چگونه تمرکز کنیم؟ / بهترین راه‌ها برای افزایش تمرکز

چگونه تمرکز کنیم؟ / بهترین راه‌ها برای افزایش تمرکز

چگونه تمرکز کنیم؟ سؤالی است که شاید تابه‌حال به دنبال پاسخ آن نبوده‌اید، اما در ذهنتان چنین سؤالی گذشته است. تمرکز حواس داشتن و یا به عبارتی تمرکز قوی داشتن از الزامات یک ذهن توانمند است. اگر می‌خواهید که یک ذهن آرام داشته باشید و بتوانید در راستای اهداف و خواسته‌های خود قدم بردارید، باید تمرکز خود را تقویت کنید. در مقالات قبل در مورد روش‌های افزایش تمرکز با استفاده از تکنیک‌های متفاوتی صحبت کردیم.

کد خبر : ۷۷۷۵۶
بازدید : ۲۱۴۹۴

چگونه تمرکز کنیم؟ / بهترین راه‌ها برای افزایش تمرکز

فرادید | همه‌ی ما دوست داریم در کاری که انجام می‌دهیم بهترین باشیم و توانایی‌های خود را در بالاترین سطح ارائه بدهیم. ولی همیشه عواملی مانند افکار، احساسات گوناگون و صدا‌های مزاحم وجود دارند و نمی‌گذارند روی کارمان تمرکز کنیم. گاهی نیز برای افزایش تمرکز، دست‌به‌دامانِ دارو‌ها و روش‌های درمانی می‌شویم. باید بدانید تمرکز در کار، مهارتی است که با تمرین می‌توان به آن دست یافت. در این مقاله به‌طور مختصر توضیح می‌دهیم تمرکز چیست و بهترین روش‌های افزایش تمرکز کدام‌اند.

به گزارش فرادید، تابه‌حال توجه کرده‌اید که وقتی غرقِ انجام کاری می‌شوید، چقدر حس خوبی دارید؟ در این حالت به بهره وری واقعی می‌رسید و صرفا با کار‌های بیهوده و وقت‌گیر، خودتان را سرگرم نمی‌کنید. حس می‌کنید که بسیار هدفمند هستید و گذشت زمان را درک نمی‌کنید. فرقی نمی‌کند اسم این حالت را تَچان (flow) می‌گذارید یا مسحور شدن و غرق شدن در کار، در هر صورت در این زمان‌ها واقعا احساس هیجان‌انگیزی دارید.

به گفته‌ی دیوید راک (David Rock)، یکی از بنیانگذاران مؤسسه‌ی NeuroLeadership و نویسنده‌ی کتاب «مغز شما در هنگام کار» (Your Brain at Work)، ما فقط ۶ ساعت در هفته واقعا بر کار خود تمرکز می‌کنیم. به‌علاوه، بررسی‌های راک نشان داده است که بیشترین کارایی و قدرت فکری ۹۰٪ از مردم، مربوط به زمانی است که خارج از اداره‌اند و بالاترین میزان تمرکز افراد نیز در هنگام صبح یا اواخر شب است. این دقیقا برخلاف چیزی است که برنامه‌های کاری به ما دیکته می‌کنند!

تمرکز چیست؟

تمرکز کردن یعنی اینکه فرد بتواند توجه و اراده اش را همسو کند و کنترلِ توجه خود را در اختیار داشته باشد. تمرکز یعنی تواناییِ متمرکز کردن ذهن بر روی یک موضوع، شیء یا فکر و بیرون راندن تمام افکار، ایده‌ها، احساسات و هیجان‌های نامربوط از ذهن. تمرکز یعنی به‌جایِ از این شاخه به آن شاخه پریدن و از دست دادن توجه، زمان و انرژی، در هر زمان تنها یک کار انجام بدهیم.

در هنگام تمرکز، تنها «یک فکر» ذهن فرد را اشغال می‌کند و تمام انرژی ذهن بر همین فکر واحد متمرکز می‌شود.

البته برای کسبِ تواناییِ فرمان دادن به ذهن و کنترل کردن تمرکز و توجه، به آموزش نیاز داریم. بیشتر افراد نمی‌توانند توجه خود را کنترل و ذهن خود را صرفا بر یک موضوع متمرکز کنند. آن‌ها نمی‌توانند هر زمان که می‌خواهند به ذهن خود دستور بدهند که بر چیزی تمرکز کند.

