جنگ با آمازون در زمین هند

جنگ رقابتی بین دو رقیب بزرگ بازار خرده‌فروشی آمریکا یعنی آمازون و والمارت حالا به هند کشیده شده است. آمازون سال‌هاست به بازار هند علاقه نشان داده و درمقابل یک رقیب محلی به نام Flipkart بزرگ‌ترین دردسر این شرکت برای توسعه در بازار هند بوده است. به‌رغم اینکه همواره طی سال‌های اخیر فلیپ کارت صاحب سهم اصلی بازار تجارت الکترونیکی هند بوده آمازون رشد سریعی را نشان داده است.

حالا و در زمانی که حتی گفته می‌شد فلیپ‌کارت ممکن است به آمازون فروخته شود والمارت به میدان آمده است. رقیب سنتی آمازون در آمریکا که از حضور دومین شرکت با ارزش جهان در بازار آمریکا صدمه زیادی دیده قصد دارد میدان نبرد را به بازار هند بکشاند و اجازه ندهد آمازون در این کشور حاکم مطلق بازار شود.

والمارت قصد دارد ۷۵ درصد سهام فلیپ‌کارت را به مبلغ ۱۵ میلیارد دلار خریداری کند. در همین حال شرکت آلفابت (شرکت مادر گوگل) نیز قصد دارد در رقابت با آمازون به بخشی از این معامله وارد شود. هدف گوگل که همواره با آمازون دعوا‌ها و رقابت‌هایی داشته جلوگیری از خریده شدن فلیپ‌کارت از سوی آمازون است. در سال ۲۰۰۷ دو کارمند سابق آمازون فلیپ کارت را راه‌اندازی کردند و تاکنون میلیارد‌ها دلار سرمایه‌گذاری از شرکت‌هایی، چون سافت‌بانک، تنسنت و مایکروسافت دریافت کرده است.

این شرکت همه چیز می‌فروشد از شامپو گرفته تا تلفن هوشمند. هیات‌مدیره فلیپ‌کارت با فروش ۷۵ درصد سهام به والمارت موافقت کرده‌اند. ارزش این شرکت قبل از این معامله ۲۰ میلیارددلار برآورد شده بود. والمارت با این معامله کنترل کل فلیپ‌کارت را در دست خواهد گرفت. فلیپ‌کارت در فروردین ماه امسال در هنگام یک راند سرمایه‌گذاری جدید ۶/ ۱۱ میلیارددلار ارزش‌گذاری شده بود.

این معامله بزرگ‌ترین خرید والمارت پس از خرید شرکت خرده‌فروشی بریتانیایی ASDA در سال ۱۹۹۹ بود. در آن زمان وال مارت ۸/ ۱۰ میلیارد دلار برای آن شرکت پرداخت. در همین هفته، اما والمارت اعلام کرد که این شرکت را به قیمت ۴ میلیارد دلار به رقیبش در بریتانیا فروخته است. والمارت همچنین قصد دارد سهام بخش عملیات خود در برزیل را نیز به فروش برساند.

والمارت هرچند رقیب سنتی آمازون محسوب می‌شود، اما در خود آمریکا سرمایه‌گذاری عظیمی در زمینه فروش آنلاین محصولات نیز انجام داده است؛ حالا و با خرید فلیپ‌کارت جبهه جدیدی مقابل آمازون باز می‌کند. خود والمارت در بازار هند هم حضور داشت، اما رشد آن بسیار کند بود و سال‌ها بود با استارت‌آپ‌های مختلف هندی مشغول مذاکره بود.

اقدام والمارت در خرید فلیپ‌کارت یک اقدام دفاعی محسوب می‌شود. هم‌اکنون بازار هند همچنان به فروش سنتی وابسته است و خرید و فروش آنلاین بخش کوچکی از این بازار را شامل می‌شود، اما پیش‌بینی رشد سریع بزرگان خرده‌فروشی را به حضور در این بازار علاقه‌مند کرده است. یک تحلیلگر مورگان استنلی تخمین می‌زند طی سه سال آینده ۳۰ درصد رشد درآمد خرده‌فروشی آمازون را به خود اختصاص می‌دهد.

