سمت و سوی بازار ارز و دلار در ماه‌های آینده
بازار ارز در حالی که در تابستان امسال روند صعودی تندی را آغاز کرده بود با سیگنال گشایش اقتصادی، حسن روحانی وارد روند نزولی شد. اما با گذشت یک ماه از این خبر، بازار ارز متوجه شد که به این زودی‌ها گشایشی در کار نخواهد بود و در همین راستا بازار دوباره مسیر خود را به سمت رشد تغییر داد. البته سیگنال سیاسی فعال سازی مکانیسم ماشه نیز کمک کرد تا این رشد با سرعت بالاتری پیش برود.
کد خبر :
۸۵۱۱۴
بازدید :
۱۱۵۵
فرادید | بازار ارز از ابتدای سال تاکنون رشد بیش از ۹۰ درصدی را تجربه کرده است، به شکلی که قیمت دلار از ۱۴ هزار و ۹۰۰ تومان در اولین روز‌های فروردین، خود را به کانال ۱۹ هزار تومان در انتهای فصل بهار و با رشد ۸ هزار تومانی به ۲۷ هزار تومان در انتهای فصل تابستان رسیده است. در روز‌های آغازین پاییز نیز دلار این روند صعودی را حفظ کرد و در حال حاضر خود را به ۲۹ هزار و ۲۰۰ تومان رسانده است. البته در این میان یورو و پوند هم از قافله عقب نماندند و توانستند در دو فصل ابتدایی امسال رشد بیش از ۸۰ درصدی را به ثبت برسانند.
به گزارش فرادید، دلار طی ۵ روز گذشته دو کانال تغییر داده و در آستانه نزدیک شده به مرز روانی ۳۰ هزار تومان است. کانالی که سیاستگذار به شدت با آن مخالف است و اعلام کرده که قیمت بالاتر از ۲۸ هزار تومان را به رسمیت نمی‌شناسد.
اما پس از آن که بازار توجهی به اظهارات سیاستگذار نداشت. بازار ساز سعی کرد با قیمت‌های پایین اقدام به عرضه ارز از طریق صرافی‌های بانکی کند، البته این اقدام نه تنها نتوانست سیاستگذار را به هدفش برساند، بلکه موجب تشکیل صف‌های طولانی در مقابل صرافی‌ها شد.
در ادامه این تلاش ها، سیاستگذار این بار برای جمع کردن صف ها، قیمت صرافی‌ها را به بازار نزدیک کرد، اما نتوانست از افزایش قیمت ارز جلوگیری کند.
با تندترشدن روند صعود قیمت ارز و دلار، بانک مرکزی طی بخشنامه‌ای اعلام کرد: "ایجاد جو روانی نامطلوب و التهاب در بازار ارز جرم محسوب می‌شود و براساس مصوبه شورای‌عالی هماهنگی اقتصادی سران، هرگونه خریدوفروش ارز می‌بایست در بانک‌ها و صرافی‌های مجاز و در چارچوب مقررات اعلامی بانک مرکزی انجام شود. "
این بانک در ادامه هم نوشت: "در اجرای مصوبه شورای‌عالی هماهنگی اقتصادی درخصوص مدیریت بازار ارز به اطلاع می‌رساند، خرید و فروش ارز (اسکناس و حواله) صرفاً در چارچوب مقررات اعلامی بانک مرکزی مجاز است و هرگونه اعلام قیمت‌های نامتعارف و خارج از رویه ابلاغی، ایجاد جو روانی نامطلوب و التهاب در بازار ارز، جرم محسوب می‌شود. "
پس از این اطلاعیه، عبدالناصر همتی در مورد علل افزایش قیمت ارز در روز‌ها و هفته‌های اخیر گفت که "تعلل برخی صادرکنندگان برای عرضه ارز و تداوم روند تقاضا در ماه‌های گذشته و از سوی دیگر جو سیاسی - تبلیغاتی ناشی از اقدام آمریکا در اعلام عملیاتی شدن مکانیزم ماشه فضای لازم را برای جهش قیمت ارز در هفته‌های اخیر به‌وجود آورد. ".
اما در مقابل دیدگاه همتی، کارشناسان اقتصادی معتقدند که کاهش عرضه در بازار ارز تنها یک دلیل از چندین علل صعودی شدن این بازار است. این دسته از کارشناسان می‌گویند انتظار تورمی، آسیب پذیری بالای اقتصاد ایران، احتمال انتخاب ترامپ و ادامه روند تحریم ها، طولانی شدن شیوع کرونا و نامشخص بودن آینده اقتصادی تنها بخشی از دلایل صعودی شدن بازار ارز است.
