جنجال بر سر اطلاعات ضبط شده هسته‌ای و سرنوشت برجام
با پایان یافتن توافق سه ماهه ایران و آژانس، رافائل گروسی نسبت به پاک شدن اطلاعات دوربین‌های نظارتی تاسیسات هسته‌ای از سوی ایران ابراز نگرانی کرده است. علاوه بر آژانس، آمریکا هم هفته‌های اخیر گفته بود که ایران می‌بایست اجازه دهد که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به فعالیت‌های خود برای نظارت بر برنامه هسته‌ای این کشور ادامه دهد.
کد خبر :
۹۵۳۹۲
بازدید :
۶۷۶۰
فرادید | مهلت توافق ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی پنجشنبه هفته گذشته به پایان رسید، حالا رئیس مجلس می‌گوید که اطلاعات ضبط شده هسته در اختیار آژانس قرار نخواهد گرفت. مسئله‌ای که به عقیده کارشناسان امور بین الملل ممکن است مذاکرات برجام را با چالش مواجه کند.
به گزارش فرادید؛ اسفند ماه سال گذشته بود که دولت براساس مصوبه مجلس اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی را متوقف و دسترسی بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به تاسیسات هسته‌ای را محدود کرد. اما پس از آن رئیس آژانس بین المللی انرژی اتمی به ایران آمد و در نهایت تهران و آژانس به توافق محدودی دست پیدا کردند.
طبق این توافق قرار شد که دوربین‌های نظارتی آژانس در تاسیسات هسته‌ای به مدت سه ماه فعالیت کند، اما دسترسی به اطلاعات ذخیره شده تنها در صورتی ممکن شود که تحریم‌های آمریکا علیه ایران لغو شده باشد.
اما حالا پس از پایان یافتن مدت توافق، قالیباف می‌گوید که پس از زمان سه ماهه‌ای که گذشت، هیچ چیزی تمدید نشده و پس از آن هیچ کدام از موضوعاتی که در داخل ضبط شده، هیچ‌وقت به آژانس داده نمی‌شود و در اختیار جمهوری اسلامی ایران است.
او گفته که قانون اقدام راهبردی دقیقاً در حال اجرا است.
اشاره قالیباف به قانون ۹ ماده‌ای «قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها و صیانت از منافع ملت ایران» است که سال گذشته از سوی مجلس مصوب شد.
به گزارش فرادید؛ اسفند ماه سال گذشته بود که دولت براساس مصوبه مجلس اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی را متوقف و دسترسی بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به تاسیسات هسته‌ای را محدود کرد. اما پس از آن رئیس آژانس بین المللی انرژی اتمی به ایران آمد و در نهایت تهران و آژانس به توافق محدودی دست پیدا کردند.
طبق این توافق قرار شد که دوربین‌های نظارتی آژانس در تاسیسات هسته‌ای به مدت سه ماه فعالیت کند، اما دسترسی به اطلاعات ذخیره شده تنها در صورتی ممکن شود که تحریم‌های آمریکا علیه ایران لغو شده باشد.
اما حالا پس از پایان یافتن مدت توافق، قالیباف می‌گوید که پس از زمان سه ماهه‌ای که گذشت، هیچ چیزی تمدید نشده و پس از آن هیچ کدام از موضوعاتی که در داخل ضبط شده، هیچ‌وقت به آژانس داده نمی‌شود و در اختیار جمهوری اسلامی ایران است.
او گفته که قانون اقدام راهبردی دقیقاً در حال اجرا است.
اشاره قالیباف به قانون ۹ ماده‌ای «قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها و صیانت از منافع ملت ایران» است که سال گذشته از سوی مجلس مصوب شد.
اطلاعات دوربین‌های نظارتی آژانس در تاسیسات هسته‌ای پاک می‌شود؟
با پایان یافتن توافق سه ماهه ایران و آژانس، رافائل گروسی نسبت به پاک شدن اطلاعات دوربین‌های نظارتی تاسیسات هسته‌ای از سوی ایران ابراز نگرانی کرده است. علاوه بر آژانس، آمریکا هم هفته‌های اخیر گفته بود که ایران می‌بایست اجازه دهد که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به فعالیت‌های خود برای نظارت بر برنامه هسته‌ای این کشور ادامه دهد.
اما ایران می‌گوید که هنوز تصمیمی درباره پاک کردن اطلاعات هسته گرفته نشده است.
