تصاویر؛ سفر به ایران قدیم؛ توهین فیلم غول ماراتن به ایرانی‌ها و داریوش کبیر خبرساز شد
فیلم چندملیتی «غول ماراتن» که در سال ۱۹۵۹ به کارگردانی ژاک تورنر و ماریو باوا ساخته شد، به زعم نشریه «این‌جمعه» فیلمی ضد ایرانی بود که نباید اجازه نمایش آن در داخل کشور داده می‌شد.
۱۸ سال پیش فیلم ضد ایرانی «۳۰۰» اکران شد و اعتراض وسیع ایرانیان در وبلاگ‌ها و رسانه‌های داخلی و خارجی را برانگیخت. اما در سال ۱۹۵۹ (۱۳۳۷) هم فیلمی ساخته شده بود که به گفته یک نشریه ایرانی تاریخ را وارونه جلوه می‌داد و تقریبا ۳ سال بعد، در سال ۱۳۴۰، که قرار بر اکران آن در ایران بود، این نشریه خواستار جلوگیری از نمایش آن در داخل کشور شده بود. گذشت زمان باعث شد غبار فراموشی بر نام و داستان این فیلم بنشیند و حتی در زمان اکران فیلم «۳۰۰» هم کمتر اشاره‌ای به «غول ماراتن» به عنوان نمونه دیگری از یک فیلم ضد ایرانی در مطالب معترضان شود.
این فیلم که محصول ایتالیا و فرانسه بود و پخش آن را استودیو مترو گلدوین مایر بر عهده داشت، استیو ریوز امریکایی، میلن دمونژو فرانسوی و سرجیو فانتونی ایتالیایی را به عنوان بازیگران اصلی جلوی دوربین داشت و ژاک تورنر امریکایی و ماریو باوا ایتالیایی، که هر دو از سلاطین سینمای وحشت بودند، در پشت دوربین این فیلم در مقام کارگردان مشترک حضور داشتند.
«غول ماراتن» در زیرژانر (ساب‌ژانر) «شمشیر و صندل» بود که عمدتا فیلم‌های ایتالیایی تاریخی، اسطوره‌ای و مذهبی حماسی بودند که در دوره کلاسیک یا قرون وسطی می‌گذشتند. این فیلم به یکی از نبردهای مهم و بزرگ دنیای باستان که در سال ۴۹۰ پ. م. و در زمان زمامداری داریوش بزرگ، میان ایران و یونان در دشت «ماراتن» درگرفت می‌پردازد که در نتیجه آن سپاه هخامنشی عقب‌نشینی کرد و یونانی‌ها پیروز شدند.
نشریه «این‌جمعه» به سردبیری عباس پهلوان، در مطلبی که کلمه «توهین» را درشت در بالای آن آورده در صفحه اول خود درباره این فیلم تیتر زد: «"غول ماراتن" نام فیلمی است که در آن از داریوش کبیر به نام «داریوش کافر و غاصب» نام برده شده است». در ادامه با فونتی ریزتر آمده: «کمیسیون نمایشات وزارت کشور نباید اجازه نمایش این فیلم دوبله به فارسی را صادر کند». روتیتر این مطلب هم هست: «تهیه‌کنندگان خارجی یک فیلم توهین‌آمیز بر علیه ایران تهیه کرده‌اند». همچنین، در زیر عکس این مطلب که تصویری از میلن دمونژو، بازیگر زیباروی فرانسوی در آن دوران است، نوشته شده: «در فیلم «غول ماراتن» فی‌الواقع داریوش کبیر با یک چشمک «میلن دمونژو» طاقت از کف می‌دهد!!»
در متن این گزارش می‌خوانیم: «به‌طوری که اطلاع یافته‌ایم اخیراً فیلمی برای نمایش در ایران آماده می‌شود که برای بار دیگر تاریخ باستانی ایران مورد ملعبه دست تهیه‌کنندگان خارجی قرار گرفته است و ضمن این فیلم به ملت ایران توهین شده است. با توجه به سوابق امر و اجازه نمایش برای فیلم توهین‌آمیز «عمر خیام» بعید نیست که کمیسیون وزارت کشور پروانه نمایش این فیلم را صادر کند. این پیش‌بینی پر بیجا نیست چون فیلم مذکور دوبله شده و پخش‌کننده اطمینان دارد که موفق به (دریافت) اجازه نمایش این فیلم خواهد شد و کیسه خود را پر و اشتهای حریص خویش را ارضاء خواهد کرد.»
اطمینان پخش‌کننده از موفقیت اکران فیلم در ایران، احتمالا جز موضوع آن، به موفقیت گیشه فیلم در اکران خارجی برمی‌گشته که این فیلم در ایالات‌متحده و کانادا یک میلیون و ۳۳۵ هزار دلار و در جاهای دیگر یک میلیون و چهارصد هزار دلار به دست آورد که منجر به سود ۴۲۹ هزار دلاری شد. نشریه‌ای خارجی این فیلم را یک «فیلم پولساز» در گیشه سال ۱۹۶۰ لقب داده بود.
لب کلام «این‌جمعه» این است که در آن نبرد تاریخی ایرانیان پیروز می‌شوند و یونانیان شکست می‌خورند این فیلم همه‌چیز را وارونه کرده. در حالی که واقعیت تاریخی این را نمی‌گوید. این نشریه برای آنکه بتواند هر طور شده نمایش این فیلم را هوا کند در بخشی از گزارشش مطلبش می‌نویسد: «جالب اینجاست که این جریان هنگامی عملی می‌شود که دبیرخانه جشن‌های شاهنشاهی ایران مشغول تهیه مقدمات برگزاری جشن‌های ۲۵۰۰ سال شاهنشاهی ایران می‌باشد و بدین مناسبت نیز قرار است از زندگی کورش کبیر فیلمی ساخته شود ولی جمعی سودطلب به فکر آن هستند فیلم «جنگجوی غول‌پیکر» را که بر علیه ایران ساخته شده است در ایران نمایش دهند. ما بدین‌وسیله توجه اداره نمایشات وزارت کشور را جلب کرده، از این اداره می‌خواهیم که از نمایش این فیلم جداً جلوگیری به عمل آورند.»
«غول ماراتن» در برخی کشورها با عنوان «نبرد ماراتن» نمایش داده شده، اما ما نتوانستیم شواهدی از دوبله به فارسی آن یا نمایشش در ایران پیدا کنیم. جالب است بدانید که این فیلم که تماماً در ایتالیا فیلمبرداری شده و فیلمبردارش هم خود ماریو باوا بوده، درست ۱۰ روز قبل از اکرانش، تهیه‌کنندگان باوا را وادار می‌کنند که برخی صحنه‌های آن را دوباره فیلمبرداری کند، چون بعضی از سیاهی‌لشکرها در مقابل دوربین در حال سیگار کشیدن بوده‌اند.
منبع: اطلاعات آنلاین
