جهشِ فراری ویروس کرونای هندی؛ هنوزنگران کننده نیست

تفاوت گونه هندی ویروس کرونا با سایر انواع تا کنون شناخته شده این ویروس در این است که دو گونه جهشی را با هم در خود دارد. این گونه ویروسی سریع‌تر و راحت‌تر شیوع می‌یابد و بیماری آن نیز طولانی‌تر و سخت‌تر است.

گونه هندی ویروس کرونا که با نام علمی B.۱.۶۱۷ شناخته می‌شود تا کنون دو نوع تغییر ژنتیکی در پروتئین سطح ویروس داشته است: E۴۸۴Q و L۴۵۲R. جهش اول E۴۸۴Q مدتی است که شناخته شده و در گونه‌های بریتانیایی، آفریقای جنوبی و برزیلی ویروس کرونا نیز وجود داشت. جهش دوم L۴۵۲R نیز در ویروس کالیفرنیایی دیده شده بود.

در ویروس هندی، اما هردوی این جهش‌ها برای اولین بار با هم روی داده‌اند و به همین دلیل در گزارش‌های علمی از آن با عنوان "جهش دوگانه" یاد می‌شود.

اما این بدین معنی نیست که این نوع ویروس کرونا قطعا دوبرابر انواع قبلی خطرناک و مسری است. این موضوع همچنان در دست بررسی است و هنوز اطلاعات دقیقی برای اینکه بتوان با قاطعیت آن را تایید کرد به دست نیامده است.

"جهش دوگانه" به تنهایی دلیل وضعیت اسف‌بار به وجود آمده در شبه قاره هند نیست، اما قطعا یکی از دلایل آن است. تا کنون بیش از ۱۷ میلیون ابتلا به ویروس کرونا در میان جمعیت یک میلیارد و ۳۰۰ میلیونی هند ثبت شده است. هند پس از آمریکا دومین کشوری است که بیشترین میزان ابتلا به ویروس سارس-کوو۲ را داشته است. به این آمار البته باید میزان ابتلای پنهان را نیز افزود.

تا کنون ۲۰۰ هزار نفر در هند بر اثر ویروس کرونا یا در ارتباط با آن جان‌شان را از دست داده‌اند.

بالاترین رقم ابتلای روزانه به این ویروس در سراسر کشور پهناور هند ۳۳۲ هزار مورد بوده است که می‌تواند سیستم درمانی و پزشکی این کشور را از کار بیندازد. تا کنون سیستم پزشکی این کشور با تمام توان با کرونا مقابله نمی‌کرد و مقررات تعطیلی و قرنطینه نیز خیلی زود کمتر شده یا برداشته شدند. حتی برپایی تجمعات و مراسم بزرگ نیز مجاز بود.

وقتی یک گونه از ویروس راهی برای فرار از سیستم ایمنی بدن ما پیدا می‌کند، دانشمندان آن را "جهش فراری" می‌نامند. به گفته موسسه روبرت کخ آلمان، این نوع جهش به طور اصولی به "کاهش خنثی‌سازی توسط پادتن‌ها یا سلول‌های T" منجر می‌شود. اما تعیین‌کننده این است که تاثیرات این کاهش تا چه اندازه قوی است.

"جهش فراری" می‌تواند حتی برای کسانی که علیه کرونا واکسینه شده یا یک بار مبتلا شده و بعد بهبود یافته‌اند خطرناک باشد. این افراد همچنین در برابر سرایت این نوع ویروس کمتر از انواع دیگر مقاوم هستند. اما اینکه افراد واکسینه شده هم می‌توانند این نوع را به دیگران سرایت دهند یا نه هنوز مشخص نیست.

بر اساس تحقیقی که در بریتانیا انجام شده، تزریق واکسن کرونا خطر ابتلای به کووید ۱۹ را تا دوسوم کاهش می‌دهد. همچنین اگر فردی پس از تزریق واکسن باز هم مبتلا شود امکان اینکه بیماری‌اش سخت و خطرناک باشد نیز دوسوم کمتر از کسی است که واکسن نزده است.

به همین دلیل نیز حدس زده می‌شود که این بیماران کمتر از کسانی که واکسن نزده‌اند می‌توانند ویروس را انتقال دهند. با توجه به اوضاع اسف‌باری که هم اکنون در هند حاکم است، سازمان جهانی بهداشت گونه هندی ویروس کرونا B.۱.۶۱۷ را به عنوان "گونه نگران‌کننده" (Variant of Concern) رده بندی کرده است.

دلیل این طبقه بندی این است که این نوع ویروس بسیار راحت‌تر شیوع می‌یابد؛ طول بیماری در این گونه طولانی‌تر و سخت‌تر است؛ این نوع ویروس سیستم ایمنی را ضعیف می‌کند و نیز تاثیر واکسن‌های تولید شده بر این گونه ویروسی کمتر است.

با این حال از آنجا که تحقیقات انجام شده درباره "جهش دوگانه" بسیار محدود است، این امکان وجود دارد که سازمان جهانی بهداشت پس از انجام پژوهش‌های بیشتر در این زمینه نوع طبقه بندی‌اش را تغییر دهد.

ریچارد نِهِر، رییس گروه تحقیقات تکامل ویروس‌ها و باکتری‌ها در مرکز بیولوژی دانشگاه بازل سوییس می‌گوید به دلیل کم بودن کنترل‌ها نمی‌توان به یک نتیجه قابل اطمینان دست یافت. او می‌گوید به طور کلی اطلاعات زیادی درباره گونه‌های جهش‌یافته ویروس در دست نیست و به همین دلیل او معتقد نیست که ویروس هندی نیازمند توجه بیشتری از انواع دیگر ویروس کرونا باشد.

کریستیان دروستن، رییس بخش ویروس‌شناسی مرکز شاریته برلین نیز در ماه مارس گفت، دلیلی برای نگرانی درباره ویروس جهش یافته هندی وجود ندارد. به گفته او برای آنکه بتوان با "کمترین تلاش" بر بیشترین "جهش‌های فراری" غلبه کرد، کافی است که یک "تغییر جزیی" در واکسن‌هایی که تولید شده‌اند ایجاد کرد.

منبع: دویچه وله