوری که در یک دهه اخیر از آمار بالای دوپینگ برخوردار باشد، به همان اندازه از تعداد سهمیه‌هایش کاسته می‌شود.

متأسفانه درباره وزنه‌برداری ایران هم به دلیل اینکه آمار وزنه‌برداران دوپینگی در یک دهه اخیر چشمگیر است، تنها دو سهمیه به کشورمان تعلق گرفته است؛ کشوری که سبد مدالی کوچکی در المپیک‌ها دارد و وزنه‌برداری را همیشه به‌عنوان پای ثابت مدال‌آوری‌اش در این بازی‌ها داشته است.

اما درباره المپیک ۲۰۲۴ پاریس اگر شرایط به همین شکل ادامه پیدا کند، بدون‌شک کاروان ورزش ایران کار سختی خواهد داشت. اتفاق بدتر آنجاست که IOC در تصمیمی ضرب‌الاجلی این رشته را از المپیک پاریس حذف کند و این یعنی روند نزولی ورزش ایران در جدول بازی‌های المپیک!

حذف کاراته قابل پیش‌بینی بود
کاراته در حالی به خاطر میزبانی ژاپنی‌ها به فهرست المپیک ۲۰۲۰ توکیو اضافه شد که از همان ابتدا مسئولان هیئت اجرائی کمیته بین‌المللی المپیک اعلام کرده بودند کشور‌ها خیلی دلخوش به حضور ادامه‌دار این ورزش رزمی در بزرگ‌ترین رویداد ورزشی جهان نباشند.

هرچند فرانسه از قدرت‌های کاراته جهان محسوب می‌شود و فدراسیون جهانی کاراته نیز به این تصمیم معترض شد؛ اما اعتراضات در نهایت راه به جایی نبرد و مشخص شد این رشته جایی در این رقابت‌ها نخواهد داشت. کاراته برای نخستین‌بار قرار است در المپیک توکیو حضور داشته باشد.

ایران نیز که همواره یکی از قطب‌های برتر کاراته دنیا به شمار می‌رود و سه عنوان پیاپی قهرمانی جهان را در چند سال اخیر در کارنامه دارد، امیدوار است که بتواند در المپیک توکیو، خلأ رشته وزنه‌برداری را پر کند و برای کاروان افتخاری تاریخی به دست بیاورد. حذف کاراته از المپیک ۲۰۲۴ پاریس بعد از وزنه‌برداری تلخ‌ترین تصمیم هیئت اجرائی IOC برای ایران بود.

بوکس مثل وزنه‌برداری
بوکس هم شرایطی دقیقا مانند وزنه‌برداری را دارد. رؤسای اخیر فدراسیون جهانی بوکس و فساد‌های گسترده در این رشته حتی حضور این رشته را در توکیو ۲۰۲۰ با خطر روبه‌رو کرده بود که اصلاحات موقتی سبب شد تا این رشته مجوز موقت را برای توکیو به دست بیاورد.

با‌این‌حال هیئت اجرائی IOC برای پاریس تصمیمات جدی برای این رشته گرفته و کاهش سهمیه‌ها و ورزشکاران این رشته را تصویب کرد.

برابری جنسیتی نیز در این رشته انجام گرفته و به جای هشت وزن مردان و پنج وزن زنان، در المپیک پاریس هفت وزن مردان و شش وزن زنان برگزار خواهد شد. ایران تا‌کنون در المپیک صاحب مقامی در بوکس نبوده و بهترین عنوانش دو رتبه پنجمی در المپیک‌های پکن و لندن است.

کشتی، تکواندو و جودو بدون تغییر
طبق جدول اعلام‌شده از سوی کمیته بین‌المللی المپیک خوشبختانه تغییری در رشته‌های کشتی آزاد، فرنگی و تکواندو اعمال نشده است. بعد از وزنه‌برداری و کشتی که همیشه ایران در آن در المپیک‌ها صاحب مدال بوده، تکواندو دیگر رشته‌ای است که از المپیک ۲۰۰۰ سیدنی در سبد مدالی کاروان ورزش ایران قرار گرفته است.

تعداد وزن‌های رشته‌های کشتی آزاد و فرنگی، تکواندو و جودو بدون تغییر در این رقابت‌ها برگزار خواهد شد. بر‌اساس‌این در کشتی آزاد رقابت‌ها کماکان در شش وزن ۵۷، ۶۵، ۷۴، ۸۶، ۹۷ و ۱۲۵ کیلوگرم و در کشتی فرنگی نیز شاهد رقابت کشتی‌گیران در وزن‌های ۶۰، ۶۷، ۷۷، ۸۷، ۹۷ و ۱۳۰ کیلوگرم خواهیم بود.

در رشته تکواندوی مردان نیز رقابت‌ها همچنان در وزن‌های ۵۸-، ۶۸-، ۸۰- و ۸۰+ کیلوگرم و در بخش زنان نیز در وزن‌های ۴۹-، ۵۷-، ۶۷- و ۶۷+ کیلوگرم برگزار خواهد شد. در رشته جودو و در بخش مردان رقابت‌ها همچنان در هفت وزن ۶۰-، ۶۶-، ۷۳-، ۸۱-، ۹۰-، ۱۰۰- و ۱۰۰+ کیلوگرم و در بخش زنان نیز در هفت وزن ۴۸-، ۵۲-، ۵۷-، ۶۳-، ۷۰-، ۷۸- و ۷۸+ کیلوگرم برگزار می‌شود.

رسیدن به برابری جنسیتی در پاریس
مشارکت ۵۰‌درصدی بانوان در این رویداد بالاخره عملی می‌شود؛ اتفاقی که چند سالی است در دستور کار IOC قرار گرفته و در پاریس به آن تحقق می‌بخشد. این در حالی است که بانوان ۴۸.۸ درصد از جمعیت ورزشکاران حاضر در المپیک ۲۰۲۰ توکیو را تشکیل می‌دهند؛ اما برای رویداد چهار سال آینده این حضور با افزایش مواجه شده است.

البته در مجموع هم تعداد ورزشکاران به ۱۰‌هزارو ۵۰۰ نفر کاهش پیدا می‌کند. این رقم در مقایسه با المپیک توکیو ۵۹۲ نفر کاهش خواهد داشت. دوومیدانی و ژیمناستیک دیگر رشته‌هایی هستند که با کاهش سهمیه مواجه شدند. اسکیت بورد، سنگ‌نوردی، موج‌سواری و رقص یا همان حرکات موزون، چهار رشته جدیدی هستند که به فهرست پاریس اضافه شدند.

همچنین رشته‌های میکس از ۱۸ به ۲۲ در مقایسه با المپیک توکیو افزایش پیدا می‌کند. البته می‌توان به این نکته اشاره کرد که اضافه‌شدن سنگ‌نوردی هم در جای خود می‌تواند یک امیدواری برای ورزش ایران باشد.

ایران در‌حال‌حاضر پتانسیل خوبی در این رشته دارد که هیچ‌وقت توجه مسئولان ورزش ایران به این ورزش به اندازه استعدادهایش نبوده است. شاید حداقل المپیکی‌شدن این ورزش سببی باشد تا این استعداد‌ها به چشم بیایند یا ستاره‌ای مثل رضا علی‌پور بیاید و در المپیک دست به کاری تاریخی بزند.