متمرکز کردن فکر، فعالیتی غیرمعمول نیست و تقریبا هر روز برای همه اتفاق می‌افتد، ولی این تمرکز، توانایی ناخودآگاه و کنترل‌نشده‌ای است. برای مثال، آیا توجه کرده‌اید کودکان در هنگام بازی صدای شما را نمی‌شنوند؟ آن‌ها آن‌قدر در بازی غرق می‌شوند که به هیچ چیز دیگری توجه نمی‌کنند. یا وقتی کتاب بسیار جالبی می‌خوانید، صدای اطرافیان‌تان را نمی‌شنوید. زمانی که نامه‌ای مهم می‌نویسید، فیلم یا مسابقه‌ای ورزشی تماشا می‌کنید، شطرنج بازی می‌کنید و به‌طورکلی وقتی مشغول انجام کاری می‌شوید که عاشق آن هستید و برای‌تان جالب یا لذت‌بخش است، به محیط اطراف خود بی‌توجه می‌شوید و گذشت زمان را حس نمی‌کنید.

این مثال‌ها نشان می‌دهند که «متمرکز کردنِ توجه» امکان‌پذیر است، ولی این کار با تمرکز واقعی تفاوت دارد، زیرا فرایندی آگاهانه و عمدی است و شما هر زمان که اراده کنید، می‌توانید برای مدت زمان مشخصی (و نه فقط چند ثانیه) ذهن خود را بر هر موضوعی که می‌خواهید، متمرکز کنید. با استفاده از این توانایی، می‌توانید علاوه بر چیز‌های لذت‌بخش و کار‌های مورد علاقه‌تان، ذهن خود را بر وظایف، شغل، درس و حتی کار‌های خسته‌کننده و ناخوشایندی که مجبور به انجام آن‌ها هستید، متمرکز کنید.
چگونه تمرکز کنیم؟ / بهترین راه‌ها برای افزایش تمرکز
چگونه تمرکز می‌کنیم؟
تمرکز کردن بر یک کار، بسیار شبیه به «متمرکز کردنِ نگاه» است. وقتی تصمیم می‌گیرید بر چیزی تمرکز کنید، ابتدا مغزتان تمام اطلاعات بصری را دریافت و پردازش می‌کند تا به شما بگوید که باید بر چه چیزی تمرکز کنید. این کار شبیه زمانی است که برای اولین بار، تابلوی نقاشی یا عکسی را می‌بینید. وقتی که تصویر واضح‌تر می‌شود، مغز شما به‌سراغ جنبه‌ای می‌رود که می‌خواهید به آن توجه کنید (فرایند بالا به پایین). وقتی به این نوعِ لذت‌بخش از تمرکز دست می‌یابید که در آن گذشت زمان را حس نمی‌کنید، درک شما از جهان اطراف تغییر می‌کند و توانایی بیشتری در نادیده گرفتن محرک‌های بیرونی دارید.
چگونه تمرکز خود را از دست می‌دهیم؟
از دست دادن تمرکز، فرایندی طبیعی، مطلوب و تکامل‌یافته است که برای حفظ امنیت ما به‌وجود آمده است. از بین رفتن تمرکز زمانی رخ می‌دهد که مغز چیز‌هایی می‌بیند که باید به آن‌ها توجه کنید (فرایند پایین به بالا). تکامل موجب شده است که وقتی در اطراف خود با چیزی خطرناک یا جالب مواجه می‌شوید، تمرکز خود را از دست بدهید و به آن عامل توجه کنید.

به گفته‌ی گلوریا مارک (Gloria Mark)، استاد دانشگاه ارواین در کالیفرنیا، وقتی تمرکز خود را از دست می‌دهید، حداکثر ۲۵ دقیقه زمان لازم است تا دوباره بر کار اصلی خود تمرکز کنید (در برخی از بررسی‌ها زمان بازیابی تمرکز ۵ دقیقه و در برخی دیگر ۱۵ دقیقه ذکر شده است). در هر صورت، از دست دادن تمرکز هزینه‌هایی دارد. برای نمونه مشاغل اداری را در نظر بگیرید. کارمندان در ادارات به‌طور میانگین، هر ۳ تا ۱۰ دقیقه تمرکز خود را از دست می‌دهند (البته در بررسی‌های مختلف، اعداد متفاوتی مطرح شده است)، ولی هیچ پژوهشی به‌طور قطعی نشان نمی‌دهد که آیا با ایجاد وقفه‌های بیشتر، کیفیت کار کاهش می‌یابد یا خیر.

