منتورینگ؛ عامل افزایش بازدهی کارمندان

مهندس امیرمیثم گیاهی | امروزه نگهداری کارمندان یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های پیش روی شرکت‌ها است. عدم ایجاد وفاداری در بین کارکنان با عملکرد بالا درحالی‌که نیرو‌های خارجی و داخلی برای خراب کردن منابع ارزشمندتان عمل می‌کنند، می‌تواند همانند یک بمب ساعتی برای سازمان عمل کند و هر لحظه باید نگران از دست رفتن این منابع باشید.

در پژوهش‌های موجود، راهکار‌های گوناگونی برای مقابله با این چالش مطرح شده است. یکی از مفاهیمی که در سال‌های اخیر مطرح‌شده و مورد توجه قرار گرفته است، موضوع منتورینگ یا مربی‌گری در کسب‌وکار است که خود می‌تواند راه‌حلی برای افزایش انگیزه و بهره‌وری کارکنان و جلوگیری از خروج آن‌ها در سازمان باشد.

مطالب زیادی درباره اینکه منتور کیست و چه وظایفی دارد منتشر شده است، اما در تعریفی مختصر می‌توان گفت، منتور فردی است که دارای دانش بیشتری در موضوع مورد نظر بوده و با تجربه شخصی خویش افرادی را که تجربه کمتری دارند راهنمایی و کمک می‌کند.

منتور با دانش، مهارت و تجربه‌ای که در زمینه مورد نظر دارد، مایل است با ارائه بینش و پشتیبانی، آن اطلاعات را به اشتراک بگذارد. همچنین به افزایش اعتماد به نفس و رضایتمندی آن‌ها کمک می‌کند. روابط یک منتور با افراد، روابطی غالبا غیررسمی است و منتورینگ یک فرآیند نسبتا طولانی‌مدت است.

منتورینگ را می‌توان نوعی حمایت از آموزش کارکنان دانست که خارج از روابط مرسوم و سلسله مراتب سازمانی (مدیر و کارمند) صورت می‌گیرد. این فرآیند به‌طور معمول به صورت راهنمایی طولانی‌مدت انجام می‌شود.

براساس گزارش‌ها، ۲۵ درصد کارکنانی که دارای پتانسیل بالایی هستند در کمتر از یک‌سال تصمیم به استعفا می‌گیرند. به همین علت سازمان‌ها باید به‌دنبال راه‌هایی جدید برای حفظ کارکنان نمونه خود باشند.

فرآیند منتورینگ مزایای بی‌شماری را برای کارمندان و سازمان به ارمغان می‌آورد. این فرآیند گسترش بینش کارکنان در مورد فعالیت‌های شرکت، ایجاد روابط مستحکم‌تر، تبادل دانش و اطلاعات و تقویت مهارت‌های شغلی را به همراه دارد.

منتور می‌تواند به سازمان در استخدام نیرو‌های جدید کمک کند و حس وفاداری را به کارمندان القا کند و در نتیجه موجب افزایش بهره‌وری خواهد شد. منتور‌ها دارای ارتباطات، رهنمون‌ها و توصیه‌هایی هستند که معمولا سال‌ها طول می‌کشد تا یک فرد تازه‌کار، چنین قابلیت‌هایی را کسب کند.

منتور می‌تواند موانع را پیش‌بینی کرده و از مشکلات احتمالی جلوگیری کند. همچنین به دلیل ارتباط نزدیک میان منتور و کارمندان، منتور‌ها قادر خواهند بود راه‌حل‌هایی برای بهبود عملکرد کارکنان به مدیر سازمان ارائه دهند. کارمندان در روابط منتورینگ عموما رضایت شغلی بیشتری نیز دارند که می‌تواند به معنی محیط کاری مثبت‌تر و سطح بالاتری از اشتیاق شغلی باشد.