به گزارش فرادید، دلار طی ۵ روز گذشته دو کانال تغییر داده و در آستانه نزدیک شده به مرز روانی ۳۰ هزار تومان است. کانالی که سیاستگذار به شدت با آن مخالف است و اعلام کرده که قیمت بالاتر از ۲۸ هزار تومان را به رسمیت نمی‌شناسد.
اما پس از آن که بازار توجهی به اظهارات سیاستگذار نداشت. بازار ساز سعی کرد با قیمت‌های پایین اقدام به عرضه ارز از طریق صرافی‌های بانکی کند، البته این اقدام نه تنها نتوانست سیاستگذار را به هدفش برساند، بلکه موجب تشکیل صف‌های طولانی در مقابل صرافی‌ها شد.
در ادامه این تلاش ها، سیاستگذار این بار برای جمع کردن صف ها، قیمت صرافی‌ها را به بازار نزدیک کرد، اما نتوانست از افزایش قیمت ارز جلوگیری کند.
با تندترشدن روند صعود قیمت ارز و دلار، بانک مرکزی طی بخشنامه‌ای اعلام کرد: "ایجاد جو روانی نامطلوب و التهاب در بازار ارز جرم محسوب می‌شود و براساس مصوبه شورای‌عالی هماهنگی اقتصادی سران، هرگونه خریدوفروش ارز می‌بایست در بانک‌ها و صرافی‌های مجاز و در چارچوب مقررات اعلامی بانک مرکزی انجام شود. "
این بانک در ادامه هم نوشت: "در اجرای مصوبه شورای‌عالی هماهنگی اقتصادی درخصوص مدیریت بازار ارز به اطلاع می‌رساند، خرید و فروش ارز (اسکناس و حواله) صرفاً در چارچوب مقررات اعلامی بانک مرکزی مجاز است و هرگونه اعلام قیمت‌های نامتعارف و خارج از رویه ابلاغی، ایجاد جو روانی نامطلوب و التهاب در بازار ارز، جرم محسوب می‌شود. "
پس از این اطلاعیه، عبدالناصر همتی در مورد علل افزایش قیمت ارز در روز‌ها و هفته‌های اخیر گفت که "تعلل برخی صادرکنندگان برای عرضه ارز و تداوم روند تقاضا در ماه‌های گذشته و از سوی دیگر جو سیاسی - تبلیغاتی ناشی از اقدام آمریکا در اعلام عملیاتی شدن مکانیزم ماشه فضای لازم را برای جهش قیمت ارز در هفته‌های اخیر به‌وجود آورد. ".
اما در مقابل دیدگاه همتی، کارشناسان اقتصادی معتقدند که کاهش عرضه در بازار ارز تنها یک دلیل از چندین علل صعودی شدن این بازار است. این دسته از کارشناسان می‌گویند انتظار تورمی، آسیب پذیری بالای اقتصاد ایران، احتمال انتخاب ترامپ و ادامه روند تحریم ها، طولانی شدن شیوع کرونا و نامشخص بودن آینده اقتصادی تنها بخشی از دلایل صعودی شدن بازار ارز است.
دلار به کدام سو می‌رود؟
بازار ارز در حالی که در تابستان امسال روند صعودی تندی را آغاز کرده بود با سیگنال گشایش اقتصادی، حسن روحانی وارد روند نزولی شد. اما با گذشت یک ماه از این خبر، بازار ارز متوجه شد که به این زودی‌ها گشایشی در کار نخواهد بود و در همین راستا بازار دوباره مسیر خود را به سمت رشد تغییر داد. البته سیگنال سیاسی فعال سازی مکانیسم ماشه نیز کمک کرد تا این رشد با سرعت بالاتری پیش برود.
در حال حاضر، سیاستگذار سعی دارد تا با سیگنال‌های منفی از افزایش قیمت در بازار ارز جلوگیری کند. گرچه ممکن است سیاست دستوری در کوتاه مدت جلوی افزایش قیمت در این بازار را بگیرد، اما بدون شک این سیاست در میان مدت و بلند مدت جوابگو نخواهد بود.
در یک سوی دیگر، بازار موازی و رقیب دلار یعنی بورس، در شرایط نوسان و اصلاح فرسایشی قرار دارند و در یک ماه گذشته نیز با خروج بخش بزرگی از نقدینگی از بازار سرمایه میزان قابل توجهی از این پول ها، جذب بازار دلار و سپس بازار سکه و طلا شده است.
با این حال به نظر می‌رسد در یک ماه آینده به دلیل نزدیک شدن به انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، بخش بزرگی از نقدینگی ریالی به طلا، سکه و دلار تبدیل شود.
