خودروسازی اروپا در بزنگاه برگزیت

آناهیتا پولاد دنیای اقتصاد: خودروسازی در سراسر دنیا از تحولات سیاسی متاثر می‌شوند. تغییرات پرشتاب این صنعت، خودروسازان را به سوی زنجیره‌های تامین بین‌المللی سوق داده است و تغییر تعرفه‌های واردات، ممنوعیت یا تسهیل واردات از مبدایی خاص و پیمان‌های تجاری سرنوشت خودروسازان را در هر کشور تغییر می‌دهند. جدایی انگلستان از اتحادیه اروپا سال گذشته در جریان یک همه‌پرسی به تصویب رسید.

در زمان همه‌پرسی کمتر کسی به عواقب این تصمیم برای خودروسازان انگلیسی توجه می‌کرد، اما با گذشت قریب به یک سال، ابعاد تاثیرات این تصمیم آشکار می‌شود. کارشناسان عقیده دارند درصورتی‌که انگلستان با رایزنی‌های دیپلماتیک خودروسازان را از پرداخت تعرفه‌ها مستثنی نکند صنعت خودرو در این کشور رو به زوال خواهد رفت. بیش از ۹۰۰ هزار انگلیسی در صنایع خودرو این کشور مشغول به‌کارند که ممکن است مشاغل خود را از دست بدهند.

شوک برگزیت به خودروسازان وارد شده است. واکسهال دست به تعدیل نیرو زده است. جگوار لندروور میزان تولید را کاهش داده و سندیکا‌های کارگری هراسانند چراکه این اقدامات تنها پیش‌لرزه ماجراست. یکی از مسوولان سندیکا‌های کارگری خودروسازی می‌گوید: «چرا نیسان به تولید در انگلستان ادامه دهد در‌حالی‌که می‌تواند در جا‌های دیگر بدون پرداخت تعرفه ۱۰ درصدی همین موتور‌ها را تولید کند؟» تعرفه ۱۰ درصدی واردات قطعات خودرو یکی از عمده‌ترین مشکلاتی است که آینده خودرو انگلستان را در هاله‌ای از ابهام فرو برده است.

قطعات یک خودرو پیش از آنکه در خط مونتاژ به‌هم بپیوندند، چندین‌بار از مرز عبور می‌کنند. به‌عنوان نمونه بی‌ام‌و مینی را در نظر بگیرید. موتور این خودرو در انگلستان تولید می‌شود، اما میل‌لنگ‌هایش در فرانسه تولید می‌شوند، به کارخانه موتورسازی بی‌ام‌و در بیرمنگام انگلستان می‌آیند و سپس به اتریش می‌روند تا روی خط مونتاژ قرار بگیرند. در صورت اعمال تعرفه ۱۰ درصدی، هزینه تولید هر خودرو در انگلستان بیش از ۳ هزار دلار افزایش خواهد یافت.

احتمال می‌رود خودروسازان ژاپنی نظیر هوندا و تویوتا کارخانه‌های خود را در انگلستان تعطیل کنند؛ چراکه اغلب محصولات این کارخانه‌ها از انگلستان به دیگر کشور‌های اروپایی صادر می‌شوند و پس از اجرایی شدن برگزیت مشمول تعرفه واردات خواهند بود. ماه گذشته سفیر ژاپن در لندن گفت: «در صورتی که صرفه اقتصادی از بین برود ادامه فعالیت خودروسازان ژاپنی در انگلستان توجیهی نخواهد داشت.»

هشدار پارلمان
نشریه گاردین گزارش داد کمیسیون تجارت، انرژی و صنعت مجلس عوام انگلستان پس از بررسی شرایط خودروسازان اعلام کردند خروج انگلستان از اتحادیه اروپا به ضرر صنعت خودرو تمام خواهد شد و مهم‌ترین ملاحظه در این مذاکرات، محدود کردن زیان‌های پیش‌رو خواهد بود.

این کمیسیون در بررسی‌های خود به این نتیجه رسید که بقای خودروسازی انگلستان به حفظ روابط نزدیک تجاری با اتحادیه اروپا و رعایت چارچوب‌های مبادله کنونی وابسته خواهد بود. این کمیسیون هشدار داد جدایی از اتحادیه اروپا بدون عقد قرارداد همکاری در زمینه تولید و صادرات خودرو به از دست رفتن مشاغل و سرمایه‌ها منتهی خواهد شد.

