پرندگان مهاجر همچنان در میانکاله می میرند!
سال گذشته ۳۰ هزار قطعه در تالاب میانکاله استان مازندران تلف شدند، حالا هم در طول کمتر از ۲۰ روز بیش از ۷ هزار قطعه چنگر و فلامینگو به کام مرگ کشیده شده اند.
کد خبر :
۹۰۶۵۸
بازدید :
۵۳۷۳
فرادید | پرندگان مهاجری که هرسال هزاران کیلومتر را به مقصد تالاب میانکاله و خلیج گرگان پرواز میکنند، دو سال است که زمستان سیاهی را پشت سر میگذارند، زمستانی که مرگ آنها منجر شده است.
او همچنین گفته است که عملیات پایش و جمعآوری لاشههای پرندگان توسط قایق، تراکتور، موتورسیکلت و به صورت پیاده در ضلع شرقی و جنوبی تالاب میانکاله و خلیج گرگان در حال انجام است.
سازمان حفاظت محیط زیست مازندران اعلام کرده است که احتمال تداوم تلفات پرندگان تا زمان بازگشت به سرزمین اصلیشان وجود دارد. بررسیها نشان میدهد که آخرین گروه پرندگان مهاجر اردیبهشت ماه به زیست گاه اصلی شان باز میگردند. در چنین شرایطی تلفات چنگر، فلامینگو مرغابیهای مهاجر احتمالا به عدد قابل توجهی خواهد رسید.
میانکاله از جمله تالابهای مهم بینالمللی تحت نظر کنوانسیون «رامسر» است که در شرق استان مازندران قرار دارد. این تالاب به عنوان یکی از ۹ ذخیرهگاه مهم زیستکره کشور سالانه میزبان بیش از یک میلیون و ۵۰۰ هزار پرنده از ۱۵۰ گونه مختلف است.
تراژدی پرندگان مهاجر در میانکاله چرا هر سال تکرار میشود؟
براساس آخرین آمار سازمان محیط زیست مازندران در طول حدود سه هفته اخیر بیش از ۷ هزار یال پرنده مهاجر در تالاب میانکاله تلف شده اند. در این میان سناریوهای متفاوتی برای علت مرگ این پرندگان مطرح شده، اما تاکنون هیچ راه موثری برای پیشگیری از مرگ آنها در پیش گرفته نشده است.
به گزارش فرادید؛ سال گذشته ۳۰ هزار قطعه در تالاب میانکاله استان مازندران تلف شدند، حالا هم در طول کمتر از ۲۰ روز بیش از ۷ هزار قطعه چنگر و فلامینگو به کام مرگ کشیده شده اند. حسینعلی ابراهیمی، مدیرکل حفاظت محیط زیست مازندران در این رابطه میگوید هفت هزار و ۹۸ بال پرنده تلفشده تاکنون جمعآوری شده است. به گفته او، چنگر معمولی، فلامینگو و مرغابی بیشترین گونههای تلفشده هستند.او همچنین گفته است که عملیات پایش و جمعآوری لاشههای پرندگان توسط قایق، تراکتور، موتورسیکلت و به صورت پیاده در ضلع شرقی و جنوبی تالاب میانکاله و خلیج گرگان در حال انجام است.
سازمان حفاظت محیط زیست مازندران اعلام کرده است که احتمال تداوم تلفات پرندگان تا زمان بازگشت به سرزمین اصلیشان وجود دارد. بررسیها نشان میدهد که آخرین گروه پرندگان مهاجر اردیبهشت ماه به زیست گاه اصلی شان باز میگردند. در چنین شرایطی تلفات چنگر، فلامینگو مرغابیهای مهاجر احتمالا به عدد قابل توجهی خواهد رسید.
میانکاله از جمله تالابهای مهم بینالمللی تحت نظر کنوانسیون «رامسر» است که در شرق استان مازندران قرار دارد. این تالاب به عنوان یکی از ۹ ذخیرهگاه مهم زیستکره کشور سالانه میزبان بیش از یک میلیون و ۵۰۰ هزار پرنده از ۱۵۰ گونه مختلف است.
پرندگان مهاجری که هر ساله به میانکاله میآیند، بیشترشان آخرین فصل زندگی شان را تجربه میکنند و به کام مرگ میروند. آن دسته هم که نجات پیدا کنند بعید نیست که سال دیگر و در بازگشتی دوباره گرفتار مرگ رها شده در میانکاله شوند.
در این میان عوامل متعددی برای حادثه مرگ پرندگان مهاجر در میانکاله عنوان شده است. سازمان دامپزشکی به تازگی اعلام کرده است که علت مرگ پرندگان تالاب میانکاله سم بوتولیسم است. سمی که توسط یک باکتری کلستریدیوم بوتولینوم ایجاد میشود و پرندگان با بلع گیاهان یا حیوانات آلوده به این سم فلج شده و جان خود را از دست میدهند.
حالا امسال هم این سم باعث مرگ هفت هزار قطعه چنگر، فلامینگو و مرغابی دیگر شده است.