اما در بازه بلند مدت، همچنان سایه تاریک شیوع کرونا بر اقتصاد جهان وجود دارد و هنوز مشخص نیست که دستیابی به واکسن کرونا آیا موفقیت آمیز خواهد بود یا خیر. اگر هم نتیجه مثبتی در پی داشته باشد، چقدر طول خواهد کشید تا به ایمنی جمعی در جهان برسیم؟
در چنین شرایطی دارایی‌های پرریسک کمتر مورد استقبال معامله گران قرار می‌گیرند چرا که احتمال بدتر شدن شرایط اقتصادی جهان وجود دارد.
با این وجود تا زمانی که معامله گران نسبت به آینده خوش بین نباشند، ترجیح خواهند داد سرمایه‌های در اختیار خود را در دارایی‌های امن نگهداری کنند و این تقاضا برای دارایی‌های امن احتمالا در کوتاه مدت در سطح نیرومندی باقی خواهد ماند.
در حال حاضر، سیاستگذار سعی دارد تا با سیگنال‌های منفی از افزایش قیمت در بازار ارز جلوگیری کند. گرچه ممکن است سیاست دستوری در کوتاه مدت جلوی افزایش قیمت در این بازار را بگیرد، اما بدون شک این سیاست در میان مدت و بلند مدت جوابگو نخواهد بود.
در یک سوی دیگر، بازار موازی و رقیب دلار یعنی بورس، در شرایط نوسان و اصلاح فرسایشی قرار دارند و در یک ماه گذشته نیز با خروج بخش بزرگی از نقدینگی از بازار سرمایه میزان قابل توجهی از این پول ها، جذب بازار دلار و سپس بازار سکه و طلا شده است.
با این حال به نظر می‌رسد در یک ماه آینده به دلیل نزدیک شدن به انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، بخش بزرگی از نقدینگی ریالی به طلا، سکه و دلار تبدیل شود.
اما در بازه بلند مدت، همچنان سایه تاریک شیوع کرونا بر اقتصاد جهان وجود دارد و هنوز مشخص نیست که دستیابی به واکسن کرونا آیا موفقیت آمیز خواهد بود یا خیر. اگر هم نتیجه مثبتی در پی داشته باشد، چقدر طول خواهد کشید تا به ایمنی جمعی در جهان برسیم؟
در چنین شرایطی دارایی‌های پرریسک کمتر مورد استقبال معامله گران قرار می‌گیرند چرا که احتمال بدتر شدن شرایط اقتصادی جهان وجود دارد.
با این وجود تا زمانی که معامله گران نسبت به آینده خوش بین نباشند، ترجیح خواهند داد سرمایه‌های در اختیار خود را در دارایی‌های امن نگهداری کنند و این تقاضا برای دارایی‌های امن احتمالا در کوتاه مدت در سطح نیرومندی باقی خواهد ماند.
انتخابات آمریکا و سرنوشت بازار ارز
۴۰ روز تا انتخابات ریاست جمهوری آمریکا باقی مانده و در این مدت بازار دارایی بیشترین تاثیر را از این اتفاق مهم خواهد گرفت. تحلیلگران سیاسی معتقدند در صورت پیروزی ترامپ دایره تحریم‌ها تنگ‌تر خواهد شد و در صورتی که جو بایدن پیروز شود احتمال گشایش سیاسی- اقتصادی وجود دارد.
کارشناسان اقتصادی هم در این رابطه پیش بینی می‌کنند با پیروزی ترامپ نرخ ارز با افزایش چشمگیر مواجه شود. اما در طرف مقابل اگر بایدن پیروز شود، احتمال افزایش صادرات، بازگشت ارز به کشور و بهبود شرایط اقتصادی وجود دارد، از همین رو روند بازار ارز در چنین شرایطی نزولی خواهد بود.
