گشایش برای بازگشت به برجام
موضوع گشایش در احیای برجام، مسئله مهم کنونی سیاست خارجی ایران است و حالا با نزدیک شدن به انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ تب و تاب خاصی به خود گرفته است. در این میان دولتی‌ها معتقدند که احیای برجام نزدیک است. در این رابطه علی اکبر صالحی، احیای برجام را بسیار نزدیک می‌بیند و می‌گوید که «یک هفته صبر کنیم، بحث برجام مشخص می‌شود.». اما مسئولان وزارت امور خارجه قدری محتاطانه‌تر در مورد مسئله احیای برجام موضع گیری می‌کنند.
کد خبر :
۹۲۱۶۸
بازدید :
۵۴۹۱
فرادید | مسئله بازگشت به برجام و نحوه احیای آن، در حالی که طی ماه‌های گذشته سخت‌ترین پیچ‌های خود را پشت سر گذاشته است، حالا با سیگنال‌های مثبت اعضای برنامه اقدام مشترک وارد مرحله تازه‌ای شده است.
در مهم‌ترین موضع گیری علی اکبر صالحی، علی اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی ایران در یک برنامه در شبکه اجتماعی «کلاب هاوس» گفته است که «موضوع گفتگو‌ها درباره برجام وارد مرحله فنی شده و از کشمکش‌های اولیه گذشته؛ این به معنای شکسته شدن بن بست‌های اولیه و موضوعی «نوید بخش» است.
طبق گفته صالحی، قرار است هفته آینده در وین درباره برجام در حد فنی بحث شود و مسائل فنی، بحث محوری برجام در بستر مسائل حقوقی و سیاسی است.
در این رابطه سرویس اقدام خارجی اتحادیه اروپا نیز با انتشار گزارش اعلام کرده است که مذاکرات پیرامون برجام را برای مشخص کردن لغو تحریم‌ها علیه ایران و اجرای تعهدات برجامی توسط ایران، هفته جاری در وین برگزار می‌شود.
البته بررسی‌ها نشان می‌دهد که در این نشست قرار نیست میان نمایندگان ایران و آمریکا گفت‌وگوی مستقیمی انجام شود. در واقع در این مذاکره که قرار است روز سه‌شنبه، ۱۷ فروردین برگزار شود و نماینده‌ای از دولت آمریکا نیز در آن حضور دارد، گروه‌های کارشناسی برای مذاکره دعوت شده‌اند.
در این میان، محمدجواد ظریف نیز به تشریح جزئیات این نشست پرداخته و در توئیترش نوشته است: «در نشست مجازی برجام، ایران و سایر اعضا توافق کردند مذاکرات حضوری را از سه‌شنبه پیش رو در وین از سر بگیرند؛ هدف: اقدام سریع برای نهایی کردن لغو تحریم‌ها و تعریف روند حذف همه تحریم‌ها و به دنبال آن اقدامات متقابل ایران برای بازگشت؛ هیچ نشستی بین ایران و آمریکا نخواهدبود. ضرورتی ندارد.»
برخی ناظران پیش بینی می‌کنند که احیای برجام با توجه به همراهی طرفین پیش از انتظار عموم به سرانجام برسد. اما در این میان برخی نیز نگاه منفی به موضوع دارند و معتقدند که بازگشت به برجام مسیر سختی پیش رو دارد.
به گزارش فرادید؛ سیگنال‌های بازگشت به برجام از ابتدای بهمن ماه به طرفین برجام مخابره شد، اما در عمل اتفاق خاصی رخ نداد. اما حالا مسئولان ارشد ایرانی و آمریکایی می‌گویند که احیای برنامه اقدام مشترک وارد مرحله جدی خود شده است.
در مهم‌ترین موضع گیری علی اکبر صالحی، علی اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی ایران در یک برنامه در شبکه اجتماعی «کلاب هاوس» گفته است که «موضوع گفتگو‌ها درباره برجام وارد مرحله فنی شده و از کشمکش‌های اولیه گذشته؛ این به معنای شکسته شدن بن بست‌های اولیه و موضوعی «نوید بخش» است.
طبق گفته صالحی، قرار است هفته آینده در وین درباره برجام در حد فنی بحث شود و مسائل فنی، بحث محوری برجام در بستر مسائل حقوقی و سیاسی است.
در این رابطه سرویس اقدام خارجی اتحادیه اروپا نیز با انتشار گزارش اعلام کرده است که مذاکرات پیرامون برجام را برای مشخص کردن لغو تحریم‌ها علیه ایران و اجرای تعهدات برجامی توسط ایران، هفته جاری در وین برگزار می‌شود.
