قانون مالیات بر خانههای خالی چگونه اجرا میشود؟
بررسی آخرین جزئیات طرح اصلاح ماده ۵۴ مکرر قانون مالیاتهای مستقیم موسوم به طرح اخذ مالیات از خانههای خالی نشان میدهد که نمایندگان در اصلاحیه اخیر ماده ۵۴ قانون مالیاتهای مستقیم مقرر کردهاند، واحدهای مسکونی واقع در شهرهای بالای ۱۰۰ هزار نفر جمعیت که به استناد سامانه ملی املاک و اسکان کشور بهعنوان خانه خالی شناسایی میشوند، درصورت گذشت بیش از ۱۲ ماه از پایان عملیات ساخت (برای واحدهای نوساز) یا بیش از ۶ماه از آخرین نقلوانتقال یا آخرین زمان سکونت (برای واحدهای غیرنوساز) مشمول مالیات خانههای خالی شوند.
به گزارش فرادید ، طرح اصلاح ماده ۵۴ مکرر قانون مالیاتهای مستقیم موسوم به طرح اخذ مالیات از خانههای خالی که ۱۵ مردادماه در مجلس به تصویب رسیده بود، تایید آن از سوی سورای نگهبان به علت ایرادات طرح به تعویق افتاده بود. اما حالا با دو بار ویرایش این طرح در مجلس، طرح مالیات ستانی از خانههای خالی به تایید شورای نگهبان رسید. این قانون به زودی برای اجرا به دولت ابلاغ میشود.
سخنگوی شورای نگهبان در این باره در توئیتر خود نوشته است: "طرح اصلاح ماده ۵۴ مکرر قانون مالیاتهای مستقیم موسوم به طرح اخذ مالیات از خانههای خالی پس از انجام اصلاحات از سوی مجلس در جلسه امروز شورای نگهبان مورد بررسی قرار گرفت و مغایر شرع و قانون اساسی شناخته نشد. "
برخی نمایندگان مجلس امیدوارند با اجرای این طرح بتوان سیاستهای کنترل تقاضا اتخاذ کرد.
احسان خاندوزی، نایب رئیس کمیسیون اقتصادی در این باره ابتدای آذرماه در توئیتر خود نوشته بود: " ایرادات شورای نگهبان بر قانون مالیات بر خانههای خالی رفع شد. مهمتر از کاهش احتکار مسکن، آن است که طبق این قانون "کدملی تمام خانوارها به کدپستی محل اقامتشان" پیوند میخورد. پس از آن تازه میتوان سیاستهای کنترل تقاضا اتخاذ کرد. حکمرانی بدون سامانه اطلاعاتی ناممکن است. "
قانون اخذ مالیات از خانه های خالی چه جزئیاتی دارد؟
براساس قانون، این واحدها در سال نخست مشمول مالیاتی به ازای هرماه دوبرابر ارزش اجاره ماهانه ملک میشوند و این مالیات در سالهای بعد، ۵۰درصد بیش از سال قبل خواهد بود. نکته دیگر اینکه این قانون در سال نخست در تهران و کلانشهرها اجرا میشود، اما از سال دوم اجرا، مشمول تمام شهرها خواهد شد.
تبصره یک؛ تعیین ارزش اجاری ماهانه املاک بر اساس موضوع ماده ۵۴ این قانون صورت خواهد گرفت و سازمان امور مالیاتی مکلف است حداکثر سه ماه پس از تصویب این قانون و در سنوات آتی هر سال، ارزش اجاری املاک را به روزرسانی نماید. مالیات موضوع این ماده شامل هزینهها و استهلاکات صدر ماده ۵۳ و معافیتهای موضوع تبصره ۱۱ ماده ۵۳ این قانون نمیشود.
بر اساس تبصره ۲؛ وزیر راه و شهرسازی مکلف است حداکثر یکماه پس از لازم الاجرا شدن این قانون، امکان برقراری پیوند میان کدملی اشخاص (یا کد شناسایی اتباع غیر ایرانی) و کدپستی واحدهای مسکونی را در سامانه ملی املاک و اسکان به صورت خوداظهاری برای کلیه املاک (اعم از دارای سند رسمی، عادی و وکالتی) فراهم نماید. کلیه اشخاص مکلف اند ظرف دو ماه، اطلاعات کد ملی خود و کد پستی واحد مسکونی را (به همراه بارگذاری اسناد مثبته ملکی یا اجاری یا غیره) در سامانه وارد نمایند تا مشمول مالیات بر خانه خالی نشود. آن واحد مسکونی که سرپرست خانوار، کدملی افراد تحت تکلف خود را ذیل آن ابراز میکند، سکونتگاه اصلی خانوار به شمار میآید.
