توطئه بریتانیا؛ جاسوسِ جعلی شوروی در فرانسه

توطئه بریتانیا؛ جاسوسِ جعلی شوروی در فرانسه

طبق توافق قبلی، با لرد چلفونت درباره این ایده که از  هری اِوَنز، سردبیر روزنامه ساندی تایمز، بخواهیم که مقاله‌ای با عنوان 'آیا یک فیلبی فرانسوی هم هست؟ ' بنویسد مشورت کردم. نظر لرد چلفونت بر این بود که شاید مفید باشد.

کد خبر : ۸۸۹۴۷
بازدید : ۱۶۳۸۴
توطئه بریتانیا؛ جاسوسِ جعلی شوروی در فرانسه
هارولد ویلسون، نخست‌وزیر وقت، از توطئه‌ای که با شرکت ساندی تایمز در جریان بود اطلاع داشت

در اواخر دهه ۱۹۶۰، دولت بریتانیا تلاش کرد تا با کمک یکی از روزنامه‌های این کشور اینگونه جلوه دهد که یک جاسوس شوروی توانسته است به سطوح فوقانی دولت فرانسه رخنه کند. اسنادی که اخیرا منتشر شده است نشان می‌دهد که وزارت خارجه بریتانیا از روزنامه ساندی تایمز خواسته بود تا ایده "وجود فردی مشابه کیم فیلبی" - جاسوس دوجانبه بدنام بریتانیایی - در فرانسه را مطرح کند.

اسناد مربوط به این توطئه در آرشیو ملی بریتانیا نگه‌داری می‌شود. مقامات بلندپایه دولت بریتانیا، از جمله هارولد ویلسون، نخست‌وزیر وقت از حزب کارگر، از این توطئه خبر داشتند. به نظر می‌رسد که هدف از این کار دو چیز بوده است: متقاعد کردن فرانسه به جلوگیری از انتشار خاطرات کیم فیلبی در مجله "پاری مچ"، و منحرف کردن بخشی از انتقاداتی که در آن زمان متوجه نهاد‌های اطلاعاتی بریتانیا شده بود.

مساله دیگر نگرانی بابت محتوای کتاب فیلبی بود. او این کتاب را بعد از این که در سال ۱۹۶۳ به شوروی گریخته بود در مسکو نوشت و تصور می‌شد که شاید حاوی مطالبی باشد که هم مایه بی‌آبروی بریتانیا شود و هم به تبلیغات ک‌گ‌ب کمک کند.

این توطئه همزمان بود با تنش در روابط بریتانیا با فرانسه، چرا که شارل دو گل، رئیس‌جمهور این کشور، بار‌ها مانع از پیوستن بریتانیا به جامعه اروپایی شده بود.

توطئه بریتانیا؛ جاسوسِ جعلی شوروی در فرانسه
کیم فیلبی، جاسوس دوجانبه و یکی از بدنامترین جاسوسان بریتانیا، اطلاعات محرمانه را در اختیار ک‌گ‌ب گذاشته بود

سندی که این توطئه را آشکار می‌کند یادداشتی است که سر دنیس گرینهیل، یکی از بلندپایه‌ترین مقامات وزارت خارجه، روز ۳ ژانویه ۱۹۶۸ به سر بِرک ترند، منشی کابینه، و لرد چَلفونت، وزیر مشاور در امور خارجه، فرستاده بود.

در این یادداشت آمده است: "طبق توافق قبلی، با لرد چلفونت درباره این ایده که از هری اِوَنز، سردبیر روزنامه ساندی تایمز، بخواهیم که مقاله‌ای با عنوان 'آیا یک فیلبی فرانسوی هم هست؟ ' بنویسد مشورت کردم. نظر لرد چلفونت بر این بود که شاید مفید باشد. "

حلقه جاسوسان کمبریج؛ 'مست‌های بی‌مصرف'
"در همین راستا، دیشب دیداری چند دقیقه‌ای با اونز داشتم و این ایده را مطرح کردم. گفتم شاید بد نباشد که مقاله با موضوع انتشار احتمالی خاطرات فیلبی در پاری مچ شروع شود و سپس وارد گمانه‌زنی درباره نفوذ موفق اشخاصی مشابه فیلبی و یارانش در فرانسه شود... به نظر می‌رسید که از این ایده بدش نیامده باشد، اما هیچ قولی نداد. "

در این یادداشت، سر دنیس گرینهیل همچنین پیشنهاد می‌دهد که ساندی تایمز یکی از داستان‌های جاسوسی لئون اوریس به نام توپاز را بررسی کند که درباره عملیات اطلاعاتی شوروی در فرانسه بود و این دیپلمات عقیده داشت که "بر پایه حقایق" استوار است.

