سیستم تولیدمثل زنان اسپرمهای نامطلوب را وجین میکند
تحقیقات پیشین نشان دادهاند که زنان و مردان میتوانند یکدیگر را بر اساس سرنخهای شیمیایی که سازگاری ژنتیکی آنها را نشان میدهد، انتخاب کنند. مردان میتوانند فقط با بوئیدن تیشرت زنان متوجه شوند که آنها در مرحله تخمکگذاری هستند. بهنظر میرسد زنان نیز بوی مردانی را ترجیح میدهند که ژنهای سیستم دفاعیشان با ژنهای سیستم دفاعی خودشان متفاوت است؛ زیرا میتوانند فرزندی را تولید کنند که به لحاظ تکاملی قویتر است.
کد خبر :
۸۳۷۳۹
بازدید :
۲۸۶۷
فرادید | تصور ما کمابیش همواره این بوده که در بسته شدنِ نطفه این اسپرمها هستند که با هم رقابت میکنند و اسپرمی که زودتر به خط پایان برسد برنده این مسابقه است. اما دانشمندان اخیراً متوجه شدهاند که مواد شیمیایی متنوعی که در سیستم تولیدمثل زنان وجود دارد شانس پیروزی یا از دور خارج شدنِ یک اسپرم را تسهیل میکند؛ و بهنظر میرسد این اتفاق در همان مراحل اولیه مسابقه - گردن رحم - آغاز میشود.
به گزارش فرادید به نقل از سن ان ان، یک مطالعه جدید نشان میدهد که سرعت، ماندگاری و حرکتِ شناگونۀ اسپرم از میزان تطابق ژنتیکی بین مخاط دهانه رحم زن و اسپرمهای مرد اثر میپذیرد.
تحقیقی که پیشازاین توسط همین محققان انجام شده بود نشان داد که رویدادی مشابه در مایع فولیکولی رخ میدهد. جوکا کِلالاین، دانشیار دانشگاه فنلاند در رشته علوم بیولوژیکی و محیطی، میگوید: «کل سیستم تولیدمثل زنان طوری تکامل یافته که اسپرم «نامطلوب» را تصفیه میکند.»
«حرف ما این است که این مواد شیمیایی در بخشهای مختلف سیستم تولدمثل زنان است که اسپرم را انتخاب میکند و این گزینشگریِ رمزگذاریشده میتواند در طول مهاجرت اسپرم از دهانه رحم تا تخمک بارورشده اتفاق بیفتد.»
منظور بقاست
تولیدمثل در پستانداران بر اساس گرایشهای تکاملیِ سرشتی صورت میگیرد؛ به این معنی که آنها با شرکایی جفتگیری میکنند که مخزن ژنهای مفیدتری باشند و بتوانند سیستم ایمنیِ بهتری را برای فرزندان حاصل از این جفتگیری تضمین کنند.
شگفتیآور است، اما سازگارترین نر فردی است که مجموعه ژنهای سیستم ایمنی او با ژنهای سیستم ایمنی زن کاملاً متفاوت باشد. جان فیتزپاتریک، دانشیار از دانشگاه استکهلم در بخش جانورشناسی، میگوید: «هرچه تنوع ژنی بین نر و ماده بیشتر باشد، فرزند حاصل از این جفتگیری توانایی بالاتری در مبارزه با عفونتها خواهد داشت.»
«اگر بین شما و شریکتان قدری تفاوت ژنی وجود داشته باشد، سیستم ایمنی فرزند حاصل از این رابطه قابلیت بیشتری در مبارزه با انواعی از پاتوژنها و عوامل بیماریزا خواهد داشت.»
