زنجبیل؛ فراتر از یک ادویه

زنجبیل؛ فراتر از یک ادویه

بی شک «زنجبیل» یکی از مشهورترین ادویه هاست که با یک بار چشیدن طعم دلچسب آن را برای همیشه به یاد خواهید داشت.

کد خبر : ۵۳۶۳۳
بازدید : ۴۴۰۰
بی شک «زنجبیل» یکی از مشهورترین ادویه هاست که با یک بار چشیدن طعم دلچسب آن را برای همیشه به یاد خواهید داشت. گرچه یونانیان باستان ابتدا زنجبیل را دارویی برای بیماری‌های گوارشی توصیه می‌کردند، اما به تدریج دیگر فواید آن نیز برای بشر شناخته شد و کنار عطر و مزه بی مانندش، به عنوان یکی از مهم‌ترین ادویه‌ها به آشپزخانه‌ها رسید.
بیشتر بخوانید: خواص جادویی آب زنجبیل
فواید بی مانند زنجبیل
تسکین نفخ و مشکلات گوارشی: زنجبیل به دلیل محافظت و بهبود عملکرد سیستم گوارش به خصوص نفخ و یبوست شهرت دارد. مصرف دمنوش آن یا جویدن تکه‌ای زنجبیل تازه می‌تواند در رفع این مشکل‌ها موثر باشد. البته افزودن مقداری پودر زنجبیل همراه با حبوبات نیز به کاهش نفخ و سنگینی پس از مصرف کمک می‌کند.
به علاوه مصرف روزانه زنجبیل به حفظ فلور روده‌ای و هضم چربی‌ها کمک می‌کند و مسمومیت مواد غذایی را نیز کاهش می‌دهد.


زنجبیل؛ فراتر از یک ادویه
افرادی که از بی اشتهایی رنج می‌برند هم می‌توانند کمی زنجبیل تازه را با یک لیوان آب جوشانده و همراه با کمی عسل به صورت ولرم میل کنند.

کاهش درد: مطالعات نشان می‌دهد مصرف مقداری زنجبیل بلافاصله پس از شروع علائم میگرن به دلیل توقف هورمون هایالتهابی، باعث تسکین درد می‌شود. البته بررسی‌های علمی از تاثیر مثبت این ادویه بر بهبود درد‌های مرتبط با آرتریت نیز حکایت دارد. در این باره مبتلایان به آرتروز و آرتریت روماتویید که مصرف روزانه زنجبیل را در برنامه خود دارند نسبت به بیمارانی که چنین عادتی ندارند درد کمتری را تجربه خواهند کرد.
بیشتر بخوانید: 6 ادویه برای 6 بیماری
پیشگیری ازسرطان: آنتی اکسیدان‌های فراوان زنجبیل مانع از تاثیر رادیکال‌های آزاد عامل پیشرفت سلول‌های سرطانی می‌شود.. محققان به این نتیجه رسیده اند زنجبیل سلول‌های سرطانی تخمدان را از بین می‌برد و همچنین تازه آن به کاهش التهاب کولون کمک می‌کند. در واقع تاثیر پیشگیرانه این ادویه در مورد این دو نوع سرطان چشمگیرتر است.

بهبود حالت تهوع: دفعه بعد که به علت بیماری‌های ویروسی دچار حالت تهوع شدید یا اگر جزو افرادی هستید که دچار حالت تهوع یا گرفتگی در ماشین می‌شوید، حتما روی زنجبیل حساب ویژه‌ای باز کنید. در واقع زنجبیل به اندازه هیوسین (داروی رفع حالت تهوع) موثر است، اما عوارض خواب آلودگی دارو را ندارد. مطالعه انجام گرفته سال ۲۰۱۱ میلادی در دانشگاه برلین نشان می‌دهد بعضی ترکیبات زنجبیل بر سلول‌های روده باریک اثر می‌گذارد و مانع عملکرد ترکیبات شیمیایی عامل حالت تهوع مانند سروتونین می‌شود. زنجبیل برای کاهش حالت تهوع دوران بارداری، پس از عمل جراحی، شیمی درمانی و ... نیز مفید است.
بیشتر بخوانید: درمان سریع "حالت تهوع"
زنجبیل؛ فراتر از یک ادویه
آنتی باکتریال طبیعی: مقدار آنتی اکسیدان‌های فراوان این ادویه با پاکسازی کبد و خون، وضعیت سلامت عمومی را بهبود می‌بخشد. این روند ناشی از افزایش دمای بدن است که مکانیسم تعریق و دفع مواد سمی را تشدید می‌کند. زنجبیل برای بهبود سرماخوردگی، درد گلو و سرفه نیز بسیار موثر است. مصرف روزانه زنجبیل همچنین عملکرد سیستم ایمنی را تحریک می‌کند. البته این راهکار برای افرادی که تحت پیوند عضو بوده اند توصیه نمی‌شود. در صورت مصرف دارو‌های تضعیف کننده سیستم ایمنی نیز باید راجع به مصرف زنجبیل دقت داشت.

