همه چیز در مورد صنایع دستی قم که باید بدانید
یکی از اصلی ترین صنایع دستی قم با گذشتهای در مدت زیاد، فرشهای دست باف است. هنرمندهای قمی در قسمت قالی بافی فعالیت کردن چشم اندازی را در دست دارند.
صنایع دستی قم مثل بقیه منطقههای کشوراز گذشته و قدمت دیر بازی دارا هستند. بازار قم به دلیل وضعیت جغرافیایی کویری، امکانات و تجهیزات اندک به منظور پیشرفت کار کشاورزی و دامداری در پیش گرفته اند. در آخر می شود گفت که روستاییهای این استان به منظور طی کردن زندگی و امرار و معاش به درست کردن صنعتهای دستی مشغول و اشتغال یافته اند.
می شود بیان نمود که یکی از اصلی ترین قسمتهای رونق دهنده اقتصادی در سطح استان، بخش صنایع دستی قم و بازار پر سود آن است.
علاوه بر اینها شهر قم به علت وضعیت جغرافیایی در طول سال میزبان مسافرهای درونی و بیرونی بسیاری است. صنعتهای دستی یکی از جذبههای گردشگری شهر مذهبی قم است، بازار قم به همین منظور بسیار از نظر اقتصادی سود مند است.
من جمله صنایع دستی قم: قالی دست بافت، معرق نمودن، منبت کاری نمودن، کاشی و سفال، خرمهره ساختن، سنگ تراشیدن، خراطی کردن چوب، تراشیدن سنگهای قیمتی و انگشتر ساختن هستند. اما قبل از اینکه به سراغ صنایع دستی قم برویم باید بگویم برای تهیه بلیط قطار قم مشهد رفت و برگشت میتوانید از خدمات قطارهای فدک استفاده کنید و سفر مذهبی خود را تکمیل کنید.
قالی دست باف
یکی از اصلی ترین صنایع دستی قم با گذشتهای در مدت زیاد، فرشهای دست باف است. هنرمندهای قمی در قسمت قالی بافی فعالیت کردن چشم اندازی را در دست دارند. بنابراین سبب هجرت کردن بعضی از قالی بافها از همه ی کشور ایران، به این استان گشته است. مردها و زنها با سلیقه قمی در شرکتهای تولیدی خانگی و تولیدیهای شهر اشتغال و مشغول به بافت قالیهای دست باف، قالیهای گل ابریشم، کرک و همه ابریشم هستند.
این کار مسئولیت خیلی اصلی در وضعیت مالی خانواده را ایجاد می کند. بنابراین افراد بافنده فرش ابریشم در قم بیشتر زنان هستند. مادههای استفاده شده در قالیهای قم مشتمل بر ابریشم، پشم و کرک است. علاوه بر آن نقشهای طرحهای لچک ترنج، شاه عباسی، جوشقانی، شکارگاه، محرابی نمایش گر این هنر با قدمت و اصل ایرانی هستند.
فرش ابریشم دست باف قم از ارزشمند ترین صنایع دستى قم است، که از نظر رنگ آمیزى و طرح و نقشه برداری اصیل ایرانى و کیفیت آن در جهان رتبه اول را در دست دارد و در کشورهاى اروپایى محبوبیت بسیاری را دارا است.
خرمهره
یکی از مشهور ترین و با شهرت ترین صنایع دستی قم خرمهره است که تاریخچه درست کردن آن به حدود پنج هزار سال قبل و به دوره هخامنشیان و اشکانیان مربوط است. باستان شناسها جایگاه درست شدن خرمهره را ایران گفته اند. این صنایع دستی ارزشمند به وسیله شاهزادههای ایرانی به مصر ارسال گشته است.
خرمهره سنگ آبی رنگ یا فیروزهای را دارا است که استفاده آن به منظور دور کردن چشم زخم و دور کردن انرژیهای منفی است. علاوه بر اینها رنگ آبی نرم در روانشناسی خیلی آرامش دهنده است.
به منظور درست کردن خرمهره، در اول گل ویژه آماده شده را به شکلهای گوناگون آماده می کنند و بعد از آن این ماده را پخت می نمایند. پخت آن حدود ۹ ساعت در کورههای با درجه حرارت در اندازه ۱۰۰۰ درجه سانتی گراد صورت می گیرد.
