خواب تابستانی بورس

در معاملات هفته گذشته شاهد خواب بورس پس از ترافیک مجامع بودیم به‌طوری که نماگر اصلی بازار سهام پس از هیاهوی تشکیل مجامع و تقسیم سود شرکت‌ها ۹۲/ ۱درصد افت کرد و بیشترین افت هفتگی از ابتدای تابستان در تالار شیشه‌ای سعادت‌آباد به‌ثبت رسید.

از نخستین هفته کاری مرداد‌ماه می‌توان به‌عنوان سومین افت شدید هفتگی شاخص کل بورس اوراق‌بهادار تهران در سال‌۱۴۰۱ یاد کرد، جایی‌که نماگر اصلی تا سطح یک‌میلیون و ۴۴۳‌هزار واحدی عقبگرد داشت. از این‌رو می‌توان اذعان کرد که دماسنج اصلی بازار سهام اکنون به پایین‌ترین سطح ۴‌ماهه خود (از نیمه نخست فروردین ۱۴۰۱) رسیده است.

خبر‌ها حاکی از آن است که چهارشنبه شب گذشته فدرال رزرو ایالات متحده آمریکا در راستای کنترل وضعیت اقتصادی، نرخ بهره را یک‌درصد افزایش داد (سریع‌ترین افزایش نرخ بهره در یک نوبت). بدین ترتیب این شاخص اقتصادی تا محدوده ۲۵/ ۲ تا ۵/ ۲درصد افزایش یافت.

هر چند برخی از معامله گران در بازار‌های جهانی در انتظار ریزش قیمت کامودیتی‌ها بودند، اما دادوستد کالایی‌ها در روز پنج‌شنبه گذشته برخلاف انتظارات نشان از این مهم داشت که بورس‌های جهانی و بازار کامودیتی‌ها در واقع طی چند وقت اخیر اثرات احتمالی افزایش نرخ بهره از سوی فد آمریکا را پیشخور کرده بودند.

حال باید در انتظار معاملات بورس تهران در نخستین روز کاری هفته بود، جایی که انعکاس سیاست اخیر ایالات‌متحده در حوزه نرخ بهره در دادوستد‌های آن نمایان می‌شود.

برترین‌های تغییر مالکیت

طی هفته گذشته در گروه «وسایل ارتباطی» ۳میلیارد‌تومان ورود پول به ثبت رسید؛ این در حالی است که صنایعی نظیر «حمل‌ونقل» و «محصولات چرمی» هر کدام به ترتیب ۹/ ۱ و ۱/ ۶میلیارد‌تومان نقدینگی جذب کردند. در نقطه مقابل صنعت «کانه فلزی» در صدر فهرست خروج پول قرار گرفت به‌طوری که در نخستین هفته معاملاتی مرداد‌ماه ۶/ ۱۲۱میلیارد‌تومان پول از این گروه خارج شد.

صنعت «چندرشته‌ای صنعتی» نیز که در رتبه دوم این آمار جای گرفت شاهد ۶/ ۱۱۱میلیارد تومان فرار نقدینگی بود. در ادامه صنعت بزرگ «فلزات اساسی» و «خودرو و ساخت قطعات» جای گرفتند که هر کدام به ترتیب ۶/ ۱۰۴ و ۷/ ۹۲میلیارد‌تومان خروج پول را به ثبت رساندند.

تب تند خروج پول

در هفته گذشته بازگشت مثبت پالایشی‌ها به گردونه معاملات پس از بر گزاری مجامع و ارائه گزارش‌های مطلوب هم نتوانست مانع از ریزش بیشتر نماگر اصلی بازار سهام شود و در نهایت با تشکیل صف‌های فروش در نماد‌های ریالی و دلاری بازار، اغلب نماگر‌ها با افت ارزش خود همراه شدند؛ این در حالی است که پالایشی‌ها نیز از موج شکل گرفته ریزشی بورس تهران در امان نماندند و با تعدیلاتی به کار خود پایان دادند.

در ادامه برخی از سرمایه گذاران نیز ذخیره سود را در اولویت قرار دادند و خروج پول همچنان ادامه پیدا کرد، منتها این جریان مختص به صنعت یا

گروه خاصی نبود بلکه کلیت بازار با چنین استراتژی‌ای همراه شده بودند، در واقع هراس سرمایه گذاران نسبت به شرایط موجب چنین رویدادی شد؛ جایی‌که عدم اطمینان از روند آتی، ریزش قیمت سهام صنایع و شرکت‌های مختلف در روز‌های میانی هفته معاملاتی را به همراه داشت.

در هفته گذشته ارزش معاملات خرد نسبت به هفته قبل از آن ۸۲/ ۱۷درصد افت پیدا کرد که در جای خود نشان از تب تند خروج پول در بورس تهران داشت، به‌عبارتی کاهش ارزش معاملات خرد در بورس تهران از مهم‌ترین محور‌های معاملاتی بازار سهام در نخستین هفته مرداد‌ماه بود.

مدتی است سرمایه گذاران حقیقی به رغم خارج کردن منابع خود از بازار سهام در حال خروج پول از صندوق‌های درآمد ثابت هم هستند. دو مسیر پیش روی نقدینگی خارج شده از بخش مولد وجود خواهد داشت.

نخست سرازیر شدن به سایر بازار‌های مالی و تشدید افزایش قیمت‌ها در اقتصاد کشور و دیگری تزریق به جریان‌های مالی متفاوت اعم از هزینه روزمره. مرکز آمار نیز نرخ تورم تیر ماه را منتشر کرد و در آن از افزایش ۶/ ۴درصدی سطح قیمت‌ها نسبت به‌ماه قبل خبر داد، بنابراین نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه به رقم ۵۴ درصد رسید.