بهبود درد‌های عادت ماهانه: خانم‌هایی که از درد‌های شدید دوران عادت ماهانه رنج می‌برند می‌توانند ابتدای شروع این دوران با دمنوش زنجبیل این درد‌ها را تا حدی تسکین دهند. البته علاوه بر این تاثیر، مصرف منظم زنجبیل در نظم چرخه‌های عادت ماهانه موثر است.

محرک قوای جنسی: زنجبیل به تقویت قوای جنسی کمک می‌کند و در این باره تاثیر مستقیمی بر هورمون‌ها دارد. البته این خاصیت در صورت مصرف همزمان زنجبیل با جینسینگ بیشتر خواهد بود.
بیشتر بخوانید: خواص دارویی بی‌نظیر زنجبیل
مقدار مجاز مصرف
مصرف روزانه زنجبیل به خصوص اگر همراه با ادویه‌هایی مانند دارچین و زردچوبه مصرف شود، برای سلامت بسیار عالی است. می‌توان ۲ تا ۵ گرم زنجبیل خشک یا پودر شده را ۲ تا ۳ بار در روز میل کرد. البته باید توجه داشت که یک تکه زنجبیل تازه ۲.۵ سانتی متری با قطر متوسط معادل ۵۵۰۰ تا ۱۰۰۰۰ میلی گرم (نیم تا یک گرم) پودر زنجبیل است. خوشبختانه شیوه‌های مصرف زنجبیل متنوع است و می‌توان آن را به شکل دمنوش، ترکیب در انواع غذاها، بیسکویت و ... میل کرد.

۷ مورد منع مصرف
۱. زنجبیل تازه می‌تواند در بعضی افراد باعث انسداد روده شود. به همین دلیل برای مبتلایان به التهاب، زخم یا زمینه گرفتگی‌های روده‌ای مناسب نیست، زیرا دستگاه گوارش این افراد نمی‌تواند واکنش خوبی نسبت به حجم زیادی از زنجبیل تازه داشته باشد.

۲. زنجبیل برای مبتلایان به سنگ‌های صفراوی مضر است، زیرا تولید صفرا را آسان می‌کند.

۳. زنجبیل باعث تحرک جریان خون می‌شود و به دلیل جلوگیری از تشکیل لخته‌های خون، حالت سیال بودن خون را افزایش می‌دهد. به همین دلیل افرادی که دچار اختلالات انعقادی خون هستند یا دارو‌های انعقادی مصرف می‌کنند باید در استفاده از این ادویه احتیاط کنند.

۴. گرچه زنجبیل در کاهش حالت تهوع ناشی از بارداری موثر است، نباید در مصرف آن افراط کرد، زیرا می‌تواند باعث انقباضات رحمی شود. بعضی تحقیقات نیز نشان می‌دهد زنجبیل در روند جذب آهن مواد غذایی و ویتامین‌های محلول در چربی اختلال ایجاد می‌کند. مصرف دمنوش زنجبیل به خصوص در هفته‌های آخر بارداری نیز به دلیل خطر افزایش خونریزی توصیه نمی‌شود. به هر حال مشورت با پزشک همیشه بهترین و مطمئن‌ترین راهکار در این دوران است.

۵. مصرف زنجبیل پیش از انجام عمل جراحی نیز به دلیل اختلالات خونریزی ممنوعیت دارد. در این صورت باید ۲ هفته پیش از عمل جراحی از مصرف دمنوش زنجبیل پرهیز کرد.

۶. مصرف کپسول‌های زنجبیل یا مقدار فراوان در برنامه غذایی برای افرادی که دارو‌های ضد انعقاد، ضد التهاب، ضد اسید معده، دارو‌های قلب، سرطان و کاهش وزن مصرف می‌کنند، حتما باید تحت نظر پزشک باشد.