بهمن نقیبی، معاون بهداشتی و پیشگیری سازمان دامپزشکی در این رابطه میگوید: «سازمان دامپزشکی لاشههای پرندگان را دریافت و بلافاصله بررسی کرد. دراین بررسی ابتلای این پرندگان به آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان و نیوکاسل رد شد و علت مرگ این پرندگان مانند سال گذشته سم بوتولیسم است.
باکتریای به نام کلستریدیوم بوتولینوم در محلهایی که اکسیژن کم باشد در بقایای گیاهان کف تالاب رشد میکند و گرمای هوا نیز شرایط را برای رشد این باکتری فراهم میکند. این سم بسیار کشنده است و جلوگیری از تکرار آن کار بسیار دشواری است، مگر اینکه تالاب میانکاله احیا شود.»
او همچنین گفته است که «امسال در بخشهایی از این تالاب شاهد عقب نشینی آب بودیم و اگر تالاب احیا نشود این فاجعه ممکن است سالیان سال تکرار شود. همچنین هرچه مواد عالی در محیط بیشتر شود اکسیژن کمتر شده و محیط برای رشد باکتری مساعدتر میشود.»
مدیرکل سازمان محیط زیست مازندران در رابطه با عوامل پشگیرانه برای عدم تکرار مرگ پرندگان مهاجر در تالاب میانکاله میگوید: «برای جلوگیری از تکرار این فاجعه باید "حقابه تالاب" را بدهند، چاههای غیر مجاز منطقه باید مسدود شده، الگوی کشت کشاورزی تغییر پیدا کند، جلوی ساخت سازهای غیر مجاز و ورود فاضلاب نیز گرفته و همچنین بهره برداران شیلاتی نیز ساماندهی شوند.»
صفرعلی ماکنعلی رییس سازمان دامپزشکی کشور در این باره گفته است که «عملیات میان مدت برای احیای تالاب بین المللی میانکاله با همکاری سازمان حفاظت محیط زیست و سایر دستگاهها به حل این مشکل کمک خواهد کرد.»
مرگ مشکوک مهمان های میانکاله؛ بوتولیسم یا عامل انسانی؟
در حال حاضر سازمان دامپزشکی کشور و سازمان محیط زیست معتقدند که سم بوتولیسم عامل مرگ پرندگان مهاجر بوده است، اما کارشناسان محیط زیست و فعالان محیط زیستی خلاف این عقیده را دارند. برخی هم ادعا دارند که عامل انسانی علت مرگ پرندگان مهاجر بوده است.
کامران مدانلو، دامپزشک متخصص بیماریهای طیور سال گذشته در باره علت مرگ پرندگان مهاجر گفته بود که «بررسی لاشه پرندگان تلف شده در میانکاله، فرضیه بوتولیسم را رد میکند چرا که بوتولیسم علائم کالبدگشایی ندارد، اما لاشههایی که ما باز کردیم دارای ضایعات پاتولوژیک بودند؛ وجود نکروز (بافتمردگی) کبدی و خونریزی در محوطه بطنی در آنها مشهود بود، بیانگر وجود بیماری است نه مسمومیت بوتولیسم!»
او همچنین گفته بود که «در دستگاه گوارش پرندگانی که کالبدگشایی کردیم چنین نشانههایی که احتمال بوتولیسم را تقویت کند وجود نداشت.»
در این میان «تورج فتحی» از کنشگران محیط زیست هم میگوید که چه کسی در کجای جهان شنیده است، اگر حقآبه یک تالاب رعایت نشود، سم تولید میکند؟ او این مسئله را نمیپذیرد، مگر به یک علت مشخص، اینکه در پیرامون تالاب، زمینهای کشاورزی بسیاری وجود داشته باشد و در طول سال بسته به اقلیم منطقه، سه یا چهار دوره کشت انجام شود و در هر دوره کشت، مقدار متنابهی سموم دفع آفات و کودهای شیمیایی مصرف شده و در اثر ایجاد و ورود زهابهای کشاورزی به تالاب، کیفیت آب پایین بیاید.
فتحی در ادامه همچنین میگوید: «آنگاه میتوان این فرضیه را تا حدودی پذیرفت، اما در مورد تالاب میانکاله چنین مطالعهای انجام نشده و اطلاعات مستندی وجود ندارد که آیا به دلیل عدم رعایت حقآبه، داخل تالاب سم بوتولیسم تولیدشده یا خیر. حتی از نظر علمی هم قابل طرح نیست.»
البته او فرضیه عامل انسانی را هم مطرح کرده است.
تورج فتحی در این زمینه گفته است که «مهمترین عامل در مصرف بسیار زیاد کودهای شیمیایی است و احتمال دارد براثر بارندگیهای بعد از برداشت شالی، مقادیری از زهاب کودهای شیمیایی در زمان کشت مورد استفاده قرار گرفته و وارد تالاب شده باشد، اما این موضوع هنوز به صورت مستند و تاییدشده، مورد بررسی و مطالعه قرار نگرفته، به همین علت نمیتوانیم تغییر آب تالاب در فصول مختلف را ناشی از مصرف کود و سم بدانیم و تصویری از وضعیت کیفی تالاب ارائه دهیم.»
۰