نگاهی به تاریخچه زغال سنگ، زغال چوب و زغال فشرده

زغال را می‌توان جزو اولین دستاوردهای بشریت بعد از کشف آتش نام برد. دلیل این هم که با قاطعیت نگفتیم اولین دستاورد، این بود که احتمال دادیم آن فرد قبل از مشاهده زغال باقی مانده از آتش، با اضافه چوب هایی که آنجا بوده است خلال دندان ساخته و در حین انجام عملیات تمیز کردن دندان، چشمش به زغال حاصل افتاده و با خود گفته چه چیز باحالی! خوراک جوجه کباب درست کردن است...!

در این مقاله به بررسی تاریخچه انواع زغال، یعنی زغال سنگ، زغال چوب و زغال فشرده می‌پردازیم. پس اگر شما هم به مطالعه تاریخ علاقه دارید، با ما همراه باشید و این مقاله جذاب را از دست ندهید.

تاریخچه زغال سنگ

ممکن است عده ای به اشتباه فکر کنند تمام انواع زغال، جزو سوخت های تجدیدپذیر هستند اما این تصور غلطی است. زغالی که تجدیدپذیر است زغال چوب است اما زغال سنگ جزو سوخت های تجدیدناپذیر است و روزی به پایان خواهد رسید. در این قسمت قصد داریم با تاریخچه زغال سنگ آشنا شویم و بدانیم در طول اعصار مختلف به چه شکل مورد استفاده قرار می‌گرفته است. با ما همراه باشید.

زغال سنگ از شروع تا اکنون

زغال سنگ فراوان ترین سوخت در میان سوخت های فسیلی است و طولانی ترین تاریخ را بین سوخت ها دارد. زغال سنگ از زمان انسان های اولیه، برای گرمایش استفاده می شده است. باستان شناسان شواهدی یافته اند که نشان می دهد رومی ها در انگلستان، در قرن دوم و سوم (100-200 پس از میلاد) از آن استفاده می کردند.

در دهه اول سال 1700، انگلیسی ها متوجه شدند که زغال سنگ می‌تواند بسیار تمیزتر و داغ تر از زغال چوب بسوزد و برای مصارف مختلف بسیار به صرفه تر باشد.

در اوایل دهه سال 1300 در آمریکای شمالی، سرخپوستان، از زغال سنگ برای پخت و پز، گرم کردن و تولید سفال از خاک رس، استفاده می‌شود.

انقلاب صنعتی نقش عمده ای در گسترش استفاده از زغال سنگ داشت. جیمز وات موتور بخار را اختراع کرد که این امکان را برای ماشین‌ها فراهم می‌کرد تا کارهایی را که قبلاً توسط انسان‌ها و حیوانات انجام می‌شد، انجام دهند. آقای وات از زغال سنگ برای تولید بخار موتورش استفاده کرد.

در نیمه اول 1800، انقلاب صنعتی به ایالات متحده رسید. کشتی‌های بخار و راه ‌آهن‌ های بخار، جزو اصلی حمل‌ و نقل بودند و از زغال سنگ برای سوخت دیگ‌ های بخار استفاده می‌کردند.

در نیمه دوم 1800، کاربردهای بیشتری برای زغال سنگ یافت شد.

در سال 1875، کُک (ماده ای که از زغال سنگ تولید می‌شود) جایگزین زغال چوب به عنوان سوخت اولیه کوره‌ های بلند آهنی برای تولید فولاد شد.

سوزاندن زغال سنگ برای تولید الکتریسیته، یک اتفاق جدید در تاریخ طولانی این سوخت فسیلی بود. در دهه 1880 بود که برای اولین بار از زغال سنگ برای تولید برق برای خانه ها و کارخانه ها استفاده شد. تا سال 1961، زغال سنگ به سوخت اصلی مورد استفاده برای تولید برق در آمریکا تبدیل شد...

تا امروز که به قرن 21 رسیده ایم، همچنان از زغال سنگ به عنوان یکی از مهمترین سوخت های فسیلی، استفاده های متعددی مانند همین تولید برق می‌شود.

تاریخچه زغال چوب

در مقدمه همین مقاله، راجع به اولین کشف زغال چوب، مطالبی بیان کردیم. در واقع زغال چوب تاریخچه ای بسیار قدیمی تر از زغال سنگ دارد؛ چرا که پیدا کردن هیزم از چوب درختان، به مراتب راحت تر از کشف زغال سنگ باید باشد، اینطور نیست؟

در هر صورت زغال چوب نیز مانند زغال سنگ، از زمان انسان های اولیه کاربرد داشته است و برای گرم کردن منازل و پخت و پز استفاده می‌شده اما جالب است بدانید در 30000 سال قبل از میلاد مسیح، از زغال چوب برای نقاشی روی دیوار غارها استفاده می‌شده است.

