ترمیم حقوق و دستمزد کارگران به کجا رسید؟

فرادید | پس از وقفه چند ماهه، روز گذشته جلسه شورای عالی کار با محوریت ترمیم حقوق و دستمزد برگزار شد. جلسه‌ای که هر چند خروجی عملی برای ترمیم حقوق و دستمزد کارگران نداشت، اما گفتگو‌هایی ابتدایی بر سر جزئیات مزدی و امکان سنجی برای تغییر در آن مورد بحث قرار گرفت.

به گزارش فرادید؛ در این جلسه نماینده کانون عالی شورای اسلامی کار کشور اعلام کرد که هزینه سبد معیشت کارگران به ۱۱.۵ میلیون تومان در ماه جاری رسیده است. با این وجود رقم مصوب فعلی دستمزد، کفاف هزینه‌های ۱۰.۶ روز یک خانواده ۳.۳ نفره را در ماه خواهد داشت.

بررسی‌ها نشان می‌دهد که هزینه سبد معیشت حداقلی کارگران در اسفندماه سال گذشته و در هنگام تصمیم گیری درباره رقم دستمزد کارگران در سال ۱۴۰۰ به ۶ میلیون و ۸۹۵ هزار تومان رسیده بود.

در نهایت نیز دستمزد کارگران با ۳۹ درصد افزایش به حدود ۴ میلیون تومان رسید. رقمی که حدود ۶۰ درصد هزینه سبد معیشت کارگران را پوشش می‌داد.

اما حالا قدرت دستمزد کارگران برای پوشش سبد به ۳۴.۴ درصد تقلیل یافته است.

علاوه بر این نرخ تورم اسفند ۹۹، به عدد ۳۶.۴ درصد رسیده بود. اما براساس اعلام مرکز آمار نرخ تورم سالیانه مهرماه ۱۴۰۰ برابر با ۴۵.۴ درصد بوده است.

در چنین شرایطی گروه کارگری حاضر در جلسات شورای عالی کار و برخی اعضای اتاق بازرگانی ایران معتقدند که ترمیم دستمزد کارگران باید هر چه زودتر به نتیجه برسد.

در این رابطه پدرام سلطانی، نائب رئیس اتاق بازرگانی، صنایع و معادن ایران با اشاره به کاهش قدرت خرید کارگران و کارمندان در شش ماه ابتدای سال، خوستار ترمیم حقوق و دستمزد آن‌ها تا پیش از پایان سال شده است.

اختلاف بر سر غیرنقدی شدن بن خواروبار

پس از برگزاری نخستین جلسه شورای عالی کار در دولت سیزدهم، موضوع ترمیم حقوق و دستمزد بار دیگر از سوی نمایندگان کارگری مطرح شد. موضوعی که در نهایت به ارائه پیشنهاد غیر نقدی شدن بن ۶۰۰ هزار تومانی خواروبار منجر شد. اما از همان ابتدای بحث نمایندگان کارگری با آن مخالفت کردند.

طبق این پیشنهاد، قرار بود که کارفرمایان وجه بن خواربار را به صندوق کارآفرینی امید واریز کنند و صندوق بر اساس ارزش افزوده آن، به کارگران کارت اعتباری و تسهیلات با کارمزد اندک اختصاص بدهد.

اما نمایندگان کارگری معتقدند که این پیشنهاد یک رانت سیستماتیک در کشور ایجاد می‌کند. از این رو آن‌ها با غیر نقدی شدن بن خواروبار مخالفت کردند.

این در حالی است که نمایندگان کارفرمایی و دولت بر این عقیده اند که غیر نقدی شدن بن خواروبار به بهبود وضعیت معیشتی کارگران منجر خواهد شد.

با این وجود گروه کارگری بر این عقیده است که به جای غیر نقدی شدن بن خواروبار و برای بهبود وضعیتی معیشتی و مزدی کارگران باید روی توزیع کالا‌های تنظیم بازاری تمرکز شود. آن‌ها می‌گویند که دولت باید در این خصوص به کمک خانوار‌های کارگری بیاید.

در نهایت نیز جلسه سه جانبه گروه کارگری، کارفرمایی و دولت بر سر پیشنهاد‌های ترمیم حقوق و دستمزد به توافق نرسید.

البته گروه کارگری امیدوارند که طبق وعده وزارت کار، با برگزاری جلسات شورای عالی کار در هفته سوم هر ماه، تا پایان سال ترمیم حقوق و دستمزد کارگران به نتیجه برسد.

دستمزد کارگران در سال ۱۴۰۰ ترمیم می‌شود؟

چهار ماه تا پایان سال جاری باقی مانده است و گروه کارگری تا پیش از آغاز جلسات مزدی ۱۴۰۱، تنها سه جلسه فرصت دارند تا شورای عالی کار را نسبت به ترمیم حقوق و دستمزد ۱۴۰۰ ترغیب کنند.

اما برخی فعالان کارگری معتقدند که گروه کارفرمایی و دولت انگیزه‌ای برای ترمیم مزدی در سال جاری ندارند.

در این میان فعالان کارفرمایی هم بر این عقیده اند که دولت باید برای ترمیم دستمزد کارگران پا پیش بگذارد و در شرایط کنونی کارفرمایان را تنها نگذارد. آن‌ها می‌گویند که کارفرمایی در موقعیت فعلی توان افزایش دستمزد را ندارند و دولت باید با اختصاص بودجه مشکل معیشت کارگران را برطرف کند.

ضلع سوم و مهم شورای عالی کار، یعنی دولت نیز، تنها به حمایت کلامی از کارفرمایان و کارگران پرداخته است و تاکنون سخنی از انگیزه دولت برای حل چالش ترمیم دستمزد ۱۴۰۰ به میان نیاورده است.

با این حال به نظر می‌رسد که تمرکز اکثریت اعضای شورای عالی کار بر تعیین دستمزد ۱۴۰۱ است تا ترمیم دستمزد سال ۱۴۰۰.