سعید خطیب زاده، سخنگوی وزارت خارجه کشورمان در این رابطه گفته که «قانون مجلس درباره تعهدات و وظایف دولت روشن است و درهمین چارچوب حرکت شده. درباره موضوع ادامه یا عدم ادامه همکاری با آژانس همچنان تصمیم اتخاذ نشده است و درباره پاک کردن یا نکردن اطلاعات هم تصمیمی گرفته نشده است.»
البته در این میان کاظم غریب آبادی، نماینده ایران در آژانس انرژی اتمی می‌گوید که ایران بر مبنای حسن نیت پس از لغو تفاهم فنی با اعتبار سه ماهه، داده‌ها را همچنان برای یک ماه دیگر ضبط و نگهداری می‌کرد.
با این وجود اگر در روزهای آینده تحریم‌های آمریکا لغو نشود، امکان پاک کردن اطلاعات دوربین‌های نظارتی تاسیسات هسته‌ای وجود دارد. در چنین شرایطی این امکان وجود دارد که بار دیگر پرونده ایران برای اعمال فشار بیشتر روی میز شورای امنیت قرار بگیرد.
هرچند گروسی گفته که اگر پیشرفتی میان تهران و آژانس برای نظارت بیشتر وجود نداشته باشد، گزارش خود را در جلسه شورای حکام ارائه خواهد کرد.
رئیس آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در این رابطه می‌گوید: «امیدوارم که در این فاصله زمانی پیشرفت واقعی داشته باشیم. اگر اینگونه نباشد گزارش‌های من به هیات رئیسه بسیار شفاف است و من این موضوع را به روشنی توضیح خواهم داد. اما امیدوارم در چنین شرایطی قرار نگیریم.»
اما ایران می‌گوید که هنوز تصمیمی درباره پاک کردن اطلاعات هسته گرفته نشده است.
سعید خطیب زاده، سخنگوی وزارت خارجه کشورمان در این رابطه گفته که «قانون مجلس درباره تعهدات و وظایف دولت روشن است و درهمین چارچوب حرکت شده. درباره موضوع ادامه یا عدم ادامه همکاری با آژانس همچنان تصمیم اتخاذ نشده است و درباره پاک کردن یا نکردن اطلاعات هم تصمیمی گرفته نشده است.»
البته در این میان کاظم غریب آبادی، نماینده ایران در آژانس انرژی اتمی می‌گوید که ایران بر مبنای حسن نیت پس از لغو تفاهم فنی با اعتبار سه ماهه، داده‌ها را همچنان برای یک ماه دیگر ضبط و نگهداری می‌کرد.
با این وجود اگر در روزهای آینده تحریم‌های آمریکا لغو نشود، امکان پاک کردن اطلاعات دوربین‌های نظارتی تاسیسات هسته‌ای وجود دارد. در چنین شرایطی این امکان وجود دارد که بار دیگر پرونده ایران برای اعمال فشار بیشتر روی میز شورای امنیت قرار بگیرد.
هرچند گروسی گفته که اگر پیشرفتی میان تهران و آژانس برای نظارت بیشتر وجود نداشته باشد، گزارش خود را در جلسه شورای حکام ارائه خواهد کرد.
رئیس آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در این رابطه می‌گوید: «امیدوارم که در این فاصله زمانی پیشرفت واقعی داشته باشیم. اگر اینگونه نباشد گزارش‌های من به هیات رئیسه بسیار شفاف است و من این موضوع را به روشنی توضیح خواهم داد. اما امیدوارم در چنین شرایطی قرار نگیریم.»
مذاکرات برجام تحت تاثیر توافق ایران با آژانس؟
حدود سه ماه از آغاز مذاکرات احیای برجام می‌گذرد و همچنان توافقی حاصل نشده است. حالا هم با پایان یافتن توافق سه ماهه تهران و آژانس و عدم دسترسی به دوربین‌های نظارتی تاسیسات هسته‌ای به نظر می‌رسد که مذاکرات تحت تاثیر این مسئله قرار گرفته است.
چنانچه آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا در آستانه آغاز دور هفتم مذاکرات گفته که پیشرفت برنامه هسته‌ای ایران ممکن است به یک مانع برطرف نشدنی تبدیل شود.
او می‌گوید که اگر این روند ادامه یابد و آن‌ها (ایرانی ها) همچنان سانتریفیوژ‌های پیشرفته خود را در سطوح بالاتر و بالاتر به کار بگیرند به نقطه‌ای خواهیم رسید که عملا بازگشت به پارامتر‌های توافق هسته‌ای اولیه بسیار دشوار خواهد بود.
