چه نوع کفشی برای پیاده روی مناسب است؟

یکی از گام‌های اولیه پیاده روی یا انجام ورزش‌های ابتدایی، انتخاب کفش مناسب است؛ کفشی که هم بتوان با آن پیاده روی کرد، هم در مسافرت‌ها با آن به کوه و صحرا زد و هم در صورت لزوم برای راه رفتن روی تردمیل از آن کمک گرفت.

یکی از توصیه‌هایی که متخصصان برای پیشگیری از ابتلا به اضافه وزن و چاقی مطرح می‌کنند، داشتن فعالیت فیزیکی روزانه و پرهیز از یکجانشینی است. کم تحرکی و دوری از ورزش که این روز‌ها در زندگی بیشتر ما به امر رایجی تبدیل شده است، می‌تواند احتمال ابتلا به اضافه وزن و چاقی را افزایش دهد. از این رو، ورزش و به ویژه پیاده روی برای پیشگیری از چاقی همیشه یکی از توصیه‌های پزشکان و متخصصان تغذیه بوده و هست.

یکی از گام‌های اولیه پیاده روی یا انجام ورزش‌های ابتدایی انتخاب کفش مناسب است؛ کفشی که هم بتوان با آن پیاده روی کرد، هم در مسافرت‌ها با آن به کوه و صحرا زد و هم در صورت لزوم برای راه رفتن روی تردمیل از آن کمک گرفت. از این رو به بررسی نکاتی کلی و عمومی درباره انتخاب یک کفش مناسب برای ورزش‌های سبک و پیاده روی می‌پردازیم.

کفش پیاده روی؛ بدون ساق یا ساق دار؟

پیشنهاد ما این است که از کفش‌های پیاده روی بدون ساق (کتانی) استفاده کنید، چون معمولا وزن آن‌ها نسبت به انواع ساق دار کمتر است. اگر مسیر پیاده روی یا گردش شما نسبتا مسطح و بدون موانع بلند باشد، کفش‌های پیاده روی بدون ساق به بهترین گزینه تبدیل می‌شوند. در چنین موقعیتی، استفاده از انواع ساق دار فقط می‌تواند سرعت شما را کاهش بدهد و حرکت را برای تان سخت‌تر کند.

به علاوه از آنجایی که کفش‌های پیاده روی بدون ساق محدودیت کمتری برای حرکت ایجاد می‌کنند. در صورت نیاز به حرکت‌های سریع تر، شرایط بهتری برای شما فراهم خواهند کرد.

ویژگی دیگر این نوع کفش‌ها این است که تناسب بیشتری با شرایط آب و هوایی تابستان دارند و شما را آزار نمی‌دهند. کفش‌های پیاده روی بدون ساق واقعا از نظر انعطاف پذیری، تطبیق پذیری و همه کاره بودن، نسبت به انواع ساق دار بهتر هستند، اما کمتر از مچ پا محافظت می‌کنند.

البته این نکته معمولا به اولویت شخصی افراد مرتبط بستگی دارد. بعضی از افراد معتقدند که نقش تقویت کننده کفش‌های ساق دار برای مچ پا بیشتر از هر نکته دیگری حائز اهمیت است. تردیدی نیست که اگر فشار زیادی به مچ پا وارد شودم یا مچ پا به چرخش‌های زیادی نیاز داشته باشد. انواع ساق دار بهتر از آن محافظت می‌کنند.

کفشی برای پیاده روی (Walking) یا کفشی برای دویدن (Running)؟

کفش‌های پیاده روی و کفش‌های دوندگی بسیار شبیه هم هستند. اما برای دو منظور متفاوت طراحی شده اند. تفاوت اصلی این کفش‌ها در نوع زیرسازی شان است. الگوی راه رفتن انسان‌ها در حالت عادی به این شکل است که اول پاشنه پا با زمین برخورد می‌کنند و در آخر شست پا؛ بنابراین پاشنه بیشترین ضربه را دریافت می‌کند. نکته مهم این است که کفش‌های پیاده روی در قسمت پاشنه دارای لایه‌های ضخیم‌تر و معمولا اُریبی هستند که پایداری و استحکام بدن را در وضعیت ایستادن تقویت می‌کنند. علاوه بر این، انعطاف پذیری بهتری را در قسمت توپی با ایجاد می‌کنند که حرکت فرد را به سمت جلو راحت‌تر خواهد کرد.