رویدادی که در واقع می‌تواند نقدینگی را به سمت بخش مولد اقتصاد کشور سوق دهد، اما رفتار معامله گران خلاف این مهم را به نمایش گذاشت. تعدد ریسک در فضای اقتصادی و سیاسی کشور به حدی بالا بود که سرمایه گذاران در تصمیم‌گیری‌های خود با مشکلات متعددی مواجه شدند. در برخی مواقع نیز ماندن سرمایه گذاران در

بن بست تصمیم‌گیری موجبات افزایش ریسک را فراهم کرد. تشدید ریسک هم در جای خود دیگر رویدادی درنظر گرفته می‌شود که می‌تواند در ابتدا سهامدار خرد را با چالش‌هایی مواجه کند.

عملکرد پالایشی‌ها

پالایشی‌ها در صدر نماد‌های مورد‌توجه سرمایه گذاران در ابتدای هفته گذشته بودند. رونمایی از صورت‌های مالی این گروه در سه ماه نخست سال امید‌ها نسبت به عملکرد درخشان پالایشگاه‌ها در فصل بهار را زنده کرد تا شاهد رشد تقاضا در شرکت‌های مزبور و ورود سرمایه‌های خرد به

زیرمجموعه‌های گروه فرآورده‌های نفتی باشیم. هرچند همچنان ریسک تغییرات ناخوشایند در فرمول ابلاغی پالایش و پخش و وضعیت نامناسب بازار‌های جهانی، در این بخش از بازار حکمفرماست، کرک اسپرد نیز یکی از محور‌های حائزاهمیت در صنعت پالایشی کشور بود.

هر چند در تیر ماه این پارامتر اثر گذار تحت تاثیر افت قیمت نفت در بازار‌های جهانی برای مدتی با نوساناتی همراه بود، اما برآیند کلی، از وضعیت متعادل کرک اسپرد پالایشی‌ها در هفته گذشته حکایت داشت.

رفت وآمد خودرویی

صنعت خودرو که در هفته ماقبل معاملاتی با تقویت تقاضا تحت‌تاثیر خبر تصویب عرضه خودرو در بورس کالا در جلسه شورای‌عالی بورس با حضور وزیر اقتصاد و وزیر صنعت قرار داشت، در هفته گذشته وضعیت چندان مطلوبی را سپری نکرد.

این موضوع در کنار امید به عرضه بلوکی سهام دولت در شرکت‌های خودروسازی با در نظر گرفتن قیمت مناسب را می‌توان از دلایل تداوم روز‌های سبز این صنعت پرحاشیه بازار سهام در روز‌های منتهی به هفته آخر تیرماه درنظر گرفت.

در حال حاضر، اما به نظر می‌رسد برجام مهم‌ترین گره پیش روی گروه خودروسازی کشور است و در صورت حصول توافق با قدرت‌های جهانی یقینا صنایع داخلی اعم از خودرو، بانک و... به سبب رفع تحریم‌ها و آسانی برخی مراودات و البته ورود تکنولوژی با تحولات شگرفی همراه خواهد شد.

هفته گذشته فراخوان عمومی جذب سرمایه گذار جهت واگذاری ۷۷/ ۱۳‌درصد سهام ایران‌خودرو متعلق به شرکت‌های گسترش سرمایه‌گذاری ایران‌خودرو منتشر شد. بدین ترتیب ۱۷ مرداد ماه زمان بر گزاری مزایده در نظر گرفته شده است.

با توجه به اینکه طی چند وقت گذشته اخبار مثبت برجامی به نفع خودروسازان بود و موجی از امیدواری را در دل سهامداران این صنعت ایجاد کرد و در ادامه نیز خبر از واگذاری بلوکی سهام شرکت‌های خودروسازی به میان آمد، بازار نیز به طور مجدد روی‌خوش به اخبار نشان داد و به استقبال خرید سهام این قبیل از شرکت‌ها رفت. حالا، اما به باور کارشناسان، بازار اخبار مثبت احتمالی را طی چند وقت اخیر پیشخور کرده است.

وعده کنترل نرخ بهره

در نخستین هفته معاملاتی مرداد‌ماه سال‌جاری نگاه بورس به تصمیمات بانک مرکزی بود. به هر ترتیب در سطح کلان اقتصاد کشور نرخ بهره بین بانکی به رقم ۳۱/ ۲۱درصدی رسید.

تشدید چاپ پول و افزایش انتظارات تورمی احتمال افزایش این پارامتر اقتصادی را قوی‌تر از گذشته کرد و موجب تشدید حساسیت‌ها پیرامون نرخ بهره شد. شورای‌عالی پول و اعتبار با محوریت کنترل تورم تدابیر ویژه‌ای در راستای کاهش نرخ بهره بین بانکی اتخاذ کرد.

این خبر در جریان معاملات تا حدودی توانست از شیب تند نزول بورس تهران بکاهد. به هر ترتیب رفتار بازار در روز چهارشنبه گذشته را می‌توان نشان از اعتماد به اظهارات اخیر رئیس کل بانک مرکزی در راستای کنترل نرخ بهره بین بانکی تلقی کرد یا حداقل ممانعت از افزایش این نرخ به سطوح بالاتر.

در عین حال بازار‌های مالی همچنان در فاز انتظار حرکت می‌کنند. خروجی جلسات پولی و مالی کشور یقینا می‌تواند چشم انداز معقول تری را نسبت به آینده معاملاتی بازار سهام ترسیم کند.