ابررایانه سیمرغ رسماً افتتاح شد

سوسن صادقی | «ابررایانه سیمرغ» روز گذشته با حضور محمدجواد آذری جهرمی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، وحید یزدانیان رئیس پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات و احمد معتمدی رئیس دانشگاه امیرکبیر در روز جهانی ارتباطات رونمایی شد.

وزیر ارتباطات در این روز از آغاز عملیات اجرایی ابر‌رایانه‌ای قویتر به نام «مریم» (به یاد دانشمند ممتاز کشورمان مریم میرزاخانی) با ظرفیت ۱۰۰ پتافلاپس خبر داد.

محمدجواد آذری جهرمی در این مراسم با بیان اینکه هوش مصنوعی قدرت بلامنازع آینده دنیاست، گفت: رقابت بر سر هوش مصنوعی، رقابت بر سر کسب قدرت در قرن پیش رو است.

جهرمی ضمن تشکر از پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات و دانشگاه امیرکبیر به‌دلیل همکاری مشترک در راه‌اندازی این پروژه مشترک گفت: راه‌اندازی ابررایانه‌ها خود یک اقتصاد است و باید ظرفیت اقتصاد دیجیتالی را در کشور افزایش داده و برای تولید از آن استفاده کنیم. وقتی ما در داخل کشور به چنین ظرفیت پردازشی نیاز داریم باید آن را عملیاتی کرده و افزایش دهیم.

وی افزود: در حال حاضر برای پردازش‌ها، فعالان از ظرفیت‌ها و پروژه‌های بین‌المللی استفاده می‌کنند که دارای محدودیت‌های زمانی است و اولویت‌ها و درخواست‌های شرکت‌های ایرانی با تأخیر انجام می‌شود و از سوی دیگر به‌دلیل وجود تحریم‌ها، نقل و انتقال پول دشوار است و برخی از درخواست‌ها نیز به‌دلیل تحریم‌های بین‌المللی انجام نمی‌شود.

آذری جهرمی افزود: ما به پردازش در زمینه‌های ساخت انیمیشن، گیم و نیاز‌های روزمره احتیاج داریم به‌عبارتی بسیاری از تولیدکنندگان محتوا به پردازش نیاز دارند و باید با مشکلات متعددی که وجود دارد از ظرفیت‌های شرکت‌های بین‌المللی استفاده کنند.

وزیر ارتباطات گفت: ابررایانه سیمرغ نیاز ضروری برای آینده ایران و جوانان ایرانی است و گام اولی است که برای آن برداشته شده، ولی راه‌اندازی این ابررایانه کافی نیست و باید جلوتر حرکت کنیم. ابررایانه سیمرغ دارای ظرفیت پردازشی یک پتافلاپس است این درحالی است که ما امروز بر اساس اطلاعاتی که از طریق پرسشنامه ارائه شده به فعالان جمع‌آوری کردیم نیاز امروز پردازش در حوزه هوش مصنوعی، ۱۰ بتافلاپس است.

وزیر جوان افزود: ما در چند سال اخیر رشد اعجاب‌آوری در حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات داشته‌ایم و گواهی سازمان‌های بین‌المللی شاهد این ادعاست و اثرات این رشد را هم در تمامی عرصه‌های اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و... مشاهده می‌کنیم.

وی معتقد است دولت و حاکمیت از جوانان که در علم پیش افتاده‌اند در قانونگذاری و تأمین زیرساخت‌ها از آنان عقب مانده است و باید تلاش خود را بیشتر کرد.

آذری جهرمی تلاش دختران ایرانی در عرصه توسعه فناوری اطلاعات را ستود و گفت: حوزه ICT یکی از حوزه‌هایی است که نرخ مشارکت بالایی را زنان در توسعه داشته، ولی کمتر دیده شده‌اند از این‌رو من به احترام تلاش آن‌ها و در روزجهانی ارتباطات عملیات اجرایی ساخت ابررایانه بعدی کشور برای تأمین زیرساخت‌های هوش مصنوعی را اعلام می‌کنم.
وی افزود: این ابررایانه به پاس قدردانی از دختران ایرانی در توسعه ارتباطات و فناوری اطلاعات به‌نام دانشمند ممتاز ایرانی «مریم میرزاخانی»، «مریم» نامگذاری شده و دارای ۱۰۰ بتافلاپس ظرفیت خواهد بود. قرار است این ابررایانه قویتر را پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات عملیات اجرایی آن را پیگیری کرده و در یکسال آینده به سرانجام برساند و خدمات دهی را بین بخش ICT آغاز کند.

به‌گفته وزیر ارتباطات وظیفه وزارت آی‌سی‌تی تأمین اعتبارات بوده و اعتبارات این ابررایانه تأمین شده و جزو ابلاغیه سال‌جاری است.

وزیر جوان درباره چندین سؤال مطرح شده در زمینه ابررایانه نیز گفت: باید به این دوستان گفت که کشور ما قطعه ساز نیست و در سند پیوست تولید داخلی هم که پیش‌بینی شده، اولویت‌های بالاتری از قطعه‌سازی در نظر گرفته شده که باید ابتدا به آن اولویت‌ها رسیدگی شود.