در مقابل، کفش‌های دوندگی حالت مسطح دارند. زیرسازی آن‌ها در تمام تحت کفش یکسان است و البته جنس سفت تری هم دارند. دویدن نسبت به پیاده روی با فشار بیشتری همراه است و ضخیم بودن تخت کفش، دریافت فشار و ضربه را در ناحیه پاشنه چند برابر می‌کند. کفش‌های دوندگی وزن کمتری دارند و شرایط بهتری نیز برای قوس پا ایجاد می‌کنند. پوشیدن کفش‌های پیاده روی برای دویدن اصلا کار درستی نیست، اما می‌توان از کفش‌های دوندگی برای پیاده روی نیز استفاده کرد. با این حال باید توجه داشته باشید که کفش‌های دوندگی به طور کلی مقاومت کمتری در برابر آب دارند.

کف بیرونی کفش

کفش‌های پیاده روی می‌توانند از نظر کف بیرونی کفش متفاوت باشد و این ویژگی بستگی دارد به این که کفش‌ها برای چه منظوری ساخته شده اند. عمدتا از انواع ترکیبات لاستیکی برای تولید کف بیرونی کفش استفاده می‌شود و بعضی از این ترکیبات طوری طراحی شده اند که قابلیت انقباضی و ماندگاری بیشتری نسبت به انواع دیگر داشته باشند.

کف‌های بیرونی کفش‌های پیاده روی معمولا کم وزن و باریک هستند و انعطاف پذیری زیادی دارند. البته بعضی از کارخانه‌های تولید کفش‌های پیاده روی از کف‌های بیرونی مشابه با کفش‌های ساق دار استفاده می‌کنند. این کف‌های بیرونی قوی تر، قابلیت انقباضی و پایداری کفش هات را افزایش می‌دهند. شناخته شده ترن نوع این کف‌های بیرونی که از کیفیت بسیار بالایی برخوردار است، «ویبرام» نام دارد. کف‌های ویبرام، ترکیبی از لاستیک، سیلیکون و کربن هستند که شباهت بسیاری با ترکیبات مورد استفاده در تولید لاستیک‌های خودرو دارند.

کفش پیاده روی؛ چرم یا غیر چرم؟!

معمولا از چرم، جیر یا مِش برای تولید رویه کفش‌های پیاده روی استفاده می‌شود. البته در بعضی از موارد هم ترکیبی از ۲ جنس مورد استفاده قرار می‌گیرد. کفش‌های پیاده روی از جنس جیر یا مِش، فضای مناسبی برای گردش هوا فراهم می‌کنند و وزن کمتری نسبت به کفش‌های چرمی دارند. کفش‌های کاملا چرمی معمولا سنگین ترن نوع هستند، در حالی که انواع پارچه‌ای در گروه سبک‌ترین‌ها قرار می‌گیرند. کفش‌های پیاده روی چرمی، مانند انواع ساق دار دوام بیشتری دارند و به طور طبیعی ضد آب هستند.

همین ویژگی باعث سنگین‌تر شدن کفش‌های چرمی می‌شود، اما احتمال آسیب دیدن آن‌ها را کمتر می‌کند. این در حالی است که کفش‌های پیاده روی ساق دار پارچه‌ای بسیار سبک هستند و انعطاف پذیری بالایی دارند، اما خیلی راحت صدمه می‌بینند. به طور کلی، کفش‌های پیاده روی با توجه به سبک طراحی و برند انتخابی شما، می‌توانند قابلیت ضد آب نیز داشته باشند. اولویت‌های شخصی و تجربه‌های گذشته، دو عامل مهم در انتخاب کفش‌های پیاده روی جدید هستند.

قابلیت گردش هوا

حفظ خشکی پا‌ها حین پیاده روی، یکی از مهم‌ترین اصول این کار است، چون نفوذ هر گونه رطوبت داخل کفش می‌تواند وضعیت سایشی مخربی ایجاد کند که در نهایت حتی به شکل گیری تاول و گرفتگی پا‌ها منجر خواهد شد. بنابراین، قبل از هر برنامه پیاده روی باید بدانید که مسیر شما خشک است یا مرطوب. پس اگر قرار است در مسیر خشک و هموار پیاده روی کنید، استفاده از کفش‌های معمولی و کم وزن کفایت می‌کند. البته این نکته را هم در نظر بگیرید که همراه با پیاده روی، پا‌ها نیز گرم‌تر می‌شوند و در نتیجه عرق می‌کنند.

