نقش مهندس عمران در کارگاه‌های ساختمانی چیست؟

یکی از رشته‌های پرطرفدار در میان داوطلبین گروه ریاضی، رشته مهندسی عمران (civil engineering) است. داوطلبین بسیاری علاقه‌مندند در این رشته مهندسی تحصیل کرده و پس از فارغ‌التحصیلی، در یکی از فرصت‌های استخدام مهندس عمران مشغول به کار شوند.

در میان حوزه‌های کاری شغل مهندسی عمران، بسیاری از فارغ‌التحصیلان این رشته تمایل دارند در کارگاه‌های ساختمانی به فعالیت بپردازند. اما تعداد زیادی از این افراد، با وظایف و نقش یک مهندس در این کارگاه‌ها آشنایی چندانی ندارند.

به همین دلیل، در مقاله پیش رو، برای آشنایی بیشتر این افراد، علاوه بر معرفی شغل مهندسی عمران و مهارت‌های موردنیاز این شغل، به بررسی شرح وظایف یک مهندس عمران و نقش مهندسان عمران در کارگاه‌های ساختمانی خواهیم پرداخت.

معرفی شغل مهندسی عمران

یک مهندس عمران می‌تواند وظیفه طراحی و مدیریت انواع مختلف پروژه های ساختمانی از تعمیر و ساخت پل گرفته تا احداث یک ورزشگاه جدید را بر عهده داشته باشد. در واقع، این مهندس قادر خواهد بود مسئولیت طراحی، محاسبه، اجرا و نظارت بر اجرای انواع پروژه های عمرانی در حوزه‌هایی همچون ساختمان‌سازی، پل‌سازی، راه‌سازی، سازه‌های آبی، برج‌سازی و جمع‌آوری و دفع فاضلاب را بر عهده بگیرد. برای یک مهندس عمران فرصت‌های شغلی مختلفی وجود دارد و ادارات و شرکت‌های بسیاری به دنبال انواع استخدام مهندس عمران همچون استخدام فوری مهندس عمران ، استخدام مهندس سازه و عمران به‌صورت پروژه‌ای و استخدام به‌صورت تمام‌وقت هستند.

همان‌طور که گفته شد، یک مهندس عمران می‌تواند در حوزه‌‌‌های تخصصی مختلفی مشغول به کار شود. از جمله زمینه‌های تخصصی مهندسی عمران می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• حوزه سازه از جمله سدسازی، ساختمان‌سازی و ساخت سکوهای دریایی و خطوط لوله
• حوزه حمل و نقل مانند ساخت جاده ها، راه آهن و فرودگاه‌ها
• حوزه محیط‌زیست همچون سیستم‌های آب‌رسانی زیرزمینی و شبکه‌های تامین آب
• حوزه دریایی مانند بنادر و سیستم‌های دفاعی دریایی
• حوزه ژئوتکنیک همچون استخراج از معدن و عملیات خاکی

مهارت‌های موردنیاز برای استخدام مهندس عمران

یک مهندس عمران برای انجام وظایف خود باید مهارت‌های سخت و نرم مختلفی داشته باشد. از جمله مهم‌ترین مهارت‌های موردنیاز برای این شغل می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• داشتن مهارت مناسب در زمینه فناوری اطلاعات، علم مهندسی و ریاضیات
• توانایی بیان مفاهیم پیچیده مهندسی و ایده‌ها و طرح‌ها به کارگران، کارفرمایان و سرمایه‌گذاران
• توانایی تحلیل داده‌ها، بررسی و ارزیابی راهکارها و انجام تصمیم گیری صحیح
• داشتن مهارت مدیریت پروژه
• توانایی اجرای پروژه در چارچوب بودجه و زمان مشخص شده
• داشتن مهارت کار گروهی
• آشنایی با قوانین و مقررات مرتبط به رشته به‌ویژه قوانین مربوط به ایمنی
• مهارت نوشتاری برای تهیه، نگارش و ارائه گزارش
• داشتن مهارت های ارتباطی مناسب
• مهارت های مرتبط با نرم‌افزارهای تخصصی رشته مهندسی عمران مانند نرم افزار طراحی دوبعدی و سه‌بعدی و نرم افزار طراحی پل‌ها

شرح وظایف یک مهندس عمران

همان‌طور که گفته شد، از آنجایی که شرکت‌ها و کارگاه‌های مختلفی به دنبال استخدام مهندس عمران هستند، یک مهندس عمران می‌تواند در موقعیت‌های شغلی گوناگونی مشغول به کار شود. در نتیجه، وظایف و کار یک مهندس عمران، بسته به محیط کاری او، می‌تواند متفاوت از موقعیت‌های دیگر باشد. اما مهندسین عمران، فارغ از نوع محیط کاری خود، یک سری وظایف عمومی برعهده خواهند داشت که از جمله آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• تهیه نقشه‌های سازه‌ای پروژه‌های مختلف به‌وسیله یکی از نرم افزار های طراحی کامپیوتری
• آزمایش خاک زمین پروژه برای مشخص نمودن کیفیت و قدرت پایه سازه
• پیش بینی درباره امکان‌پذیری پروژه‌ها با بررسی و ارزیابی مواد، میزان هزینه‌ها، زمان مورد نیاز و نیروی کار موجود
• گفت‌وگو در خصوص تجهیزات موردنیاز با مشتریان، کارفرمایان یا همکاران
• ارزیابی ریسک‌ها، خطرات و تاثیرات محیطی پروژه‌های مختلف
• تحلیل و آنالیز داده‌های ارسال شده به‌وسیله ناظران، نقشه برداری و آزمایش‌کردن مواد و مصالح
• مدیریت و نظارت بر پیشرفت هر مرحله از فرایند تولید و ساخت و ساز
• مطمئن بودن از تجهیز بخش‌های مختلف پروژه به تجهیزات مرتبط با ایمنی و سلامت