سنگ تراشیدن
درست کردن انگشترهایی قشنگ با بکار بردن تراشیدن سنگهای قیمتی و نیمه قیمتی از دیگرصنایع دستی قم است، که درآمد مهم قسمت بسیاری از مغازه دارهای دور و بر حرم حضرت فاطمه معصومه(س) را مشتمل می گردد. در نزدیکی حرم مطهر نشان انگشتر کار گشته با نگینهایی از سنگهای در مکان رفت و آمد زائرها نصب گشته است.
انگشتر ساختن
عقیق یکی از سنگهای مورد لازمیت در درست کردن انگشتر است و به علت موجود بودن معدنهای عقیق در این استان رشته انگشتر ساختن در بین صنعتهای دستی دیگر پیشفت بسیاری را به خود دیده است. دیدهها بیان کننده این است که قدمت درست کردن و بکار بردن انگشتر در قم به دو هزار سال گذشته و قبل از میلاد مربوط می شود.
معرق نمودن کاشی
یکی دیگر از صنایع دستی قم است که نقشهای گوناگون از رنگهای مختلف کاشی را می تراشند و در مجاورت یکدیگر جای می دهند و یک کاشی با بعدهای بزرگتر بیرون می آورند. طرح نمودن این نقشها بعضا از نقشهای گره کشی و بعضی از نقشهای گوناگون مثل : گل و بوته، اسلیمی، ختایی یا خطهای متنوع را در بر دارد. این کاشیها مزین بخش بناهای قدمتی به حساب می آیند.
معرق نمودن چوب
این هنر با اصل و نسب در استان قم از مشهوریت و شناخت زیادی برخوردار است. تابلوهای معرق خیلی با ارزش از معیارترین آنها است. علاوه بر آن این هنر در درست کردن مبلمان نیز استفاده می شود.
به منظور درست کردن تابلوی معرق اول روی سطح چوب، نقشهای مورد نظر را حک نموده و بعد با یاری ابزار نجاری درون آن را خالی نموده و در آخر با چوبهای رنگی و قطعههای سنگی، فلزی، سرامیکی جای خالی را پر می نمایند.
کاشی کردن
کاشی کردن هفت رنگ هنر ویژه و به خصوص این شهر است، این هنر یک نمونه از سبک کاشیکردن است که به ازای یکی از صنایع دستی قم از پیشرفت اقتصادی خیلی مناسبی برخوردار است.
این صنعت از لحاظ درست کردن و اجراء نمودن کار در برابر معرق حاوی سرعت زیاد تری است. مشتمل بررنگهای سیاه، سفید، لاجوردی، فیروزهای، حنایی ، طلائی و … است. طرح و نگار و خطهای مذهبی بعد از کشیده نمودن روی کاشیهای سفید، قلم گیری گشته و با لعاب و رنگهای ویژه رنگ آمیزی می گردند.
قلم گرفتن یکی از مرحلههای درست کردن کاشی هفت رنگ است که با یک مدل جوهر مشکی ویژه، همه ی دور خطها را قلم گیری می نمایند و سبب برجسته گشتن طرح و در آخر ثابت شدن رنگ بر روی نقشها و خطها می شود و پس از آن با پخت مختلف حدود ۱۰۰۰ تا ۱۱۵۰ درجه سانتیگراد به کوره داخل می شود.
سخن پایانی
قم شهری زیارتی است و به علت این که حرم حضرت معصومه ( ع) در این شهر جای گرفته است، به یکی از هدفهای گردشگری و زیارتی مبدل گشته است. احتمال دارد شما هم با به گوش خوردن اسم استان و شهر قم طعم و مزه مناسب سوهان این ناحیه در ذهنتان احیاء گردد.
ولی سوغاتیها و به یاد ماندنیهای این شهر به سوهان پایان نم یبابد، بازار قم و صنایع دستی قم که یکی از جذب کنندههای گردشگری این شهر است، با تاریخچهای بلند مدت، پیشرفت اقتصادی مناسبی دارد.