به همین دلیل، کفش‌هایی که فضای لازم برای گردش هوا را دارند، مانع از تجمع رطوبت ناشی از عرق می‌شوند و خشکی پا‌ها را حفظ می‌کنند. به علاوه، همیشه از جوراب‌هایی استفاده کنید که دارای استاندارد لازم برای گردش هوا هستند.

کفی کفش

کفی کفش، تکیه گاه زیرین پاست که مستقیما زیر پا قرار می‌گیرد. معمولا از فوم EVA با تراکم بالا برای ساختن این قسمت از کفش‌ها استفاده می‌شود که زیرسازی مطلوبی ایجاد می‌کند و فضای بین زمین و کف پا را پر خواهد کرد. کفی کفش می‌تواند با توجه به نوع کفش متفاوت باشد و در نتیجه بعضی از آن‌ها زیرسازی بیشتری ایجاد می‌کنند. این قسمت از کفش به مرور زمان شک لو قوام اولیه خودش را از دست می‌دهد؛ بنابراین اگر کفی کفش نتواند نقش محافظتی لازم را اجرا کند، باید آن را تعویض کرد.

رویه کفش

رویه به فرقانی‌ترین قسمت کفش‌های پیاده روی گفته می‌شود که معمولا تخت کفش قرار می‌گیرد. جنس رویه می‌تواند از چرم جیر یا پارچه‌های دیگر مانند مِش باشد. رویه چرمی به طور طبیعی می‌تواند آب را دفع کند، اما رویه از جنس جیر یا مش چنین قابلیتی ندارد. البته موارد اولیه استفاده شده در ساخت رویه نمی‌تواند با قطعیت، ضد آب بودن کل کفش را تعیین کند.

زیره میانی

زیره میانی کفش، بین کف بیرونی کفش و کف درونی کفش قرار می‌گیرد. زیره میانی با این هدف طراحی شده که هم زیرسازی مطلوبی ارائه دهد و هم ضربه ناشی از حرکت را بگیرد و البته از پا در مقابل اشیای تیز محافظت کند. این قسمت از کفش نیز معمولا از فوم EVA یا Phylon ساخته می‌شود. فوم EVA کم وزن و راحت است، در حالی که Phylon از نظر مواد اولیه تراکم بیشتری دارد و راحتی بیشتری را در پیاده روی‌های طولانی برای پا‌ها فراهم می‌کند.

آناتومی کفش پیاده روی

کفش‌های پیاده روی در سبک‌های مختلفی تولید می‌شوند. اما به طور کلی چند ویژگی اساسی دارند که در تولید انواع استاندارد آن‌ها مورد توجه قرار می‌گیرند. البته همه کفش‌های پیاده روی ضد آب نیستند یا مجرای مناسب برای گردش هوا ندارند و مواد اولیه آن‌ها (خصوصا در ناحیه تخت کفش) متفاوت است. البته این نکات همگی بر قیمت کفش‌های پیاده روی تاثیر می‌گذارند.

پاشنه و ضربه گیر پنجه

پاشنه و ضربه گیر پنجه برای محافظت از پاشنه و پنجه در مقابل موانع فوق العاده محکم مانند صخره‌ها و سنگ‌ها طراحی شده اند. به علاوه، از خود کفش‌ها در مقابل آسیب‌های احتمالی نیز محافظت می‌کنند. همین ویژگی، طول عمر کفش‌ها را افزایش می‌دهد.

تاریخ انقضای کفش

هر چند برخی از افراد ادعا می‌کنند که کفش‌های پیاده روی یا ورزشی دارای تاریخ انقضای خاصی هستند، اما بهتر است بدانید تاریخ انقضای انواع کفش‌های ورزشی به مدت زمان، نوع و شدت استفاده از آن‌ها بستگی دارد. به طور کلی، تاریخ انقضای یک کفش، زمانی است که کفی داخلی آن خوابیده یا هرگونه تغییر شکلی در نمای کلی آن ایجاد شده باشد.

منبع: هفته نامه سلامت