جهرمی در ادامه افزود: این ابررایانه دارای قطعات خارجی و سیستم عامل متن باز است و هیچکس ادعایی مبنی بر اختراع چرخ از ابتدا ندارد، اما برنامه نویسی، سرویس و خدمات دهی مهم است و مدیریت آن نیز در کشور صورت گرفته و درآمد خوبی برای دانشگاه محسوب می‌شود.

وی درباره مبالغی که به دانشگاه امیرکبیر نیز پرداخت شده گفت: بخشی از این مبالغ صرف زیرساخت داده در دانشگاه شده هرچند معتقدم که هرچقدر برای دانشگاه‌ها هزینه شود دور ریخته نمی‌شود. همچنین محمدجواد آذری جهرمی در این مراسم ضمن تبریک روز جهانی ارتباطات به فعالان عرصه ارتباطات و فناوری و قدردانی از تلاش‌های آن‌ها در توسعه این عرصه گفت: آن‌ها با بهره‌گیری از ICT بویژه در پاندمی کرونا خدمات خوبی به مردم ارائه کردند حتی در عرصه آموزش به ۱۳ میلیون دانش‌آموز، یک میلیون معلم، حدود ۴ میلیون دانشجو، نزدیک به ۱۴۰ هزار نفر استاد، حدود ۷۰ هزار نفر طلاب از طریق زیرساخت‌های توسعه داده در شبکه ملی اطلاعات و فضای مجازی خدمات ارائه شد که فعالان این عرصه زحمات بی‌نظیری را برای ارائه خدمات به این قشر کشید.

احمد معتمدی، رئیس دانشگاه صنعتی امیرکبیر نیز با بیان اینکه ابررایانه «سیمرغ» با سرمایه‌گذاری ۱۰۰ میلیارد تومانی در این دانشگاه راه‌اندازی شده، گفت: این ابررایانه با سرمایه‌گذاری وزارت ارتباطات با مبلغ ۵۰ میلیارد تومان و معاونت علمی با سرمایه‌گذاری ۲۰ میلیارد تومان اجرایی شده است و بقیه هزینه را نیز دانشگاه انجام داده است.

معتمدی قدرت پردازش این ابررایانه را ۵۰۰ ترافلاپس عنوان کرد و افزود: تا دو ماه آینده به یک پتافلاپس خواهد رسید و قادر به ذخیره‌سازی ۱۲۶۰ ترابایت خواهد بود.

از سوی دیگر خدمات این ابررایانه در سه لایه نرم افزاری، توسعه خدمات و زیرساخت‌های ابری تعریف شده که در حوزه‌های هوش مصنوعی، مدل‌سازی و شبیه سازی‌های علمی، تصویرسازی، بازی سازی، پویانمایی، ذخیره‌سازی داده‌ها و تحلیل کلان داده‌ها و سکوی اینترنت اشیا کاربرد دارد.

رئیس دانشگاه صنعتی امیرکبیر گفت: در حال حاضر شرکت‌های دانش بنیان پلتفرم‌های وسیعی در حوزه اینترنت اشیا و هوش مصنوعی پیاده‌سازی کرده‌اند، ولی زیرساخت‌های لازم را برای پردازش داده‌ها ندارند. این شرکت‌ها برای پردازش داده‌های خود با سیستم‌های خارجی همکاری می‌کنند که ارزبری قابل توجهی دارد.

به‌گفته معتمدی در حال حاضر کشور چین ۴۲ درصد ابررایانه دنیا را در اختیار دارد و بعد از آن کشور امریکا با سهم ۲۲.۶ درصدی در رتبه دوم قرار گرفته و کشور‌های ژاپن، فرانسه و آلمان در رتبه‌های بعدی قرار دارند. وحید یزدانیان، رئیس پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات نیز در این مراسم گفت: این ابررایانه با ظرفیت نیم پتافلاپس اقدام به ارائه سرویس‌های پردازشی برای نهاد‌ها و مراکز مختلف تحقیقاتی خواهد کرد.

وی با بیان اینکه پروژه ابررایانه سیمرغ را از یک سال و نیم قبل آغاز کردیم، افزود: در پژوهشکده فناوری اطلاعات پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات ما به‌صورت مشترک با دانشگاه صنعتی امیرکبیر اقدام به اجرای این پروژه کردیم.

وی افزود: دانشگاه صنعتی امیرکبیر از ۱۰ سال قبل تجربه موفقی در زمینه طراحی و پیاده‌سازی ابررایانه را داشته است که این ابررایانه برای پردازش‌های کمتر از «ترافلاپس» بوده، ولی در پروژه سیمرغ از آنجایی که دانش فنی این طرح در دانشگاه امیرکبیر وجود داشت، از این‌رو این طرح را به‌صورت مشترک پیاده‌سازی کردیم.

منبع: روزنامه ایران