آیا نقاشی با هوش مصنوعی «هنر» است؟
جِیسون اِم. آلِن با استفاده از برنامۀ هوش مصنوعی تصویری ساخت که در یک مسابقهی هنری در کلرادو برنده شد، اما این اتفاق با واکنش شدید هنرمندان مواجه شد.
فرادید | آیا تا به حال با استفاده از هوش مصنوعی یک اثر هنری خلق کردهاید؟ واکنش شما به کسی که یک اثر هنری را با استفاده از هوش مصنوعی خلق کرده چیست؟ به نظر شما چگونه میتوان تصویری را که با هوش مصنوعی خلق شده با اثر یک هنرمند که آن را با نقاشی، مجسمهسازی یا عکاسی خلق کرده مقایسه کرد؟ آیا میتوان تصاویر خلق شده با هوش مصنوعی را در ردۀ هنر نامگذاری کرد؟
به گزارش فرادید ، امسال مسابقهی هنری سالانهیِ نمایشگاه ایالتی کلورادو در تمام دستههای معمول جوایزی را اهدا کرد، از جمله: نقاشی و مجسمهسازی. اما ابزار یکی از شرکتکنندگان به نام جِیسون اِم. آلِن از پوئِبلو وِست کلرادو قلممو یا خاک رس نبود. او اثر هنری خودش را با میدجِرنی (Midjourney) خلق کرده بود، یک برنامهی هوش مصنوعی که خطوط متن را به نگارهسازیهای فوق واقعگرایانه تبدیل میکند.
تئاتر اپرای فضایی، اثر جیسون آلن
اثر آقای آلِن «Théâtre D'opéra Spatial» (تئاتر اپرای فضایی) برندۀ روبان آبی در مسابقهی هنری نمایشگاه برای هنرمندان دیجیتال نوظهور شد. اثر آلِن یکی از نخستین آثار خلقشده با هوش مصنوعی بود که برندهی چنین جایزهای شد. اثر او با واکنش شدید هنرمندانی روبهرو شد که اثرش را به تقلب متهم کردند. روز چهارشنبه آقای آلِن از طریق یک مصاحبهی تلفنی از اثر خود دفاع کرد. او اظهار کرد به روشنی اثرش را با عنوان «جیسون ام. آلن بوسیلهی میدجِرنی» به نمایشگاه ارسال کرده و آن را با استفاده از هوش مصنوعی خلق کرده و هیچکسی را در خصوص منشا اثر خود فریب نداده است: «بخاطر اتهامی که به من زده شده عذرخواهی نمیکنم. من برنده شدم و هیچ قانونی را زیر پا نگذاشتم.»
هنرهای تولیدشده با هوش مصنوعی سالهاست رایج شدهاند. اما ابزار خلق آنها امسال روانهی بازار شده است. ابزاری از قبیل: DALL-E ۲، Midjourney و Stable Diffusion آماتورها را قادر ساخته آثار پیچیده، انتزاعی یا واقعگرایانهای را صرفاً با تایپ کردن چند واژه در کادر متن خلق کنند. این برنامهها بسیاری از هنرمندان را گرفتار نگرانیِ قابلدرکی از آیندهشان کرد. چرا کسی باید برای اثری که خودش هم میتواند تولید کند پول بپردازد؟ همچنین در خصوص اصول اخلاقیِ هنرهای تولیدشده توسط هوش مصنوعی بحثهای شدیدی درگرفته است و استدلال مخالفان اینست که این ابزارها اساساً شکل مدرنی از دزدی ادبی هستند.
بعضیها این نقاشیهای تولید شده با هوش مصنوعی را به معنی مرگ هنر و پیروزی ماشین میدانند. خیلیها میگویند فواید هوش مصنوعی کاملا قابل درک است اما نمیشود اسم این آثار را هنر گذاشت. اما در طرف دیگر خیلیها با دفاع از کسانی مثل آلن میگویند که استفاده از هوش مصنوعی تفاوت چندانی با استفاده از فوتوشاپ و دیگر ابزارهای معمول برای خلق آثار هنری ندارند. آنها میگویند که در این آثار هنوز هم خلاقیت هنرمند کاملا تاثیرگذار است.
بحث بر سر فناوریهای نوینِ تولیدِ هنر چیز جدیدی نیست. نقاشان زیادی به اختراع دوربین واکنش شدید نشان دادند و آن را تنزل استعداد هنری انسان دانستند. شارل بودلر شاعر و منتقد هنریِ قرن نوزدهم عکاسی را «مرگبارترین دشمن هنر» نامید. در قرن بیستم، ابزار ویرایش دیجیتال و برنامههای طراحی به کمک کامپیوتر نیز به طور مشابهی به خاطر نیاز اندک به مهارت از سوی سنت گرایان طرد شدند.
برخی منتقدان باور دارند چیزی که گونهی جدید هوش مصنوعی را متفاوت کرده فقط توانایی تولید آثار هنری زیبا با حداقل تلاش نیست، بلکه نحوۀ کارکرد آنهاست. برنامههایی نظیر DALL-E۲ و Midjourney با میلیونها تصویر از اوپن وب ساخته میشوند، سپس برای تشخیص الگوها و روابط در آن تصاویر، الگوریتمهایی را آموزش میدهد و تصاویر جدیدی را با سبک مشابه تولید میکند. این به آن معناست که هنرمندانی که آثارشان را آپلود میکنند ممکن است ناخواسته به آموزش رقبای الگوریتمیشان کمک کنند.
منبع: nytimes
مترجم: زهرا ذوالقدر