وحید شقاقی شهری، اقتصاددان و رئیس دانشکده اقتصاد دانشگاه خوارزمی در این باره گفته" ما دو سناریو خوشبینانه و بدبینانه داریم. قسمت خوب ماجرا آن است که اگر بایدن پیروز انتخابات آمریکا شود و در کنار آن بتوانیم بیماری کرونا را مهار کنیم و صادرات غیرنفتی ما با همسایگان به روال سابق بازگردد، از سوی دیگر شاهد گشایش اقتصادی در روابط بین‌الملل باشیم و واردات را ساماندهی کنیم، از اتلاف منابع ارزی برای واردات کالا‌های لوکس جلوگیری و چالش‌های فعلی برطرف شود، به علاوه صادرات نفت هم تا حدودی از وضعیت بغرنج کنونی خارج شود و سر و سامان بگیرد، می‌توان انتظار داشت شرایط بهتر شود. به طوری که در صورت ایجاد چنین شرایطی می‌توان انتظار داشت قیمت دلار حداقل به کانال ۲۰ هزار تومان بازگردد. "
او در ادامه به سناریوی بدبینانه اشاره کرده و گفته است: "از سوی دیگر اگر مجدد ترامپ پیروز انتخابات شود و نتوان اصلاحات ساختاری انجام داد؛ یعنی به تبع آن کسری بودجه جبران نشود، رشد نقدینگی شتاب بیشتری بگیرد، واردات ساماندهی نشود و مشکلات فعلی (صادرات غیرنفتی و نفتی) هم همچنان پابرجا بماند که در این صورت پیش‌بینی می‌شود قیمت دلار به کانال ۳۰ هزارتومان خواهد رسید. البته زمانی که ما از کانال ۳۰ هزارتومان صحبت می‌کنیم، به این معنی است که ممکن است از ۳۱هزار تومان تا ۴۰ هزار تومان هم افزایش یابد.
این اقتصاددان می‌گوید: "به طور کلی وضعیت پیش‌رو به مسائل داخلی و بین‌المللی در روز‌های آینده بستگی دارد. همچنین در پنج، شش ماه اخیر به دلیل بیماری کرونا و مسدود بودن مرزها، صادرات ما به کشور‌های همسایه با تعلل رو به رو است؛ به علاوه همانگونه که پیش‌تر اشاره شد با توجه به وابستگی اقتصاد ایران به دلار، مساله انتخابات آمریکا هم اهمیت بالایی برای ماه‌های آینده خواهد داشت. "
کارشناسان اقتصادی هم در این رابطه پیش بینی می‌کنند با پیروزی ترامپ نرخ ارز با افزایش چشمگیر مواجه شود. اما در طرف مقابل اگر بایدن پیروز شود، احتمال افزایش صادرات، بازگشت ارز به کشور و بهبود شرایط اقتصادی وجود دارد، از همین رو روند بازار ارز در چنین شرایطی نزولی خواهد بود.
وحید شقاقی شهری، اقتصاددان و رئیس دانشکده اقتصاد دانشگاه خوارزمی در این باره گفته" ما دو سناریو خوشبینانه و بدبینانه داریم. قسمت خوب ماجرا آن است که اگر بایدن پیروز انتخابات آمریکا شود و در کنار آن بتوانیم بیماری کرونا را مهار کنیم و صادرات غیرنفتی ما با همسایگان به روال سابق بازگردد، از سوی دیگر شاهد گشایش اقتصادی در روابط بین‌الملل باشیم و واردات را ساماندهی کنیم، از اتلاف منابع ارزی برای واردات کالا‌های لوکس جلوگیری و چالش‌های فعلی برطرف شود، به علاوه صادرات نفت هم تا حدودی از وضعیت بغرنج کنونی خارج شود و سر و سامان بگیرد، می‌توان انتظار داشت شرایط بهتر شود. به طوری که در صورت ایجاد چنین شرایطی می‌توان انتظار داشت قیمت دلار حداقل به کانال ۲۰ هزار تومان بازگردد. "
او در ادامه به سناریوی بدبینانه اشاره کرده و گفته است: "از سوی دیگر اگر مجدد ترامپ پیروز انتخابات شود و نتوان اصلاحات ساختاری انجام داد؛ یعنی به تبع آن کسری بودجه جبران نشود، رشد نقدینگی شتاب بیشتری بگیرد، واردات ساماندهی نشود و مشکلات فعلی (صادرات غیرنفتی و نفتی) هم همچنان پابرجا بماند که در این صورت پیش‌بینی می‌شود قیمت دلار به کانال ۳۰ هزارتومان خواهد رسید. البته زمانی که ما از کانال ۳۰ هزارتومان صحبت می‌کنیم، به این معنی است که ممکن است از ۳۱هزار تومان تا ۴۰ هزار تومان هم افزایش یابد.
این اقتصاددان می‌گوید: "به طور کلی وضعیت پیش‌رو به مسائل داخلی و بین‌المللی در روز‌های آینده بستگی دارد. همچنین در پنج، شش ماه اخیر به دلیل بیماری کرونا و مسدود بودن مرزها، صادرات ما به کشور‌های همسایه با تعلل رو به رو است؛ به علاوه همانگونه که پیش‌تر اشاره شد با توجه به وابستگی اقتصاد ایران به دلار، مساله انتخابات آمریکا هم اهمیت بالایی برای ماه‌های آینده خواهد داشت. "
۰