شاید تصور می‌کنید بیشترِ عواملی که موجب از دست رفتن تمرکز می‌شوند، عواملی بیرونی مانند همکاران، تماس‌های تلفنی یا ایمیل‌ها هستند، ولی براساس پژوهش انجام‌شده توسط گلوریا مارک، حدودا در ۴۴ درصد موارد، این خود ما هستیم که موجب از دست رفتن تمرکزمان می‌شویم!

ذهن انسان حداکثر تا ۲ ساعت می‌تواند بر هر کاری تمرکز کند (البته بعد از این مدت برای بازیابی نیروی خود به ۲۰ تا ۳۰ دقیقه استراحت نیاز دارد)، چرا از این پتانسیل خود استفاده نمی‌کنیم؟

یاد بگیرید که تمرکز خود را حفظ کنید

هیچ‌کس نمی‌تواند با جادو، تمرکز خود را افزایش بدهد. افزایش تمرکز به تمرین زیادی نیاز دارد و نیازمند یکی از سخت‌ترین انواع تلاش‌ها یعنی ذهن آگاهی (mindfulness) است. البته نکته‌ها و روش‌هایی نیز وجود دارد که می‌توانید برای افزایش تمرکز خود، آنها را به‌کار بگیرید. در ادامه تکنیک‌هایی را بیان می‌کنیم که شما را به آن حالت لذت‌بخش بهره‌وری آسان و بدون زحمت نزدیک می‌کند.

۱ - محیط مناسبی را برای کار کردن انتخاب کنید

فضایی که در آنجا کار می‌کنید نقش مهمی در افزایش تمرکز دارد. فضا‌های راحت و دلچسب تاثیر فوق‌العاده در ایجاد تمرکز کامل دارند.
چگونه تمرکز کنیم؟ / بهترین راه‌ها برای افزایش تمرکز

۲ - افکار خود را کنترل کنید

کلید افزایش تمرکز این است که اجازه ندهید افکار خود آیند و بی‌ربط به ذهنتان رسوخ کرده و آن را آشفته سازد. وقتی این افکار به ذهنتان خطور کردند به آن‌ها توجه نکنید و برای تمرکز فعال روی کار اصلی خود بیشتر تلاش نمایید.

۳ - یک برنامه زمانی مشخص و منطقی داشته باشید
زمان بندی مناسب برای انجام کار‌ها باعث ایجاد تعادل بین وقت کار و تفریح می‌شود و به آرامش ذهنی کمک می‌کند. در این حالت قدرت ذهن برای مقابله با عوامل آشفته‌کننده بیشتر می‌شود.

۴ - هرگز منفی نباشید

هرگز نگویید که نمی‌توانم تمرکز کنم. این اظهارات منفی تمرکز کردن را دشوارتر می‌سازد، چون ذهن خود را روی عدم توانایی کردن، متمرکز می‌کنید.
۵ - چند کار را همزمان با هم انجام ندهید
در این وضعیت هرگز نمی‌توانید روی یک کار متمرکز شوید. یک کار را تمام کنید و بعد سراغ کار بعدی بروید.

۶ - صدا‌های اضافی را حذف کنید

صدا‌های اضافی در محیط کار تمرکز مناسب را تقریبا غیرممکن می‌کند و حذف آن‌ها بسیار مهم است.
چگونه تمرکز کنیم؟ / بهترین راه‌ها برای افزایش تمرکز

۷ - رژیم غذایی مناسب و ورزش متعادل تاثیر بسیار زیادی در افزایش قدرت تمرکز دارد

کمبود ریزمغذی‌های ضروری موجب خستگی و آشفتگی ذهنی می‌شود. مغز خشکبار، ویتامین E. و میوه‌ها برای بهبود تمرکز مفید هستند.

۸ - وظیفه خود را خوب درک کنید.