تبصره ۳؛ سرپرست خانوار به ازای همسر و هر فرد تحت تکفل بالای ۱۸ سال خود میتواند یک کدپستی دیگر نیز به عنوان سکونتگاه فرعی معرفی نماید که از مالیات موضوع این ماده معاف خواهد بود. برخورداری از معافیت منوط به ثبت اطلاعات در سامانه طی مهلت تبصره ۲ است.
تبصره ۴؛ واحدهای مسکونی که به حکم مراجع قانونی ذیربط امکان فروش یا اجاره را ندارند یا قابل سکونت نیستند، تا زمان اعلام حل و فصل دعاوی یا قابل سکونت شدن، مشمول مالیات موضوع این ماده نمیشوند.
تبصره ۵؛ در خصوص املاک مسکونی مشاع حسب مورد میزان سهم الشرکه، مالکان مشمول مالیات موضوع این ماده خواهند شد.
تبصره ۶؛ اشخاص مشمول این قانون مکلفند تغییر محل سکونت یا تغییر مالکیت واحد مسکونی خود را حداکثر ظرف ۱۵ روز در سامانه ملی املاک و اسکان ثبت نمایند. در صورت احراز تخلف در ثبت اطلاعات در سامانه یا عدم مراعات مفاد این تبصره، اشخاص مشمول جریمهای معادل ۲ برابر مالیات بر خانه خالی در سال اول خواهند بود.
تبصره ۷؛ دادههای اظهارشده در سامانه ملی املاک و اسکان به معنای مالکیت افراد نخواهد بود و مبنای مالکیت جهت استفاده در دستگاههای اجرایی یا محاکم قضایی نمیباشد.
تبصره ۸؛ دستگاههای خدمت رسان مکلف اند ظرف ۳ ماه پس از لازم الاجرا شدن این قانون، به منظور ارائه خدمات زیر به متقاضیان، محل سکونت ثبت شده آنها را صرفاً از سامانه املاک و اسکان، استعلام نموده و آن را ملاک ارائه خدمات قرار دهند:
استعلام از سامانه ملی املاک و اسکان برای دستگاههای اجرایی، شرکتهای دولتی، بانکها و موسسات اعتباری رایگان خواهد بود.
تبصره ۹؛ وزارتخانههای نیرو و نفت مکلف اند ۳ ماه پس از لازم الاجرا شدن این قانون، حسب اعلام سامانه نسبت به تخصیص یارانه مصرف برق و گاز صرفاً به سکونتگاه اصلی ثبت شده در سامانه ملی اقدام نمایند و در خصوص سایر اشخاص یا سکونتگاه غیراصلی، بالاترین پلکان قیمت این حاملها را مبنا قرار دهند. با تغییر محل اقامت فرد مشمول، یارانههای مذکور به محل اقامات جدید افراد منتقل میگردد. وزیر نیرو و وزیر نفت مسئول حسن اجرای این تبصره هستند.
تبصره ۱۰؛ وزارت راه و شهرسازی مکلف است اطلاعات مورد نیاز سازمان امور مالیاتی کشور در خصوص واحدهای مشمول مالیات این ماده را به صورت برخط در اختیار این سازرمان قرار دهد. سازمان امورمالیاتی کشور موظف است مطابق فصل هشتم این قانون مالیات متعلقه را به مالک واحد مذکور ابلاغ نماید. مالک واحد خالی مکلف است تا سه ماه پس از ابلاغ، مالیات متعلقه را به نحوی که سازمان امور مالیاتی تعیین میکند، پرداخت نماید. تاخیر در پرداخت مالیات، ماهانه مشمول جریمه ۴ درصد مالیات متعلقه خواهد بود. وزیر امور اقتصادی و دارائی مسئول حسن اجرای این تبصره است.
تبصره ۱۱؛ وزارت راه و شهرسازی مکلف است با همکاری وزارت امور اقتصادی و دارایی و وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات حداکثر یک ماه پس از لازم الاجرا شدن این قانون، دستورالعمل نحوخ پیشبرد سامانه، ثبت و صحت سنجی اطلاعات اظهار شده توسط افراد و شیوه دسترسی سایر دستگاهها به این سامانه را تدوین و ابلاغ نماید. همچنین کلیه دستگاههای اجرایی مکلف اند بنا به درخواست وزارت راه و شهرسازی اطلاعات مورد نیاز جهت تکمیل و به روزرسانی را در اختیار سامانه ملی املاک و اسکان کشور قرار دهند. وزیر راه و شهرسازی مسئول حسن اجرای این ماده (جز تبصرههای ۸، ۹ و ۱۰) است.