البته بررسی‌ها نشان می‌دهد که در این نشست قرار نیست میان نمایندگان ایران و آمریکا گفت‌وگوی مستقیمی انجام شود. در واقع در این مذاکره که قرار است روز سه‌شنبه، ۱۷ فروردین برگزار شود و نماینده‌ای از دولت آمریکا نیز در آن حضور دارد، گروه‌های کارشناسی برای مذاکره دعوت شده‌اند.
در این میان، محمدجواد ظریف نیز به تشریح جزئیات این نشست پرداخته و در توئیترش نوشته است: «در نشست مجازی برجام، ایران و سایر اعضا توافق کردند مذاکرات حضوری را از سه‌شنبه پیش رو در وین از سر بگیرند؛ هدف: اقدام سریع برای نهایی کردن لغو تحریم‌ها و تعریف روند حذف همه تحریم‌ها و به دنبال آن اقدامات متقابل ایران برای بازگشت؛ هیچ نشستی بین ایران و آمریکا نخواهدبود. ضرورتی ندارد.»
فاصله تا احیای برجام؛ دور یا نزدیک؟
موضوع گشایش در احیای برجام، مسئله مهم کنونی سیاست خارجی ایران است و حالا با نزدیک شدن به انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ تب و تاب خاصی به خود گرفته است. در این میان دولتی‌ها معتقدند که احیای برجام نزدیک است. در این رابطه علی اکبر صالحی، احیای برجام را بسیار نزدیک می‌بیند و می‌گوید که «یک هفته صبر کنیم، بحث برجام مشخص می‌شود.».
اما مسئولان وزارت امور خارجه قدری محتاطانه‌تر در مورد مسئله احیای برجام موضع گیری می‌کنند.
آن‌ها معتقدند تا تمامی تحریم‌ها از سوی آمریکا لغو نشود، دیدار و گفتگو‌ها دردی دوا نمی‌کند. در واقع مسئولان سیاست خارجی همزمان با گفتگو‌ها و تلاش برای احیای برجام نسبت به نزدیک بودن گشایش‌ها قدری تردید دارند.
چنانچه عراقچی، معاون سیاسی وزارت امور خارجه در آخرین نشست کمیسیون مشترک برجام گفته است که «برای بازگشت ایالات متحده به برجام نیاز به هیچ مذاکره‌ای نیست و مسیر آمریکا در این خصوص کاملا روشن است. ایالات متحده همانگونه که از توافق خارج شد و تحریم‌های غیرقانونی علیه ایران وضع کرد، به همان صورت نیز می‌تواند به توافق برگشته و قانون‌شکنی را خاتمه دهد.»
البته آمریکایی‌ها نیزهمچون مقامات ایرانی نزدیک بودن احیای برجام را بعید می‌دانند، اما همچنان به مسیر پیش رو برای بازگشت به برجام خوش بین هستند.
در این رابطه ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا گفته است: «هنوز در روز‌های اول هستیم و با توجه در پیش بودن مذاکره‌های سخت، انتظار نداریم به پیشرفت فوری برسیم، اما ما این را یک گام سازنده رو به جلو می‌دانیم. در حال حاضر منتظر گفتگو‌های مستقیم در روند فعلی بین ایالات متحده و ایران نیستیم، هر چند واشنگتن برای مذاکره رو در رو آماده است.»
او درباره محور گفتگو‌های نشست ۱۷ فروردین کمیسیون مشترک برجام گفته که «بخش دیگر گفتگو‌ها گام‌هایی است که آمریکا باید برای برداشتن تحریم‌ها بردارد و مانند ایران به تعهد‌های خود در توافق هسته‌ای بازگردد.»
با این حال برخی ناظران می گویند به نظر می‌رسد که احیای برجام در مسیر اصلی قرار گرفته و هر لحظه ممکن است لغو تحریم‌ها و بازگشت به برجام کلید بخورد.
اما مسئولان وزارت امور خارجه قدری محتاطانه‌تر در مورد مسئله احیای برجام موضع گیری می‌کنند.
آن‌ها معتقدند تا تمامی تحریم‌ها از سوی آمریکا لغو نشود، دیدار و گفتگو‌ها دردی دوا نمی‌کند. در واقع مسئولان سیاست خارجی همزمان با گفتگو‌ها و تلاش برای احیای برجام نسبت به نزدیک بودن گشایش‌ها قدری تردید دارند.
چنانچه عراقچی، معاون سیاسی وزارت امور خارجه در آخرین نشست کمیسیون مشترک برجام گفته است که «برای بازگشت ایالات متحده به برجام نیاز به هیچ مذاکره‌ای نیست و مسیر آمریکا در این خصوص کاملا روشن است. ایالات متحده همانگونه که از توافق خارج شد و تحریم‌های غیرقانونی علیه ایران وضع کرد، به همان صورت نیز می‌تواند به توافق برگشته و قانون‌شکنی را خاتمه دهد.»