هر چند امیرعلی ابوالفتح، کارشناس مسائل آمریکا معتقد است که صحبت‌های بلینکن که شاید آمریکا از مذاکرات خارج شود یا به گونه دیگری بخواهند رفتار کنند با این هدف است که ایران تحت فشار قرار بگیرد و توافق با آژانس را برای مدت کوتاه دیگری تمدید کند.
البته او این را هم می‌گوید که تمام این خط و نشان کشیدن‌ها و اظهارنظر‌های منفی می‌تواند زمینه‌ساز یک توافق باشد.پ
چنانچه آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا در آستانه آغاز دور هفتم مذاکرات گفته که پیشرفت برنامه هسته‌ای ایران ممکن است به یک مانع برطرف نشدنی تبدیل شود.
او می‌گوید که اگر این روند ادامه یابد و آن‌ها (ایرانی ها) همچنان سانتریفیوژ‌های پیشرفته خود را در سطوح بالاتر و بالاتر به کار بگیرند به نقطه‌ای خواهیم رسید که عملا بازگشت به پارامتر‌های توافق هسته‌ای اولیه بسیار دشوار خواهد بود.
هر چند امیرعلی ابوالفتح، کارشناس مسائل آمریکا معتقد است که صحبت‌های بلینکن که شاید آمریکا از مذاکرات خارج شود یا به گونه دیگری بخواهند رفتار کنند با این هدف است که ایران تحت فشار قرار بگیرد و توافق با آژانس را برای مدت کوتاه دیگری تمدید کند.
البته او این را هم می‌گوید که تمام این خط و نشان کشیدن‌ها و اظهارنظر‌های منفی می‌تواند زمینه‌ساز یک توافق باشد.پ
براساس پیش بینی این کارشناس مسائل آمریکا، اغلب دو طرف یک منازعه پیش از رسیدن به توافق، سختگیری‌هایشان را افزایش می‌دهند و سطح منازعه را بالا می‌برند تا امتیاز بیشتری از یکدیگر بگیرند.
در این میان میخائیل اولیانف، نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی وین نیز گفته که امیدوار است ایران نظر مثبت خود را درباره توافق موقت با آژانس هرچه زودتر اعلام کند. به اعتقاد او، این کار باعث می‌شود تا از عدم اطمینان که می‌تواند اثرات منفی طولانی مدت غیرقابل توجیه داشته باشد جلوگیری شود.
جک سالیوان، مشاور امنیت ملی آمریکا هم معتقد است که اختلاف‌ها درباره چگونگی نجات برنامه جامع اقدام مشترک همچنان باقی مانده است.
البته با این حال، امکان احیای برجام در روزهای آینده وجود دارد. چنانچه عباس عراقچی در این رابطه گفته که زمان تصمیم‌گیری سخت کشور‌ها فرا رسیده است.
او گفته که جمهوری اسلامی ایران قبلا تصمیمات سخت خود را گرفته است؛ زمانی که ایالات متحده آمریکا از برجام خارج شد و ایران تصمیم گرفت در برجام بماند، تصمیم بزرگ و سخت ایران بود که منجر به حفظ برجام تا الان شده است. در حال حاضر نوبت طرف‌های مقابل است و با توجه به مذاکراتی که داشتیم باید تصمیم بگیرند و در مورد احیا مجدد برجام به جمع بندی برسند تا توافق حاصل شود.
در این میان میخائیل اولیانف، نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی وین نیز گفته که امیدوار است ایران نظر مثبت خود را درباره توافق موقت با آژانس هرچه زودتر اعلام کند. به اعتقاد او، این کار باعث می‌شود تا از عدم اطمینان که می‌تواند اثرات منفی طولانی مدت غیرقابل توجیه داشته باشد جلوگیری شود.
جک سالیوان، مشاور امنیت ملی آمریکا هم معتقد است که اختلاف‌ها درباره چگونگی نجات برنامه جامع اقدام مشترک همچنان باقی مانده است.
البته با این حال، امکان احیای برجام در روزهای آینده وجود دارد. چنانچه عباس عراقچی در این رابطه گفته که زمان تصمیم‌گیری سخت کشور‌ها فرا رسیده است.
او گفته که جمهوری اسلامی ایران قبلا تصمیمات سخت خود را گرفته است؛ زمانی که ایالات متحده آمریکا از برجام خارج شد و ایران تصمیم گرفت در برجام بماند، تصمیم بزرگ و سخت ایران بود که منجر به حفظ برجام تا الان شده است. در حال حاضر نوبت طرف‌های مقابل است و با توجه به مذاکراتی که داشتیم باید تصمیم بگیرند و در مورد احیا مجدد برجام به جمع بندی برسند تا توافق حاصل شود.
۰