تحقیقات پیشین نشان دادهاند که زنان و مردان میتوانند یکدیگر را بر اساس سرنخهای شیمیایی که سازگاری ژنتیکی آنها را نشان میدهد، انتخاب کنند. مردان میتوانند فقط با بوئیدن تیشرت زنان متوجه شوند که آنها در مرحله تخمکگذاری هستند. بهنظر میرسد زنان نیز بوی مردانی را ترجیح میدهند که ژنهای سیستم دفاعیشان با ژنهای سیستم دفاعی خودشان متفاوت است؛ زیرا میتوانند فرزندی را تولید کنند که به لحاظ تکاملی قویتر است.
اما تحقیقات جدید نشان میدهد که بعد از جفتگیری این سیستم تولیدمثل زنان است که فرایند انتخاب اسپرم مناسب را ادامه میدهد. برای مثال، سطح اسپرم گیرندههای بویایی دارد که میتوانند مولکولهایی که به لحاظ ژنتیکی متفاوتند را تشخیص دهند. بهنظر میرسد تخمکها در زنان مواد شیمیاییای را به جای میگذارند که روی اسپرمهای متفاوت، متفاوت عمل میکنند و اگر همزمان چندین اسپرم وجود داشته باشد، اسپرمی برای لقاح برگزیده میشود که بیشترین سازگاری ژنتیکی را با تخمک داشته باشد.
دهانه رحم نخستین- بزرگترین مانعی است که در مسیر سفر اسپر به سمت باور شدن قرار میگیرد. دهانه رحم معمولاً از مخاط ضخیم پر شده که درست قبل از تخمکگذاری نازکتر و نفوذپذیرتر میشود.
بهنظر میرسد که مخاط دهانه رحم سفر یک اسپرم طبیعی را تسهیل میکند، اما از ادامه فعالیت یا بالاتر رفتن اسپرمهای ضعیف و غیرطبیعی در سیستم تولیدمثل زنان پیشگیری و درواقع مسیر آنها را مسدود میکند.
دانشمندان همچنین با مقایسه نقشه ژنتیکی اسپرمها و تخمکها با یکدیگر نشان دادند هرچه تفاوت ژنتیکی بین اسپرم و تخمک بیشتر باشد، شانس انتخاب اسپرم برای لقاح توسط مخاط دهانه رحم بیشتر میشود. آنها نشان دادند مخاط دهانه رحم زنان اثر قویتری روی برخی از اسپرمها داشت. اسپرمهایی که شباهت ژنتیکی کمتری با تخمک داشتند، شانس باروری بیشتری داشتند.
فهم علل ناباروری
نتایج این پژوهش میتواند دلایل ناتوانی برخی از زوجها در باروری را توضیح دهد و دانشمندان امیدوارند بتوانند با دقت بیشتری علل ناباوری زوجها را تعیین کرده و درمانهای ناباروری را شخصیتر کنند.
کلالاین میگوید: «۳۰ تا ۴۰ درصد از زوجها نمیدانند دقیقاً به چه علت بارور نمیشوند. اگر هر دو نفر بارور شناخته شوند پس شاید بتوان با عدم سازگاری بین گامتها (اسپرم و تخمک) علت ناباوری را توضیح داد؛ بنابراین تحقیقات بیشتری در این زمینه لازم است تا اثبات شود که ناباوری همیشه به علت آسیب و اشکال در سیستم تولیدمثل زنان و مردان نیست بلکه ممکن است تظاهری از سازوکار تکاملی باشد.»
او میافزاید: «اما حتی اگر مشخص شود که سازگاری ژنتیکی بین زوجها آنطوری نیست که طبیعت بپسندد، این به این معنی نیست که آنها نمیتوانند فرزندان سالم به دنیا بیاورند.»
«محتمل است که عدمسازگاری بین گامتها شانس باروری را کاهش دهد، اما به این معنی نیست که بهطور کامل میتواند از بارور شدن جلوگیری کند. بعلاوه، برای آنکه یک زوج با هم زندگی کنند و سازگاری شناخته شوند شخصیت آنها نیز مهم است و نمیتوان صرفاً بر اساس سازگاری گامتها در مورد آنها تصمیمگیری کرد.»
۰