البته آمریکایی‌ها نیزهمچون مقامات ایرانی نزدیک بودن احیای برجام را بعید می‌دانند، اما همچنان به مسیر پیش رو برای بازگشت به برجام خوش بین هستند.
در این رابطه ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا گفته است: «هنوز در روز‌های اول هستیم و با توجه در پیش بودن مذاکره‌های سخت، انتظار نداریم به پیشرفت فوری برسیم، اما ما این را یک گام سازنده رو به جلو می‌دانیم. در حال حاضر منتظر گفتگو‌های مستقیم در روند فعلی بین ایالات متحده و ایران نیستیم، هر چند واشنگتن برای مذاکره رو در رو آماده است.»
او درباره محور گفتگو‌های نشست ۱۷ فروردین کمیسیون مشترک برجام گفته که «بخش دیگر گفتگو‌ها گام‌هایی است که آمریکا باید برای برداشتن تحریم‌ها بردارد و مانند ایران به تعهد‌های خود در توافق هسته‌ای بازگردد.»
با این حال برخی ناظران می گویند به نظر می‌رسد که احیای برجام در مسیر اصلی قرار گرفته و هر لحظه ممکن است لغو تحریم‌ها و بازگشت به برجام کلید بخورد.
آن روی سکه احیای برجام!
در مقابل دیدگاه‌های مثبت به احیای زودهنگام برجام، نگاه‌های منفی به این مسئله وجود دارد. برخی ناظران معتقدند که آمریکا در کوتاه مدت تحریم‌ها را لغو نمی‌کند تا به سرعت به برجام بازگردد.
این دسته از تحلیلگران بین الملل می‌گویند که دولت بایدن در مورد سیاست ایران تردید‌ها و ابهاماتی دارد و احتمال می‌دهد که اگر آمریکا در بازگشت به برجام پیش‌قدم شود، ایران احتمالا درخواست‌هایی فراتر از تعلیق تحریم‌ها را روی میز بگذارد.
در این میان تعلیق تحریم‌های غیر‌هسته‌ای، درخواست غرامت برای عدم‌اجرای ٣ ساله برجام توسط واشنگتن و حتی حذف مکانیزم ماشه سه مسئله‌ای ست که ناظران پیش بینی می‌کنند از سوی ایران مطرح شود.
از طرفی تحلیلگران بین الملل می‌گویند که دولت بایدن در این بازه زمانی تمرکز اصلی خود را بر اقناع مخالفان داخلی برجام در واشنگتن و همچنین منطقه قرار داده است.
این گروه معتقدند که در حال حاضر به جز جمهوری‌خواهان، اسرائیل و سعودی و برخی چهره‌های متنفذ حزب دموکرات، نظیر منندز رئیس کمیته روابط خارجی سنا و سناتور چاک شومر نیز با بازگشت آمریکا به برجام مخالف هستند؛ بنابراین پروژه اقناع مخالفان زمان‌بر خواهد بود.
با این اوصاف ناظران پیش بینی می‌کنند که اگرچه هدف‌گذاری بایدن احیای برجام و در صورت امکان اصلاح آن است، ولی این هدف را به‌صورت کاملا محتاطانه و به‌تدریج پیش می‌برد.
این دسته از تحلیلگران بین الملل می‌گویند که دولت بایدن در مورد سیاست ایران تردید‌ها و ابهاماتی دارد و احتمال می‌دهد که اگر آمریکا در بازگشت به برجام پیش‌قدم شود، ایران احتمالا درخواست‌هایی فراتر از تعلیق تحریم‌ها را روی میز بگذارد.
در این میان تعلیق تحریم‌های غیر‌هسته‌ای، درخواست غرامت برای عدم‌اجرای ٣ ساله برجام توسط واشنگتن و حتی حذف مکانیزم ماشه سه مسئله‌ای ست که ناظران پیش بینی می‌کنند از سوی ایران مطرح شود.
از طرفی تحلیلگران بین الملل می‌گویند که دولت بایدن در این بازه زمانی تمرکز اصلی خود را بر اقناع مخالفان داخلی برجام در واشنگتن و همچنین منطقه قرار داده است.
این گروه معتقدند که در حال حاضر به جز جمهوری‌خواهان، اسرائیل و سعودی و برخی چهره‌های متنفذ حزب دموکرات، نظیر منندز رئیس کمیته روابط خارجی سنا و سناتور چاک شومر نیز با بازگشت آمریکا به برجام مخالف هستند؛ بنابراین پروژه اقناع مخالفان زمان‌بر خواهد بود.
با این اوصاف ناظران پیش بینی می‌کنند که اگرچه هدف‌گذاری بایدن احیای برجام و در صورت امکان اصلاح آن است، ولی این هدف را به‌صورت کاملا محتاطانه و به‌تدریج پیش می‌برد.
۰