دولت انگلستان ناچار است صنایع خودرو را محور مذاکرات اجرای برگزیت قرار دهد. در غیر این‌صورت شغل هزاران نفر و صد‌ها میلیون پوند سرمایه در معرض نابودی قرار خواهد گرفت.

صنعت خودرو انگلستان در سال‌های آخر دهه ۱۹۸۰ میلادی نیز درگیر بحران گسترده‌ای شد و کیفیت پایین محصولات در قیاس با خودرو‌های آلمانی، ژاپنی و آمریکایی و نیز قوانین سخت کار سبب شد این شرکت‌ها تا آستانه انقراض پیش روند.

در آن زمان سرمایه‌گذاری گسترده خارجی توانست خودروسازی انگلستان را نجات دهد و در سال ۲۰۱۵ انگلستان عنوان چهارمین خودروساز بزرگ اروپایی را از آن خود کرد. اکنون نزدیک به ۸۰ درصد از تولیدات خودروسازان انگلیسی صادر می‌شود که ۶۰ درصد از آن به کشور‌های اروپایی می‌رود.

حاشیه سود در تولید انبوه خودرو‌های سواری در اروپا بسیار کم است و تعرفه ۱۰ درصدی خودروسازان را ناچار خواهد کرد کسب و کار خود را به کشور‌های عضو اتحادیه اروپا منتقل کنند. کمتر از ۲۵ درصد خودرو‌های سواری که در انگلستان تولید می‌شوند، به معنای تجاری کلمه انگلیسی هستند.

بر اساس قوانین کنونی، لااقل ۶۰ درصد از یک محصول باید از کشور مبدا تامین شده باشد تا مشمول پیمان تجارت آزاد اروپا (FTA) شود. بدین سبب کمیسیون تجارت مجلس انگلستان به دولت پیشنهاد کرده است که در مذاکرات اجرای برگزیت از طرف اروپایی بخواهند صنعت خودرو انگلستان را از شمول قانون مبدا مستثنی کنند تا خودرو انگلیسی طبق پیمان تجارت آزاد اروپا و بدون پرداخت تعرفه ۱۰ درصدی به کشور‌های عضو این اتحادیه صادر شوند.

کابوس خودروسازان اروپایی
اما تنها خودروسازان انگلیسی قربانی نخواهند شد. انگلستان علاوه بر اینکه قطب تولید موتور خودرو در اروپاست، بازار مهمی برای خودروسازان اروپایی نیز به‌شمار می‌رود. خودرو عمده‌ترین صادرات آلمان به انگلستان است و از هر سه خودروی سواری نو که در انگلستان پلاک می‌شود، لااقل یکی آلمانی است.

سالانه ۳ میلیون خودروی سواری نو در انگلستان به فروش می‌رسد که نزدیک به یک میلیون دستگاه از آلمان به این کشور صادر شده‌اند. انگلستان مقصد ۲۰ درصد از صادرات خودروی آلمان است.

پیش‌بینی می‌شود با کاهش ارزش پوند و افزایش قیمت خودرو، میزان تقاضا برای خودرو کاهش یابد و صادرات خودرو از آلمان به انگلستان نیز با کاهش قابل‌ملاحظه‌ای مواجه شود.

اتحادیه خودروسازان آلمان با در نظر گرفتن شرایط حاکم بر بازار انگلستان اعلام کرد فروش خودرو در انگلستان سالانه ۵۵۰ هزار دستگاه (۱۹ درصد) کاهش خواهد یافت. این تغییر به معنای کاهش ۲۵۵ هزار دستگاهی (۳۲ درصدی) صادرات خودروی آلمان به انگلستان خواهد بود.

بدین ترتیب سطح تولید خودرو در آلمان از ۳ میلیون و ۷ هزار دستگاه در سال ۲۰۱۶ به ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار دستگاه در سال ۲۰۱۹ خواهد رسید و با توجه به کاهش درآمد حاصل از صادرات، خودروسازان آلمانی ناچار خواهند شد ۱۸ هزار نفر از کارگران خود را اخراج کنند. در مجموع خودروسازان اروپایی در نتیجه برگزیت متحمل ضرری ۳/ ۸ میلیارد یورویی خواهند شد که ۷/ ۶ میلیارد یورو از آن بر خودروسازان آلمانی وارد خواهد شد.

پایگاه تحلیلی معتبر پرایس واترهاوس کوپرز (PWC) به خودروسازان اروپایی توصیه کرده است سرمایه‌گذاری در انگلستان و همکاری با قطعه‌سازان انگلیسی را مورد بازنگری قرار دهند تا از ضرر‌های احتمالی پیشگیری کنند.