سر دنیس گرینهیل روز ۱۶ مارس ۱۹۶۸ یادداشت دیگری ارسال می‌کند که حاوی گزارش گفتگو‌های بعدی او با هری اونز است. سردبیر ساندی تایمز از او خواسته بود تا اطلاعات مختلفی را که گزارشگرانش کشف کرده بودند تایید کند.

جواب این دیپلمات چنین بود: "در پی مشورت با لرد چلفونت، تلفنی با اونز تماس گرفتم و به او گفتم که ما دوست نداریم که در این باره وارد جزئیات شویم، اما می‌توانم به او بگویم که به نظر ما اقداماتتان 'کار نسبتا خوبی بوده است'. "

"کار کثیف"
حدود یک هفته بعد، یعنی روز ۲۸ مارس، سر دنیس گرینهیل با ارسال گزارشی به مقامات مافوق خبر از گفت‌وگوی دیگری داد.
"هری اونز امروز یک بار دیگر با من درباره مقاله 'آیا یک فیلبی فرانسوی هم هست؟ ' ساندی تایمز صحبت کرد... پیشنهاد آن‌ها این است که روز یک‌شنبه ۷ آوریل منتشر شود و ظاهرا مجله لایف نیز دوست دارد آن را منتشر کند. او گفت که متن کامل آن هفته آینده به دستش می‌رسد و مشکلی با این که آن را به من نشان دهد ندارد. "

لرد چلفونت با دست روی پیش‌درآمدی که برای این یادداشت تهیه شده بود نوشت: "اندکی کار کثیف در این مقطع خاص ایرادی ندارد. به نخست‌وزیر خواهم گفت. "
توطئه بریتانیا؛ جاسوسِ جعلی شوروی در فرانسه
شارل دو گل، رئیس‌جمهور فرانسه، گزارش ساندی تایمز را رد کرد

در اواسط آوریل، هم روزنامه ساندی تایمز و هم مجله لایف با انتشار مقالاتی به وجود یک جاسوس شوروی در بین کارمندان شارل دو گل اشاره کردند. ساندی تایمز گزارش داد: "فردی خائن، یک فیلبی فرانسوی دو گل را متقاعد کرده است که مواضع ضدغربی اتخاذ کند. "

بخشی از گزارش این روزنامه با استفاده از مدارکی تنظیم شده بود که توسط سرهنگ فیلیپ دو وُژولی، افسر اطلاعاتی سابق فرانسه، که گفته می‌شد برای مقامات آمریکایی کار می‌کند فراهم شده بود. دفتر دو گل این ادعا را رد کرد و آن را "مسخره و مضحک" خواند.

در ادامه گزارش‌هایی منتشر شد که ادعا می‌کردند اتهامات وژولی انتقام سیا بابت پاکسازی ماموران اطلاعاتی آمریکایی در فرانسه توسط دولت دو گل بوده است. در یادداشت دیگری به تاریخ ۱۸ ژانویه ۱۹۶۸، سر دنیس گرینهیل که نگران صدور مجوز برای انتشار خاطرات فیلبی بود فرانسوی‌ها را به "خیانت" متهم می‌کند.

به نوشته او "فکر می‌کنم که در این مقطع تمام قدم‌های منطقی برای ایجاد مانع بر سر راه فیلبی را برداشته‌ایم و اگر فرانسوی‌ها در نهایت توافق کرده باشند که پول قابل توجی به او بدهند جای بسی تاسف است. معهذا، فرانسوی‌ها بیشتر از ما به خیانت عادت دارند و شکی نیست که ناشر مربوطه به همین خاطر توانسته است خود را راضی کند تا جایزه هنگفتی به شخصی بدهد که به منافع کشور خود ضربه زده بود. "
۰
نظرات بینندگان
اخبار مرتبط سایر رسانه ها
    سایر رسانه ها
    تازه‌‌ترین عناوین
    پربازدید