۷. زنجبیل برای کسانی که قصد افزایش وزن دارند توصیه نمی‌شود، زیرا عملکرد بدن در سوخت و ساز چربی‌ها را تحریک می‌کند و کاهش وزن را سرعت می‌بخشد.
بیشتر بخوانید: زنجبیل و عسل، معجونی شگفت انگیز برای سلامت
برای نگهداری زنجبیل
* زنجبیل تازه بوی مطبوع و دلچسبی دارد و هر چه تازه‌تر باشد، پوست صاف‌تر و نرم تری خواهد داشت. گره‌های روی آن نیز کاملا سفت و سنگین هستند؛ بنابراین هنگام خرید زنجبیل، ریشه‌های نرم و چروکیده را کنار بگذارید. البته زنجبیل تازه را می‌توان تا ۳ هفته در یخچال نگهداری کرد، اما اگر در این فاصله مصرف نمی‌شود، لازم است آن را در فریزر گذاشت.
زنجبیل؛ فراتر از یک ادویه

* می‌توان زنجبیل را در پاکت بدون منفذ نگهداری کرد. البته باید مراقب بود هیچ هوایی در این بسته بندی وجود نداشته باشد. به این ترتیب زنجبیل هفته‌ها ترد و تازه خواهد بود. علاوه بر ریشه کامل، زنجبیل خرد شده را نیز می‌توان به این روش نگه داشت، ولی مدت ماندگاری آن کمتر است.

* اگر پاکت مخصوص بسته بندی در اختیار ندارید بهتر است زنجبیل را در یک دستمال کاغذی بپیچید و در کیسه فریزر نگهداری کنید. البته باز هم کاملا دستمال را دور ریشه بپیچید. پیچیدن ریشه زنجبیل در پلاستیک نازک و گذاشتن در شیشه نیز روش دیگر نگهداری است.

* در این شرایط مصرف فوری زنجبیل، می‌تواند ریشه را در پاکت کاغذی برای چند روز نگه داشت. این روش برای مصرف سریعا دیگر ادویه و سبزیجات مانند دارچین نیز کاربرد دارد. برای نگهداری زنجبیل در فریزر نیز باید ریشه را در تکه‌ای پلاستیک بپیچید و د. ر. یک کیسه بدون منفذ بگذارید و هوا را کاملا خارج کنید. به این ترتیب می‌توان تا چند ماه از طعم زنجبیل تازه لذت برد.

* ترفند ساده برای استفاده راحت‌تر از زنجبیل تازه نگهداری ریشه رنده شده است. برای این کار پس از این که زنجبیل را رنده کردید، آن را به اندازه یک فندق با کمی فاصله در یک ظرف بچیند و در فریزر بگذارید تا کاملا منجمد شود. در هر بار استفاده کافی است تعداد تکه‌های مورد نیاز را بردارید و به راحتی مصرف کنید. این روش را می‌توان برای زنجبیل حلقه شده نیز به کار برد و پس از انجماد در ظرف بدون منفذ حداقل تا ۳ ماه در فریزر نگه داشت. نگهداری پودر زنجبیل نیز مانند دیگر ادویه هاست. پودر را در ظرف دربسته دور از نور و در جای خشک و خنک نگهداری کنید. البته همیشه توصیه می‌شود ادویه‌ها را به مقدار کم خریداری کنید تا عطر و طعم شان حفظ شود.
بیشتر بخوانید: زنجبیل جایگزینی مفید برای قرص‌های مسکن
خاستگاه و طرفداران زنجبیل
زنجبیل، گیاه گرمسیری است که ارتفاع آن تا ۲ متر می‌رسد و برگ‌ها و ساقه قرمزرنگی دارد. خاستگاه آن آسیا به خصوص هند و مالزی است و یکی از مهم‌ترین گیاهان مورد استفاده در طب باستان هندی محسوب می‌شود. این گیاه در نواحی بسیار گرم و با نور خورشید فراوان کشت می‌شود و امروز، انواع وحشی آن چندان وجود ندارد. دست نوشته‌های مربوط به مصرف این ادویه به بیش از ۲۵۰۰ سال پیش مربوط است، اما به نظر می‌رسد زنجبیل از ۵ هزار سال پیش مورد استفاده بشر بوده است.

