یافته‌های جدید درباره تکامل گاو‌های دریایی؛ آن‌ها چهارپا و دوزیست بودند!

فرادید | طبق تحقیقات جدید دانشمندان دانشگاه دوک، دانشگاه کالیفرنیای جنوبی و موزه‌ی تاریخ طبیعی لس‌آنجلس، منشا گاو‌های دریاییِ دریای تتیس، میان اروپای جنوبی و آفریقای شمالی، در آخرین بخش دوران پالئوس است.

به گزارش فرادید، گاو‌های دریایی اعضای سیرنیا هستند، راسته‌ای از پستانداران که شامل چهار گونه‌ی زنده است: دوگانگیان (فیل دریایی) و سه مناتی (گاو دریایی).

این حیوانات گیاهخوارانِ اجباری و تنها پستاندارانِ کاملاً آبزی هستند و زیستگاه‌شان معمولاً آب‌های گرم، نزدیک ساحل و نسبتاً کم‌عمق است.

سابقه‌ی فسیلی گاو‌های دریایی نزدیک به آغاز ائوسن میانی، حدود ۴۷ میلیون سال پیش، شروع می‌شود و از آن زمان، تنوع و جغرافیایِ در حالِ تحولِ آن‌ها سبب بجا ماندن فسیل‌ها در هر قاره‌ای به جز قطب جنوب شده است.

در حالی که گونه‌های زنده‌ی گاو‌های دریایی فاقد اندام عقبی هستند و به چندین انطباق آناتومیکی مجهزند که برای سبک زندگی کاملاً آبی مناسب آنهاست، برخی از ابتدایی‌ترین گاو‌های دریایی برعکس، چهارپا و دوزیست بودند.

دکتر اِستیون هِریتیج محقق دانشگاه دوک در این باره می‌گوید: «قدیمی‌ترین فسیل شناخته‌شده از گاو‌های دریایی حدود ۴۷ میلیون سال قدمت دارد و این حیوانات در امتداد سواحل آفریقای شمالی در دریای مدیترانه‌ی نخستین زندگی می‌کردند. تجزیه و تحلیل‌های ما نشان داد که این نخستین ظهور، حدود ۱۱ میلیون سال پس از جدا شدن دودمان گاو‌های دریایی از نزدیک‌ترین خویشاوندان زنده‌شان یعنی فیل‌ها بود. نخستین اجداد فسیلی فیل‌ها هم متعلق به آفریقای شمالی هستند و در اوایل دوران نوزیستی زندگی می‌کردند، عصری که در ادامه‌ی انقراض دایناسور‌ها آغاز شد. درحالی که گاو‌های دریایی و دوگانگ‌های امروزی هیچ اندام عقبی ندارند و به طور کامل آبزی هستند، قدیمی‌ترین فسیل گاوهای دریایی شناخته شده چهار دست و پا داشتند و می‌توانستند روی زمین راه بروند.»

دکتر هریتیج و همکارش دکتر اریک سیفرت بزرگ‌ترین مجموعه‌داده از گونه‌های زنده و فسیلی گاو‌های دریایی را جمع‌آوری کرده و ژنتیک، آناتومی، جغرافیا و سنین زمین‌شناسی را ترکیب کردند.

تحلیل‌ها شامل مدل‌های آماری با مقیاس زمانی برای تبار گاو‌های دریایی و مدل‌های جغرافیای زیستی تاریخی بود که سن و مسیر مهاجرت‌های آن‌ها را در اقیانوس‌های زمین مشخص می‌کرد.

به نقل از دکتر سیفرت: «مدل‌های ما نشان داد اجداد مستقیم گاو‌های دریایی درون قاره‌ی آمریکای جنوبی فرگشت یافتند و مهاجرت گاو‌های دریایی به دریای کارائیب و سواحل آمریکای شمالی یک واقعه‌ی نسبتاً تازه بوده است. می‌توان گفت گاو‌های دریایی تازه‌واردان به این اکوسیستم‌های اقیانوس اطلس غربی هستند.»

در بیش از ۲۰ میلیون سال گذشته، بخش عظیمی از شمال آمریکای جنوبی پوشیده از تالاب‌های آب شیرین بود. این شرایط در نهایت موجب شکل‌گیری سیستم رودخانه‌ی آمازون با زهکشی به اقیانوس اطلاس جنوبی شد که تنها چند میلیون سال قبل آغاز شده بود.

به نظر می‌رسد بعد از آن زمان، گاو‌های دریایی راهشان را از آن مرداب وسیع به بیرون از آمریکای جنوبی پیدا کرده‌اند.

حدود ۳۴ میلیون سال پیش یک مهاجرت کلیدی در آنسوی اقیانوس اطلس از نیمکره‌ی سرقی به سمت جنوب آمریکای شمالی و کارائیب منجر به ظهور جد مشترک گونه‌های زنده‌ی گاو‌های دریایی شده باشد.

دوره‌ی آن مهاجرت با مرز ائوسن-الیگوسن مطابقت دارد، یعنی زمان کاهش شدید سطح آب دریاها، آب و هوای سرد و انقراض شدید گونه‌های جانوری متعدد هم در خشکی و هم در دریا.

پس از آن زمان، گاو‌های دریایی اجدادیِ نیمکره‌ی شرقی با یک افت شدید روبرو شده و در نهایت ناپدید شدند.
اما اجداد نیمکره‌ی غربی که نزدیک شروع الیگوسن ایجاد شدند زمینه‌ی ظهور گونه‌های زیادی از گاو‌های دریایی را فراهم کردند که ده‌ها میلیون سال شکوفایی و تداوم داشتند و برخی اوقات در جوامعی از گونه‌های متعدد زندگی می‌کردند.

یافته‌ی دیگر محققان این بود که حداقل سه جد گاو‌های دریایی کارائیب در طول عصر میوسن بین ۲۳ و ۵ میلیون سال پیش به اقیانوس آرام مهاجرت کردند، به عبارتی پیش از اتصال آمریکای مرکزی و جنوبی.

یکی از نوادگان آن مهاجرت به اقیانوس آرام گاو دریایی استلر بود.

این گونه‌ی عظیم‌الجثه سال ۱۷۴۱ توسط گئورگ ویلهلم استلر زیست‌شناس آلمانی توصیف شد. این گونه ۲۷ سال بعد به احتمال زیاد در نتیجه‌ی تغییر زیستگاه و بهره‌برداری بیش از حد توسط انسان‌ها منقرض شد.

گاو‌های دریایی استلر بالغ ۱۰ متر طول، بیش از ۱۰ تن وزن و در برخی از نواحی بدن‌شان بیش از ۱۰ سانتی‌متر ذخیره پیه دارند.

به گفته‌ی محققان بیشترین تنوع اجداد گاو‌های دریایی حدود ۲۲ و ۱۶ میلیون سال پیش رخ داد. اما در این ۹ میلیون سال گذشته، شمار اجداد آن‌ها به سرعت کاهش یافته و به چند گونه ختم شده که امروز باقی مانده‌اند.

منبع: sci.news

مترجم: زهرا ذوالقدر