در آن زمان تامین گرما و پخت و پز جزو موارد مصرف زغال نبوده و احتمالا بعد ها وقتی کسی داشته گوسفندی که شکار کرده بوده را بخورد، تصمیم گرفته عکس عملیات شکار را روی دیوار غاری ثبت کند و هنگام این نقاشی، همسرش جیغی کشیده و او ترسیده و زغال از دستش توی آتش افتاده و با پخت کباب زغالی، به فکر مصرف زغال چوب برای پخت و پز افتاده است...

زغال چوب از آغاز تا حالا

3750 قبل از میلاد، اولین استفاده ثبت شده و شناخته شده زغال چوب است. مصریان و سومری ها از زغال چوب برای سنگ های مس، روی و قلع استفاده می‌کردند تا برنز تولید کنند اما، در آن زمان بود که مصریان یک جنبه کاملاً نامرتبط از زغال چوب را کشف کردند!!

داستان برمی‌گردد به زمانی که مصریان متوجه شدند ستون هایی که در اثر آتش سوزی سوخته و سیاه شده بودند، هنگام ساخت و ساز در امتداد رود نیل، در جای خیس و مرطوب کاملا سالم می‌مانند و پوسیده نمی‌شوند و بدون اینکه خودشان هم متوجه شوند، شروع به استفاده از خواص ضد باکتریایی زغال چوب کردند. (وقتی خودشان متوجه نشدند، پس ما چطور متوجه شده ایم که آن ها متوجه نبوده اند!؟)

در هر حال، قرن‌ ها بعد، از قیر چوب برای عایق بندی کشتی ها استفاده شد. مطالعات اخیر در مورد غرق شدن کشتی های تجاری فنیقی از حدود 450 قبل از میلاد، نشان می دهد که آب آشامیدنی در بشکه های چوبی ذغالی ذخیره شده است. این روش حتی تا قرن هجدهم برای حفظ آب آشامیدنی در سفرهای دریایی طولانی مورد استفاده قرار می گرفت. بشکه های چوبی را می‌سوزاندند و آب یا سایر مواد خوراکی در آنها ذخیره می شد.

گفتیم که مصریان متوجه خواص ضد پوسیدگی زغال چوب شدند و به همین دلیل، به فکر مومیایی کردن اجساد با زغال چوب افتادند.

در 1500 سال قبل از میلاد، کم کم کاربرد های پزشکی زغال چوب کشف شد. حدودا 1000 سال بعد از آن، بقراط عنوان کرد از زغال چوب برای درمان طیف وسیعی از بیماری ها مانند صرع، سرگیجه و سیاع زخم مفید است. 

در قرن های 17 و 18 میلادی، از زغال چوب بیشتر برای مصارف درمانی استفاده شد و هربار بیشتر فهمیدند که چه کاربرد وسیعی در سم زدایی و درمان بیماری ها دارد.

امروزه و در قرن 21، زغال چوب دیگر به مانند گذشته مورد استفاده قرار نمی‌گیرد اما به شکل دیگری، یعنی به عنوان زغال فعال کاربرد های بسیار زیادی دارد.

تاریخچه زغال فشرده 

زغال فشرده، قدمت بسیار کمتری از دو نوع دیگر زغال که بیان کردیم دارد. به زغال فشرده، زغال چینی نیز گفته می‌شود؛ چرا که اولین بار، چینی ها تصمیم گرفتند که نه از چوب، بلکه از ضایعات چوب و دیگر مواد مانند خاک اره، پوست نارگیل و ... برای تولید زغال استفاده کنند.

دلیل این هم به از بین رفتن جنگل های چین، به خاطر قطع زیاد درختان برای تولید زغال چوب برمی‌گردد که تصمیم گرفتند از مواد دیگری زغال تهیه کنند. زغال فشرده، امروزه توسط دستگاه های زغال ساز، تولید می‌شود و نحوه تولید زغال فشرده به این صورت است که شما، مواد اولیه را قطعات ریز تبدیل می‌کنید و سپس قطعات حاصل را با چسب، به هم می‌چسبانید و سپس برای قالب بندی کردن به دستگاه اکسترودر منتقل کرده و در کوره قرار می‌دهید.

در طول این فرآیند، خاک اره یا خاک زغال یا پوست نارگیل یا هر ماده مناسب دیگری، در ترکیب با مواد دیگر فشرده و تبدیل به قالب هایی به شکل مستطیل می‌شوند و در نهایت زغال فشرده به وجود می آید.

سخن پایانی

در این مقاله سعی کردیم به شکلی جدید، تاریخچه انواع زغال را مورد بررسی قرار دهیم. شرکت سازه ابتکار ارشد به عنوان برترین شرکت تولید دستگاه های زغال فشرده، افتخار کارآفرینی برای طیف عظیمی از هموطنان عزیزمان را دارد.