یک مدیر مالی والمارت اخیرا گفته بود که بازار هند طی ۱۰، ۲۰ یا ۳۰ سال آینده رشد و فرصت زیادی ایجاد می‌کند و حضور در این بازار در کنار بازار آمریکای شمالی و چین یک کلید رشد برای این شرکت (والمارت) است. والمارت نخستین‌بار در سال ۲۰۰۹ وارد بازار هند شد درحالی‌که در آن زمان قوانین فروش مستقیم کالا به مشتریان بسیار سختگیرانه بود.

والمارت هم‌اکنون ۲۱ فروشگاه در هند دارد و برنامه آن بازکردن ۵۰ فروشگاه دیگر در این کشور است. درحالی‌که والمارت به تدریج و البته به کندی جای پای خود را در هند محکم می‌کرد تجارت الکترونیک در این کشور بسیار پرسود شده بود. در سال ۲۰۱۱ مدیران ارشد وال مارت در سفری به هند با چندین استارت‌آپ تجارت الکترونیکی هند دیدار کردند از جمله snapdeal.com که یک رقیب بزرگ در این بازار است.

اما رشد آمازون در سال ۲۰۱۶ در بازار هند باعث شد والمارت مذاکراتش را برای سرمایه‌گذاری در فلیپ‌کارت آغاز کند. بر اساس تحقیقات شرکت Forrester ارزش بازار خرده‌فروشی هند چیزی بالغ بر ۸۰۰ میلیارد دلار در سال برآورد می‌شود و انتظار می‌رود این ارزش طی دو سال آینده به یک تریلیون دلار برسد.

هم‌اکنون شرکت‌هایی، چون Marks & Spencer، زارا، H&M و سایر برند‌های جهانی در هند فروشگاه‌های فیزیکی دارند. IKEA نیز اعلام کرده به‌زودی فروشگاه‌هایش را در این کشور به راه می‌اندازد. دلیل حضور این برند‌ها در هند این است که آن‌ها - برند‌های خارجی - طبق قانون فقط حق دارند محصولات خود را بفروشند. همین دلیل سختی کار والمارت برای حضور در بازار هند بود.

راه‌اندازی مارکت‌پلیس توسط آمازون راه‌حلی برای فروخته شدن محصولات از سوی افراد دیگر بود. آمازون در حال حاضر بزرگ‌ترین شرکت تجارت الکترونیکی در هند بعد از فلیپ کارت ازنظر فروش است. سرمایه‌گذاری بزرگ فلیپ‌کارت حالا فاصله این شرکت و آمازون را از رقیب سوم آن‌ها یعنی Snapdeal زیادتر می‌کند.

شرکت سرمایه‌گذاری سافت‌بانک که در هر دو شرکت فلیپ‌کارت و Snapdeal سرمایه‌گذاری کرده سال گذشته تلاش کرد دو شرکت را به ادغام در یکدیگر ترغیب کند که موفق نبود. فلیپ‌کارت سال گذشته ۴/ ۱ میلیارددلار از مایکروسافت، eBay و Tencent سرمایه جذب کرده بود. در ماه آگوست سال گذشته نیز ۵/ ۲ میلیارد دلار از سافت‌بانک سرمایه جذب کرد و حالا با سرمایه حاصل از فروش سهم به والمارت کار برای آمازون سخت‌تر از قبل می‌شود.

فروش آنلاین در هند در مقایسه با چین یا آمریکا بسیار بازار کوچک‌تری است، اما انتظار رشد سریع بازیگران بزرگ را به این بازار علاقه‌مند کرده است. سال گذشته ارزش بازار خرده‌فروشی آنلاین هند ۲۰ میلیارد دلار برآورد شد. حالا برای سال ۲۰۱۹ انتظار می‌رود ارزش این بازار به ۳۵ میلیارد دلار برسد.

چین سال گذشته ۹۳۵ میلیارد دلار و آمریکا ۴۵۹ میلیارد دلار فروش آنلاین داشتند. انتظار می‌رود فلیپ‌کارت که عمدتا روی بازار تجارت الکترونیکی تجربه دارد با این معامله به جز پول تجربه مدیریتی از راه‌اندازی فروشگاه‌های فیزیکی را نیز از والمارت دریافت کند. ترکیبی از بازار آنلاین و آفلاین آن چیزی است که بازار هند فعلا به آن نیاز دارد.