تردید داشتن درباره کاری که باید انجام دهید تمرکز کردن روی آن را دشوار می‌سازد.

۹ - به احساس تعلل در کار کردن غلبه کنید

وظیفه خود را به تعویق نیاندازید و تصمیم بگیرید تا کار خود را طبق برنامه زمانی انجام نداده‌اید، صندلی خود را ترک نکنید.

۱۰ - مواقعی را که بیشترین بازده کاری را در طول ۲۴ ساعت شبانه‌روز دارید مشخص کنید

برای افراد مختلف این ساعات متفاوت هستند. ساعت بیشترین بازده کاری مخصوص خود را پیدا کرده و سعی کنید کار‌های سخت‌تر که جذابیت کمتری برایتان دارند را در این ساعت‌ها انجام دهید.

۱۱ - مثبت باشید

وقتی نیاز به تمرکز دارید مدام به خود یادآوری کنید که می‌توانید تمرکز کنید این تکرار لفظی واقعا توانایی تمرکز را در شما افزایش می‌دهد.

۱۲ - وظایف را تقسیم بندی کنید

کار‌هایی که آغاز و پایان مشخصی ندارند تمرکز شما را مختل می‌کنند. اگر پروژه بزرگی را باید انجام دهید مسیر انجام آن را مشخص کنید و با تقسیم‌بندی مناسب کار‌ها تمرکز خود را افزایش دهید.

۱۳ - تمرینات بدنی افزایش دهنده تمرکز را انجام دهید، چون ورزش کردن به طور معمول تمرکز از دست رفته را با بهبود هماهنگی بین ذهن و بدن، بازمی‌گرداند.

۱۴ - مراقبه کنید

هر چند مراقبه درمان نیست، اما می‌تواند تمرینی بسیار مفید و موثر برای تقویت حافظه و کنترل ذهن باشد که به تدریج قدرت تمرکز را بالا می‌برد.
چگونه تمرکز کنیم؟ / بهترین راه‌ها برای افزایش تمرکز

۱۵ - آرام باشید

خود را به منظم بودن مقید کنید تا از زمان‌های بیشتری استفاده موثر نمایید. با وظایف کوچک‌تر شروع کنید، اما اگر در ابتدا به راحتی قادر به تمرکز نبودید ناامید نشوید به همان کار کوچک بچسبید تا کم‌کم آرام‌تر شده و تمرکزتان بیشتر شود.

۱۶ - مغز خود را تعمیم دهید

اگر نمی‌توانید بیش از چند ثانیه روی موضوعی متمرکز شوید به محضی که حواستان پرت شد دوباره همان موضوع را در ذهن خود نگه دارید و به آن توجه کنید. با این تمرین ذهن را تمرین می‌دهید که بتواند برای مدت طولانی‌تری روی یک مطلب ثابت شود.

۱۷ - برای تقویت تمرکز تعیین کردن مهلت‌های مشخص کاربرد دارد.

۱۸ - خواب کافی و منظم از عوامل موثر در تقویت قدرت تمرکز است.

۱۹ - استقامت کنید

اگر در ابتدای تمرینات احساس کردید پیشرفت نکرده‌اید هرگز ناامید نشوید و ادامه دهید. هر هفته با تمرینات کوچک شروع کنید و موفقیت‌های کوچک را به یاد بسپارید.

۲۰ - نیاز‌های خود را مدیریت کنید

قبل از آغاز هر کار مطمئن شوید تمام کار‌ها و وسایلی را که به آن‌ها نیاز دارید مرتب و آماده کنید. این کار به کاهش حواس پرتی در حین کار کمک می‌کند.

۲۱ - قلب خود را با ذهنتان پیوند دهید

استفاده از ذهن برای کار خوب و متمرکز ضرورت دارد و آنچه به موفقیت بیشتر شما کمک می‌کند، همراه کردن احساسات و دیدگاه مثبت با تلاش ذهنی است که واقعا نتیجه متفاوت و باور نکردنی برایتان به همراه خواهد داشت. وقتی از کار لذت می‌برید خیلی سریعتر و بهتر بر قدرت تمرکز شما افزوده می‌شود.
۰
نظرات بینندگان
اخبار مرتبط سایر رسانه ها
    سایر رسانه ها
    تازه‌‌ترین عناوین
    پربازدید