بررسی نقش مهندس عمران در کارگاه‌های ساختمانی

باتوجه به توضیحات گفته شده، یکی از فرصت‌های استخدام مهندس عمران، فعالیت در کارگاه‌های ساختمانی است. مهندسین عمران در کارگاه‌های ساخت و ساز در قالب یکی دسته‌بندی‌های اصلی زیر کار می کنند:

اجرا

مهندسین عمرانی که در این دسته قرار می‌گیرند، وظیفه اجرای پروژه و تبدیل طراحی به واقعیت را بر عهده دارند. در واقع این افراد طراحی پروژه های مختلف و نقشه‌ها و مقادیر آن‌ها را کنترل کرده و از طریق هماهنگی با مشتریان، معمار، طراح داخلی و مهندس سازه، پلن‌ها و طرح‌ها را نهایی می‌کنند.

مهندس ناظر

یک مهندس ناظر در کارگاه‌های ساختمانی، وظیفه نظارت بر تطبیق مصالح و متریال استفاده شده و کارهای انجام شده با قوانین و زمانبندی تعیین شده را بر عهده دارد.

مسئول ایمنی

مهندس عمرانی که در این دسته مشغول به فعالیت است، مسئول ایمنی کارگران بوده و باید بتواند آموزش‌های ایمنی، دستورالعمل و واحدهای رفاهی برای کارگران فراهم کند.

مدیر روزانه

مدیر روزانه کارگاه‌های ساختمانی نیز یکی دیگر از فرصت‌های استخدام مهندس عمران محسوب می‌شود. این فرد در کارگاه با مصالح و منابع انسانی سروکار داشته و به مدیریت روزانه کارگاه و ساماندهی تجهیزات کارگاهی می‌پردازد.

مسئول تهیه صورت وضعیت

یک مهندس عمران که در این دسته قرار می‌گیرد، وظیفه آماده‌کردن صورت وضعیت برای ارائه به پیمانکاران و مشتریان را بر عهده دارد.

البته نقش مهندسین عمران در کارگاه‌های ساختمانی تنها به موارد گفته شده محدود نمی‌شود. بلکه یک مهندس عمران می‌تواند وظایف دیگری را نیز در این کارگاه‌ها بر عهده داشته باشد که از جمله آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• بررسی اختلاف‌های احتمالی در نقشه‌ها و مقادیر و ایجاد تغییرات موردنیاز برای رفع این اختلافات
• ایجاد هماهنگی با مشاورین، ناظران، پیمانکاران، برنامه‌ریزان و کارگرانی که در حال انجام کار در پروژه هستند.
• نظارت بر کارهای مرتبط با نقشه برداری و تنظیم کردن آن‌ها
• ثبت نقشه‌های پروژه و گزارش‌های فنی و کارگاهی
• صرفه‌جویی در هزینه مصالح و نیروی کار با انجام راهکارهای مقرون‌به‌صرفه و ایجاد ارزش برای سازه پروژه
• کنترل مصالح مختلف در زمان تحویل آن‌ها در شروع کار
• کنترل مقررات و دستورالعمل‌های ایمنی و رعایت آن‌ها توسط کارکنان در کارگاه ساختمانی
• تلاش برای حل کردن مشکلات فنی به وجود آمده در مرحله اجرای پروژه

همان‌طور که مشاهده کردید، یک مهندس عمران می‌تواند نقش‌های متفاوت و مختلفی در کارگاه‌های ساختمانی داشته باشد. در حقیقت، مهندسین عمران در این کارگاه‌ها از اولین مراحل برنامه‌ریزی تا آخرین مراحل طراحی و ساخت حضور داشته و نقش موثری در هر مرحله ایفا می‌کنند.

جمع‌بندی و سخن پایانی

در این مقاله به معرفی شغل مهندس عمران و مهارت‌های موردنیاز برای استخدام مهندس عمران پرداخته و شرح وظایف این شغل و نقش مهندسین عمران در کارگاه‌های ساختمانی را بررسی کردیم. طبق توضیحات گفته شده، یک مهندس عمران می‌تواند نقش‌های مختلفی در کارگاه‌های ساختمانی داشته و موقعیت‌های شغلی متفاوتی را در این کارگاه‌ها تجربه کند. از جمله این فرصت‌های شغلی می‌توان به مهندس مجری، مهندس ناظر، مسئول ایمنی، مدیر روزانه و مسئول تهیه صورت وضعیت اشاره کرد.