کمبود تراشه در بازار گوشی تلفن و کنسول بازی

کمبود تراشه که مدتی است شرکت‌های خودروسازی را با مشکل مواجه کرده و حتی تعدادی از این شرکت‌ها را به تعطیلی موقت کشانده است، اکنون به صنعت تولید تلفن همراه و کنسول‌های بازی رسیده است.

کریستیانو آمون، مدیرعامل شرکت کوالکام با اشاره به اتکای صنایع مختلف به تعداد انگشت‌شماری از شرکت‌های تراشه‌سازی در آسیا، این کمبود را گسترده توصیف کرد. آمون به جمع روزافزون مدیرانی پیوسته که در هفته‌های اخیر هشدار می‌دهند نمی‌توانند تراشه کافی برای تولید محصولاتشان تامین کنند.

شرکت‌های خودروسازی در تنگنا قرار گرفته‌اند و کار به جایی رسیده که دولت‌های آمریکا و آلمان به کمک آن‌ها شتافته‌اند. شرکت جنرال موتورز هفته گذشته تولید سه کارخانه‌اش در آمریکای شمالی را متوقف کرد و فورد موتور آماده کاهش ۲۰ درصدی تولید در آینده نزدیک می‌شود.

اما صنایع بیشتری اخیرا با کمبود تراشه روبه‌رو شده‌اند که نشان می‌دهد چگونه کووید-۱۹ و رونق تلفن‌های هوشمند قدرتمندی نظیر آی‌فون ۱۲، کمبود ظرفیتی که در صنعت محصولات مصرفی وجود داشته را تشدید کرده‌اند. کمبود تراشه باعث کاهش ۶۱ میلیارد دلاری فروش خودروسازان خواهد شد و انتظار می‌رود کل صنعت محصولات الکترونیکی را درگیر کند که در مرحله فعلی برآورد دقیق ضرر آن دشوار است.

اپل که مشتری بزرگ کوالکام است، اخیرا اعلام کرده فروش مدل‌های جدید آی‌فون به‌دلیل کمبود قطعات، محدود شده است. شرکت‌های NXP Semiconductors NV و Infineon Technologies اعلام کرده‌اند، این مشکل دیگر محدود به صنعت خودرو نیست. شرکت سونی چهارشنبه گذشته اعلام کرد به‌دلیل محدودیت‌های تولید، ممکن است قادر به تامین کامل تقاضا برای کنسول بازی جدید خود در سال ۲۰۲۱ نباشد.

سازندگان رایانه شخصی نخستین کسانی بود که در بهار ۲۰۲۰ به کمبود تراشه اشاره کرده بودند و این موضوع در هشدار روز چهارشنبه گروه لنوو منعکس شد. در قلب این بحران تایوان و شرکت TSMC قرار دارد که تراشه ساز منتخب غول‌های فناوری و خودروسازی جهان است. این شرکت در سال‌های گذشته میلیارد‌ها دلار هزینه کرد تا در فناوری تولید نیمه‌رسانا پیشتاز بماند.

در مذاکرات روز جمعه مقامات دولت بایدن با همتایان تایوانی و نمایندگان صنعت تراشه این جزیره از جمله TSMC، شرکت‌های کوالکام و کورنینگ اینک حاضر بودند. وانگ می‌هوآ، وزیر امور اقتصادی تایوان به خبرنگاران گفت: هر دو طرف بر استقلالشان تاکید کردند. حضور مقامات بلندپایه آمریکایی و انجمن صنعت نیمه‌رسانا که نماینده بزرگ‌ترین تراشه‌سازان آمریکاست، از فوریت وضعیت حکایت دارد.

بحران کنونی ناشی از عوامل متعددی است که سال گذشته پیش آمدند. کوالکام مانند سایر طراحان تراشه، تولید خود را به شرکت‌های آسیایی برون سپاری کرده است که شاخص‌ترین آن‌ها TSMC و سامسونگ الکترونیکس هستند. این دو شرکت سال‌ها برنامه‌ریزی کرده و میلیارد‌ها دلار سرمایه‌گذاری کنند تا ظرفیت تولیدشان را مطابق با نیاز‌های مشتریانشان توسعه دهند، اما رونق تلفن G ۵ و اینترنت در دوران شیوع کووید-۱۹ مشتریانشان را غافلگیر کرد.

مدیران صنعت، انبارسازی تراشه توسط هوآوی را که در تابستان و پیش از اجرای تحریم‌های آمریکا آغاز شد، عامل دیگر بروز این بحران می‌دانند. واردات تراشه از هر نوع توسط هوآوی در سال ۲۰۲۰ ده‌ها میلیارد دلار بود. رقیبانی مانند اپل که نگران موجودی خود بودند، به نوع خود واکنش نشان دادند. همزمان قرنطینه باعث افزایش فروش دستگاه‌های خانگی شد که همه آن‌ها مجهز به تراشه هستند.

مدیران TSMC در جلسات اعلام درآمد اعلام کرده‌اند مشتریانشان برای اطمینان خاطر در برابر ابهامات، بیش از حد معمول تراشه انبار می‌کنند و این وضعیت برای مدتی ادامه خواهد داشت.

براساس گزارش بلومبرگ، همه این عوامل باعث شده خریداران حجم کوچک‌تر مانند خودروسازان و سازندگان کنسول بازی شامل نینتندو، سونی و مایکروسافت برای ساخت دستگاه‌های سوئیچ، پلی استیشن و ایکس باکس به مدت حدود یک سال با کمبود قطعات دست و پنجه نرم کنند. صنعت سخت‌افزار بازی در آستانه وخامت این بحران قرار دارد.

نخستین نشانه‌های این مشکل در بهار ۲۰۲۰ بروز کرد و در مدت چند ماه جدی‌ترین کمبود نیمه‌رسانا‌ها که در ساخت همه وسایل از تلفن‌های هوشمند تا خودرو‌ها و تلویزیون‌ها به‌کار می‌روند، شکل گرفت.

شرکت‌های خودروساز و سازندگان وسایل الکترونیکی در نخستین روز‌های پاندمی تولیدشان را به میزان قابل‌توجهی کاهش دادند، اما اکنون که درحال افزایش تولید هستند، با مشکل کمبود تراشه روبه‌رو شده‌اند، زیرا شرکت‌های تراشه‌سازی همه توانشان را برای تامین نیاز غول‌های تلفن هوشمند نظیر اپل به‌کار بسته‌اند.