عموما فرآیند منتورینگ، ارتباطی داوطلبانه بین طرفین است. اما برخی از سازمان‌ها به‌منظور پرورش استعدادها، برنامه‌های منتورینگ را به صورت جدی در دستور کار خود قرار می‌دهند. هدف برنامه منتورینگ در این سازمان‌ها، استفاده از دانش، مهارت و تجربه کارکنان ماهر و انتقال این موارد به کارمندان جدید برای پیشرفت شغلی آن‌ها و ارتقای کلی سازمان است.

پژوهش‌های صورت گرفته نشان می‌دهد در چنین سازمان‌هایی، انگیزه کارمندان برای حضور در محیط کار و همچنین پیگیری اهداف سازمان بیشتر است و بهبود عملکرد شغلی آنان را به همراه دارد. البته در این پژوهش‌ها ذکر شده است که تحقق اهداف فوق در هر سازمان، با نوع رفتار و شخصیت منتور، مدل اجرایی او و نوع تعاملاتش با کارکنان و همچنین درک صحیح او از اهداف سازمان ارتباط تنگاتنگ دارد.

مادامی‌که کارمندان به منتور‌های خود برای مشورت گرفتن و پیدا کردن راه‌حل مراجعه می‌کنند، اشتباهات کمتری در کارشان رخ می‌دهد که این امر موجب کاهش خسارت برای کارفرمایان می‌شود.

منتورینگ روابط کاری را پرورش می‌دهد و به کارمندان احساس تعلق می‌دهد که این دو عامل، کارمندان را برای ماندن در سازمان ترغیب می‌کنند و این حس تعلق، خود مشارکت کارمندان را نیز افزایش می‌دهد. همچنین وجود ارتباط مستمر میان منتور یا مربی با کارکنان یا کارکنان با یکدیگر، سبب افزایش تعاملات در سازمان و اجتماعی شدن افراد می‌شود.

عموما ایده‌ها و روش‌های خلاقانه‌ای که در ذهن کارکنان وجود دارد یا عملا توسط آن‌ها بیان نمی‌شود یا به صورت ناقص ارائه می‌شود. منتور‌ها می‌توانند آنچه در ذهن کارکنان نهفته است را آشکار کنند و از آن در جهت اهداف سازمان استفاده کنند.

نتیجه تحقیقاتی که در زمینه تاثیرات حضور منتور در محیط کاری در دانشگاه Dnubius University انجام شده نشان می‌دهد وجود برنامه منتورینگ در سازمان تاثیر قابل‌توجهی بر خودکارآمدی کارمندان داشته، رضایت شغلی آنان را افزایش داده و در ارتقای تعهد آنان به سازمان موثر است.

براساس گزارشی از Harvard Business Review، امروزه منتورینگ چیزی فراتر از آموزش و مشاوره است. در واقع شرکت‌های بزرگ حتی برای مسائل استراتژیک خود، رهبری و نحوه تفکر مدیران از این روش استفاده می‌کنند.

محققان به این نتیجه رسیده‌اند که این رویکرد باعث حفظ، به‌روزرسانی و فراگیر‌تر شدن مهارت‌های مدیران و کارکنان در سازمان خواهد شد و به مرور زمان تغییر فرهنگ سازمانی و پذیرش تنوع در سازمان را به همراه خواهد داشت.

این فرآیند به‌عنوان بخشی از یک استراتژی آموزش و توسعه، می‌تواند عملکرد کارکنان را بهبود ببخشد و موفقیت سازمان شما را تقویت کند. همچنین امروزه در دنیا، منتورینگ به بخش جدایی‌ناپذیر فرآیند جذب نیرو و استراتژی‌های حفظ کارکنان تبدیل شده است.

در پایان باید یادآور شد برای همگام شدن با تغییرات دنیا، باید روش‌های سنتی را با روش‌های نوین جایگزین کرد و از این روش‌ها در جهت افزایش بهره‌وری سازمان بهره جست.