احیای برجام تا خرداد؟!

با وجود خوش بینی اعضای مشارکت کننده در برجام، نمایندگان حاضر در نشست از پیچیدگی مباحث و اختلافات سخن می‌گویند. عراقچی معاون سیاسی وزیر امور خارجه می‌گوید که ما هنوز چالش‌ها و جزییات سختی در پیش داریم و برای آن‌ها راه‌حلی نیافته‌ایم. اما همه هیات‌ها در تلاش برای ارایه این راه‌حل‌ها هستند.

این اختلاف‌ها و نگرانی‌ها در حالی مطرح شده است که رسانه آمریکایی بلومبرگ به تازگی مدعی شده است که احیای برجام تا ابتدای خرداد ماه به نتیجه می‌رسد.

بلومبرگ این ادعا را به نقل از دو مقام حاضر در نشست برجام عنوان کرده و نوشته است که قدرت‌های جهانی تلاش می‌کنند مذاکرات احیای برجام تا اول خرداد به نتیجه برسد.

یکی از منابع مذکور به این رسانه آمریکایی گفته است که هدف رسیدن به یک توافق دستکم چند روز قبل از تاریخ ۲۲ مه (اول خرداد) است.

البته علاوه بر بلومبرگ، خبرگزاری آسوشیتدپرس به نقل از مقامات آمریکایی و منابع مطلع مطرح کرد که دولت جو بایدن به‌رغم ساختار پیچیده تحریم‌های اعمال شده در دولت دونالد ترامپ، درحال بررسی کاهش عمده تحریم‌های ایران است که ممکن است شامل تحریم‌های غیرهسته‌ای نیز باشند.

برخلاف بلومبرگ، آسوشیتدپرس زمان مشخصی برای احیای برجام اعلام نکرده است.

میخائیل اولیانف، سفیر دائم روسیه در مقر سازمان‌های بین‌المللی در وین هم می‌گوید که هیچ کس نمی‌تواند با قطعیت بگوید که مذاکرات کی به نتیجه می‌رسد، اما روسیه و طرف‌های اروپایی توافق هسته‌ای اعتقاد دارند که بهترین حالت این است که گفتگو‌ها تا ۲۱ ماه مه (۳۱ اردیبهشت) به نتیجه برسند.

اما در طرف مقابل، مقامات آمریکا احیای برجام و لغو تحریم‌ها تا پایان اردیبهشت ماه را خوشبینانه می‌دانند و معتقدند که چالش‌های باقی مانده اجازه دستیابی به چنین توافق زودهنگامی را نمی‌دهند.

جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی کاخ سفید می‌گوید هنوز مشخص نیست که در هفته‌های آینده مذاکرات بر سر احیای برجام به نتیجه برسد. او گفته که به دلیل غیرمستقیم بودن گفتگوها، روند با کندی و کارایی کمتری ادامه دارد.

او معتقد است که در مقطع کنونی نمی‌توان درباره ماهیت این مذاکرات و نتیجه آن صحبت کرد چرا که فعلا وضعیت مبهمی دارد.

اما ۲۲ می (اول خرداد) موعد پایان یافتن توافق ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است.

دو طرف در ماه فوریه توافق کردند که دوربین‌های آژانس، فعالیت‌ها در تاسیسات اصلی ایران را ضبط کنند، اما بازرسان تنها در صورتی می‌توانند به محتوای آن‌ها دسترسی پیدا کنند که مذاکرات وین به نتیجه برسد و در غیر این صورت، ایران آن‌ها را پاک خواهد کرد. این موضوع نگرانی اعضای مشارکت کننده برجام و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را به دنبال داشته است.

نشست‌های کمیسیون برجام در حالی که از میانه فروردین ماه به شکل فشرده در حال برگزاری است، اما اعضا از پیچیدگی‌ها و حل نشدن اختلاف باقی مانده سخن به میان می‌آورند. اختلافاتی که هیچ یک از طرفین به دلیل محرمانه بودن مذاکرات، جزئیات آن را بیان نمی‌کنند. اما به نظر می‌رسد که اختلاف‌های باقی مانده بر سر لغو تحریم‌های مرتبط با برنامه موشکی، تروریسم وحقوق بشر باشد.

در این رابطه ترامپ و تیم وی برای دشوار ساختن لغو تحریم‌ها در دولت بعدی، سعی کردند تا مساله تحریم‌ها را به موضوعاتی حساسی، چون تروریسم و حقوق بشر پیوند دهند تا در صورت تمایل دولت بعدی به لغو تحریم ها، این امر تحقق نیابد.

مسئله‌ای که ند پرایس، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا نیز به آن اشاره کرده است. او در این باره می‌گوید: «حتی اگر ما به برجام بازگردیم به اعمال تحریم علیه فعالیت‌ها ایران که در برجام پوشش داده نشده است - از جمله اشاعه موشکی، نقض حقوق بشر و حمایت از تروریسم - ادامه می‌دهیم.».

اما ایران همچنان تاکید دارد که برای احیای برجام باید تمامی تحریم‌ها لغو شود. سپس ایران گام‌های لازم برای پایبندی به برجام را بر می‌دارد.

میخائیل اولیانف، سفیر دائم روسیه در مقر سازمان‌های بین‌المللی در وین نیز درباره برنامه لغو تحریم‌ها از سوی ایالات متحده به اشپیگل آنلاین می‌گوید که آمریکا تحریم‌های خود را در سه فهرست تفکیک کرده است؛ یک فهرست سبز با تحریم‌هایی که قرار است برداشته شوند، یک فهرست قرمز از تحریم‌هایی که واشنگتن مایل به حفظ آن‌ها است و یک فهرست زرد که می‌توان در مورد آن مذاکره کرد.