بهارستان قانون مهریه را تغییر میدهد؟
این اولین بار نیست که مجلس به دنبال اصلاح قانون مهریه است، پیش از این هم نمایندگان با همراهی قوه قضائیه طرح حذف زندان از مهریه را کلید زده بودند. اما حالا کمیسیون قضایی و حقوقی میخواهد مادههایی از قانون مهریه را تغییر دهد. تغییراتی که که منجر به شکل گیری قانون جدیدی از مهریه خواهد شد.
به گزارش فرادید؛ سخنگوی کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس میگوید که تدوین طرح هنوز نهایی نشده و فعلا نمیتوان گفت که چی چیزی در قانون دقیقا تغییر میکند. البته او این را هم گفته که در قانون جدید احتمال دارد سکه یا تعداد سکه تغییر کند و یا سقف و کف برای مهریه تعیین شود.
او همچنین گفته است که در قانون جدید مهریه حقوق خانمها و آقایان هر دو با هم حفظ میشود و قانون جدید مشکلات خانوادگی را کاهش میدهد.
اما حسن نوروزی، نایب رئیس کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس در باره جزئیات اصلاح قانون مهریه میگوید که ۴ ماده از اصلاح قانون مهریه به تصویب کمیسیون حقوقی رسیده است و فقط تبصره ۲۲ قانون حمایت از خانواده مورد بحث است.
در ماده ۲۲ قانون حمایت خانواده آمده است که «هرگاه مهریه در زمان وقوع عقد تا یکصد و ده سکه تمام بهار آزادی یا معادل آن باشد، وصول آن مشمول مقررات ماده (۲) قانون اجرای محکومیتهای مالی است. چنانچه مهریه، بیشتر از این میزان باشد در خصوص مازاد، فقط ملائت زوج ملاک پرداخت است. رعایت مقررات مربوط به محاسبه مهریه به نرخ روز کماکان الزامی است.»
نوروزی اعلام کرده که پس از تعیین تکلیف تبصره ماده ۲۲ قانون حمایت از خانواده، اصلاح قوانین مهریه طبق اولویت در صحن علنی مجلس به رای گذاشته میشود.
نایب رئیس کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس همچنین تاکید کرده است که «قوه مقننه به دنبال تسهیل راه طلاق و مهریه برای زوجین است و نباید در قانون مهریه زوجی متضرر شود.»
قانون مهریه چه تغییراتی میکند؟
کمیسیون قضایی مجلس در نخستین قدم و در آبان ماه سال جاری طرح «تعدیل مهریه» را به تصویب رساند که به موجب آن مقرر شد اگر مردی توانایی و ملائت برای پرداخت مهریه نداشته باشد به زندان نرود حتی اگر مهریه همسرش یک عدد سکه باشد. در آن سو این کمیسیون پیش بینی کرده که اگر مردی از لحاظ مالی توانایی پرداخت مهریه همسرش که یک دین شرعی و قانونی برعهده اوست را داشته باشد، اما از پرداخت آن سرباز بزند و لجبازی کند، حکومت وارد شده و مهریه را از او اخذ کند و به همسرش واریز کند.
اما حالا در تغییرات جدید اعضای کمیسیون قضایی مجلس سعی دارند تا پرداخت مهریه به صوت عندالمطالبه را به عندالاستطاعه تغییر دهند.
قانون دو نوع مهریه را مشخص کرده است و مهریه به دو دسته عندالمطالبه و عندالاستطاعه تقسیم میشود. بر اساس قانون هرگاه برای پرداخت مهریه، زمان و اجل معین نشده باشد، مهریه عندالمطالبه است. با این وجود اگر مهریه عندالمطالبه باشد به محض عقد، زن مالک مهر است و هر زمان که بخواهد میتواند مهریهی خود را از شوهرش طلب کند. اما اگر مهریه عندالاستطاعه باشد، زمان پرداخت مهریه، هنگامی است که زوج، توانایی و استطاعت پرداخت مهریه را داشته باشد یعنی پرداخت آن منوط به استطاعت، زوج است.
تغییر بعدی هم احتمالا نقدی شدن مهریه خواهد بود. بدین شکل که مهریه سکهای به وجه نقد تغییر خواهد یافت. چنانچه نوروزی نایب رئیس کمیسیون قضایی مجلس هم وجود این تغییر را تایید میکند.
او در این باره گفته که «هدف اصلی ما این است که مهریه نقدی شود یعنی بلافاصله پس از عقد به صورت نقدی به زن پرداخت شود و ما دیگر شاهد مهریههای ۵۰۰ یا ۱۰۰۰ سکهای نباشیم به همین دلیل اگر این پشتوانه کیفری پرداخت مهریه (زندان) برداشته شود، مردم خود به خود به سمت نقدی شدن مهریه میروند و این تبدیل به یک فرهنگ در جامعه میشود ما هم به عنوان قانوگذار باید شرایط را فراهم کنیم که چنین اتفاقی رخ دهد.»
البته نوروزی میگوید که ما در حمایت از بانوان هم به ۷ موردی که در قانون مدنی آمده است که در صورت برخورداری از آنها از حق طلاق بهرهمند میشوند یک مورد را اضافه کردیم که چنانچه زن نتوانست مهریه خود را به دلیل عدم توانایی همسر در پرداخت نقدی آن دریافت کرده و دچار عسر و حرج شود، میتواند به دادگاه مراجعه کرده و با تشخیص قاضی حکم طلاقش را بگیرد.
موافقان و مخالفان قانون جدید مهریه چه میگویند؟
این دسته از موافقان همچنین گفته اند که اگر مهریه عندالاستطاعه باشد و همان زمان عقد پرداخت شود، مرد مطابق با توانایی خود میزان آن را تعیین کرده و پرداخت میکند و دیگر کشمکشهای قضایی در دادگاهها به وجود نمیآید.
در طرف مقابل، مخالفان اصلاح قانون مهریه هم میگویند که مهریه تنها حقی است که زنان دارند و اگر جوانی زیر بار مهریه سنگین میرود و تعهد به پرداخت میکند باید آن را بپردازد. چراکه این یک اصل حقوقی و شرعی است که کاملا دقیق و روشن ذکر شده پس اگر جوانانی به پرداخت مهریهای متعهد شود که توانایی پرداخت آن را ندارد باید جلوی آن را گرفت و تذکر داد که این برعهده خانوادههاست که باید انجام دهند.
مخالفان همچنین میگویند که حدود سه دهه است که با موضوع مهریه بازی میشود و آن را بالا و پایین میکنند و متاسفانه هر وقت میخواهند اقدامی درمورد آن انجام دهند به فکر این هستند که چگونه مهریه را حذف کنند درحالی که موضوع اصلی این است باید به مسائل جانبی آن یعنی اینکه چرا اصلا مقدار مهریه تا این اندازه افزایش پیدا کرده و چرا زندانیان محکوم مهریه روز به روز درحال افزایش هستند فکری شود.