کرونا و اصلاح عادت‌های غلط

سعید درویشی | شنبه سیزدهم شهریور برای تعمیر گوشی موبایلم به یکی از مراکز معروف موبایل تهران رفتم. صبح برای تحویل دادن گوشی و بعدازظهر برای گرفتن گوشی در آن مرکز بودم و چیزی که جلب نظر می‌کرد بی‌توجهی فروشندگان و مشتریان نسبت به رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی بود.

بعضی جوانان هم در آن شلوغی پاساژ با شجاعت تمام ماسک نزده بودند؛ زیر نظر گرفتن افرادی که در آنجا بودند هم تاسف‌انگیز بود و هم تامل‌انگیز.

بی‌توجهی افراد حاضر در آنجا به رعایت فاصله و استفاده نکردن برخی از آن‌ها از ماسک در حالی داشت اتفاق می‌افتاد که همه می‌دانند حتی تزریق دو دوز واکسن نیز ایمن شدن برابر کرونا را تضمین نمی‌کند و بعضی‌ها پس از تزریق دو دوز واکسن نیز به ویروس کرونا مبتلا شده‌اند.

افراد حاضر در آن پاساژ یک نمونه احتمالی از جامعه آماری مردمی هستند که در دو سال گذشته نشان داده‌اند سماجت عجیبی در ترک نکردن عادت‌های اشتباه خود دارند. ایران یکی از ده‌ها کشوری است که مردم آن معمولا در فرهنگ مشکل داشته‌اند. شناخت فرهنگ افراد یک جامعه کار سختی نیست.

با کمی دقت در آمار ثبت شکایت در دادسراها، آمار تخلفات و تصادفات رانندگی، نسبت آمار طلاق به ازدواج، رفتار مردم در زمان بحران‌هایی مانند زلزله، تخلف در ساخت و ساز‌ها و... می‌توانیم بفهمیم که مردم یک کشور چگونه فکر می‌کنند، چگونه زندگی می‌کنند و نمره فرهنگ آن‌ها چند است.

برای فرهنگ هم تعریف‌های مختلفی وجود دارد که «راه و روش زندگی افراد» حرف مشترک همه این تعریف‌هاست. روش زندگی ما ایرانی‌ها متاسفانه در ایام کرونا تغییری نکرده است. ما همان راهی را می‌رویم که پیش از کرونا می‌رفتیم. همان سفرها، همان میهمانی‌ها، همان شور احساسات در روابط میان فردی، همان عروسی‌ها و همان عزاداری‌ها.

این یادداشت قصد ندارد سیاست‌های غلط مسوولان را در خصوص کرونا انکار کند، بلکه قصد دارد روی دیگر سکه را هم نشان دهد. باید قبول کرد که مسوولان جامعه متناسب با فرهنگ مردم رفتار می‌کنند. به فرموده پیامبر اعظم اسلام حضرت محمد (ص)، «هر قومی شایسته حکومتی است که دارد.» بنابراین اگر بگوییم در دوران کرونا رابطه معناداری بین رفتار‌های غلط مردم و بی‌کفایتی مسوولان وجود دارد، فرضیه درستی طرح کرده‌ایم.

در بحران کرونا، مردم باید با رفتار‌های درست، مسوولان را شرمنده می‌کردند، اما متاسفانه با بی‌تفاوتی به خطرات کرونا و رعایت نکردن پروتکل‌ها، باعث شدند مسوولان از رفتار غلط مردم به نفع خودشان بهره‌برداری کنند و تاخیر در واردات واکسن، برنامه‌های اشتباه در ساعات کار ادارات، تعطیلی‌های بی‌فایده کشور، گرانی یا بی‌کیفیت بودن لوازم بهداشتی مخصوص کرونا، ورشکستگی برخی مشاغل و... در پشت رعایت نکردن پروتکل‌ها پنهان شد.

کرونا بهترین فرصت برای مردم کشورمان جهت اصلاح عادت‌های غلط است، اما می‌بینیم که مسوولان از آب گِل‌آلود کرونا برای خودشان ماهی گرفته‌اند و این مردم هستند که خیلی چیز‌ها را در دوران کرونا از دست دادند؛ از شغل و درآمد تا عزیزترین اعضای خانواده و دوستان. کمی تغییر در فرهنگ اجتماعی ایرانیان ضروری است.