درزمان امپراطوری رومیان باستان، تجارت «ادویه سفید» به جنوب آسیا و مناطق حوزه دریای مدیترانه توسط بازرگانان غرب رونق گرفت، اما تنها مربوط به طبقه مرفه جامعه بود، زیرا قیمت بالایی داشت. به تدریج مصرف آن به دیگر کشور‌های اروپایی نیز رسید، به طوری که در قرن نهم میلادی برای مردم فرانسه و آلمان و در قرن دهم برای انگلیسی‌ها شناخته شد.


زنجبیل؛ فراتر از یک ادویه
ابتدای قرن شانزدهم میلادی نیز اسپانیایی‌ها کشت زنجبیل را در جامائیکا آغاز کردند و نخستین تجربه پرورش این گیاه را در منطقه‌ای دور از خاستگاه اصلی به دست آوردند. این اتفاق تا دو قرن موفقیت آمیز بود و آن‌ها لقب سومین تولید کننده این ادویه پس از هند و چین را به خود اختصاص دادند، اما این جایگاه به تدریج تنزل پیدا کرد. در حال حاضر هند، چین، اندونزی، نپال و نیجریه مهم‌ترین تولیدکنندگان زنجبیل هستند که مرغوب‌ترین زنجبیل مربوط به هند و چین است.

به رغم استفاده و بیش زیاد در کشور‌های مختلف، هند را می‌توان نخستین مصرف کننده آن به دلیل تمایل به مصرف زیاد ادویه‌ها دانست. اروپاییان از زنجبیل برای معطر شدن نان، شیرینی و نوشیدنی‌های شان استفاده می‌کنند. البته مردم هند علاقه زیادی به زنجبیل دارند و آن را همراه گوشت ها، ماهی، برنج و پوره سیب زمینی میل می‌کنند.

حتی زنجبیل را در چای شان نیز می‌ریزند. اهالی چین و ژاپن هم طرفداران جدی زنجبیل تازه هستند و رنده شده آن را در انواع سوپ، آش و غذا‌های مشابه می‌ریزند. همچنین زنجبیل را چاشنی مهم ماهی می‌دانند. آن‌ها اغلب بین دو وعده غذا تکه‌ای زنجبیل می‌جوند تا دهان و کام، خوشبو و تمیز شود. در سراسر کشور‌های جنوب شرقی آسیا، مصرف زنجبیل تازه آغشته به شکر به عنوان یک شیرینی، بسیار رایج و مورد علاقه است.
بیشتر بخوانید: سوپ زنجبیل و هویج
ارزش تغذیه‌ای این ادویه
زنجبیل را باید ادویه‌ای سرشار از مواد معدنی مانند منگنز، فسفر، مس و منیزیم دانست، اما کلسیم، سدیم و آهن نیز دارد. از لحاظ ویتامین ها، حاوی مقدار کمی ویتامین‌های B۱، B۲ و B۳ است. علاوه بر این‌ها نباید ویتامین C. موجود در زنجبیل تازه را فراموش کرد که البته پس از خشک شدن کاملا از بین می‌رود. در نهایت این که ریشه زنجبیل منبع غنی نشاسته است و مقدار نسبتا بالایی چربی و پروتئین دارد.

از نظر ارزش تغذیه‌ای در دو حالت مختلف زنجبیل (تازه و پودر شده) تفاوت چندانی وجود ندارد. در واقع بارزترین آن عطر و طعم بیشتر زنجبیل تازه است و این که ممکن است پودر زنجبیل از انواع با مرغوبیت کمتر تهیه شود، اما مدت نگهداری طولانی‌تر پودر زنجبیل در صورت عدم امکان ماندگاری زنجبیل تازه مزیتی است که نمی‌توان نادیده گرفت.


زنجبیل؛ فراتر از یک ادویه
ساده‌ترین روش پوست گرفتن
زنجبیل تازه را می‌توان به راحتی به کمک قاشق کوچک پوست گرفت. به این ترتیب قاشق را روی همه قسمت‌ها حتی گره‌ها بکشید و پوست را جدا کنید. تمام پوست ریشه حتی قسمت‌های بر آمده را بردارید. البته این روش تنها برای ریشه‌هایی است که پوست کاملا تازه و نرمی دارند.
ترجمه: مریم سادات کاظمی
منبع: هفته نامه سلامت
۰
نظرات بینندگان
اخبار مرتبط سایر رسانه ها
    سایر رسانه ها
    تازه‌‌ترین عناوین
    پربازدید