بحران زیرپوستی در انتظار تهران؟
داشتن کیفیت زندگی مطلوب همواره آرزوی بشر بوده و هست و هزاران سال است که این مسأله ذهن فلاسفه، محققان و دانشمندان را به خود جلب کرده است
کد خبر :
۲۵۰۹۱
بازدید :
۱۵۶۱
تهران رتبه نخست سطح کیفیت زندگی طی ٥سال گذشته را از آن خود کرد! ادعای عجیبی که در خبرگزاری‌ها منتشر شد و با گفته یکی از اعضای مجمع نمایندگان تهران در تناقض است.
محمدعلی وکیلی معتقد است براساس شاخصه‌های دقیق علمی، تهران با بحران زیرپوستی وحشتناکی روبه‌رو است که هر روز هم این بحران‌ها تشدید می‌شود.
داشتن کیفیت زندگی مطلوب همواره آرزوی بشر بوده و هست و هزاران سال است که این مسأله ذهن فلاسفه، محققان و دانشمندان را به خود جلب کرده است.
مفهومی که داشتن و ارتقای آن امروزه مسأله‌ای جهانی است که در سیاست‌گذاری‌های اجتماعی از موارد اثرگذار به حساب می‌آید و رفاه، ارتقای کیفیت زندگی سلامت‌محور، رفع نیازهای اساسی، زندگی روبه رشد و رضایت‌بخشی، نوع‌دوستی و از خودگذشتگی را دربرمی‌گیرد.
اگرچه مفهوم کیفیت زندگی ابتدا به حوزه‌های بهداشتی، زیست‌محیطی و بیماری‌های روانی محدود می‌شد اما طی دودهه گذشته به مفهومی چندبعدی بسط یافته است. «من به خاطر بیماری همسرم آمدم تهران.
مشکل اعصاب دارد و باید مرتب تحت مراقبت باشد. هفته‌ای دو، سه بار آمدن تهران برایم سخت بود، برای همین مهاجرت کردم تهران.» محمد صبح‌ها در یک شرکت کار می‌کند و عصرها مسافرکش است و اهل عجب‌شیر.
«کشاورز بودم اما دیگر فایده‌ای نداشت. زمین و خانه و زندگی‌ام را رها کردم آمدم تهران. در میدان تره‌بار بزرگ تهران کار می‌کنم. خدا را شکر به کسی محتاج نیستم.»
علی ٢سالی می‌شود که در کنار پسرعمویش کار می‌کند به امید این‌که روزی کشاورزی حالش بهتر شود و او به شهرش برگردد.
«اگر شما به جنوب شهر بروید، مناطقی را می‌بینید که مشخص است وضع زندگی، پوشش و خوراک مردم مناسب نیست. در مقابل در شهر با خودرو‌هایی رفت‌وآمد می‌کنند که شاید قیمت آن از قیمت خانه‌ای که ما در آن هستیم بیشتر باشد. شکاف طبقاتی وجود دارد ولی تهران شهری است که اگر تلاش کنی می‌توانی گلیم خود را از آب بیرون بکشی.»
حمید ٢٢سال است که در تهران زندگی می‌کند و در یک شرکت بازرگانی حسابدار است. با توجه به این‌که کیفیت زندگی افراد جامعه مسأله‌ای مهم است، بنابراین تلاش برای ارتقای آن از اصلی‌ترین اصول و اولویت‌های برنامه‌ریزان، سیاست‌گذاران اجتماعی، مدیران و مسئولان حکومتی در هر جامعه‌ای است.
به‌طورکلی رویکرد کیفیت زندگی شهری، تلاشی در جهت ایجاد شهری سالم و تأمین خدمات شهری مناسب و در دسترس برای همگان در چارچوب پایداری و احساس رضایت است.
مفهوم کیفیت زندگی به‌عنوان بازتاب همه‌جانبه احساس شخصی از سلامتی شامل همه عواملی که در رضایتمندی انسان نقش دارند، فرض شده و تا حد زیادی تحت‌تاثیر کیفیت اقتصادی، اجتماعی و محیطی شهر است. بی‌شک مطالعه روی عوامل تاثیرگذار بر کیفیت زندگی ازجمله رضایت فردی، عوامل اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سلامت می‌تواند در درک و اولویت‌بندی مسائل اجتماعی و رسیدن به راهکارهای درست و منطقی کمک‌کننده باشد.
وقتی صحبت از تهران به میان می‌آید، همه به یاد فروشگاه‌های بزرگ، برندهای بین‌المللی، خانه‌های آنچنانی، خودرو‌های مدل بالا، مارک‌پوشی، امکانات رفاهی، تفریح و... می‌افتند و تهران را مجموعه‌ای از آنها می‌بینند. شهری با جذابیت‌های فراوان که سال‌هاست به شهر آرمانی افراد زیادی بدل شده و برای همین میزبان مهاجران دایم و موقت است. مهاجرانی که می‌آیند تا برای خود فرصت‌سازی کنند؛ فرصت‌های بهتر شغلی، تحصیلی و زندگی.
«١٢سالی می‌شود که آمده‌ام تهران. در انتخاب رشته دانشگاه بیشتر از رشته تحصیلی، شهر برایم مهم بود، برای همین تهران را انتخاب کردم تا به استقلال برسم.»
اینها را مریم می‌گوید که ٧سالی می‌شود در یک شرکت مهندسی کار می‌کند و زندگی در تهران را به دوری از خانواده ترجیح می‌دهد.
تهران امروزه به کلانشهری بدل شده است که تنها در برج‌های فرشته و ویلاهای زعفرانیه خلاصه نمی‌شود و در کنار آنها حاشیه‌نشینی، آلودگی‌‌های صوتی و محیط‌زیستی، ترافیک و حمل‌و‌نقل عمومی، ساخت‌وسازهای نامتعارف و ... را هم دارد.
«همسرم بیکار بود. آمدیم تهران. ته تهران آپارتمان نقلی اجاره کرده‌ایم. با بدبختی زندگی می‌کنیم. دنبال کار هستم تا کمک‌خرج همسرم باشم.»
لیدا ساکن اسلامشهر شده و برای منشی‌گری هر روز صبح نیازمندی‌های همشهری را زیرورو می‌کند. وکیلی بر بحران آلودگی هوا تأکید دارد و آن را تاثیرگذار بر نسل‌های آینده می‌داند.
او معتقد است در کنار این بحران، براساس آمارها پرخاشگری، عصبانیت و تحمل‌ناپذیری مردم در تهران افزایش داشته و این درحالی است که در کنار این مشکلات شاهد تشدید روزافزون حاشیه‌نشینی در تهران هستیم که ارزیابی این شاخص‌ها حکایت از کاهش سطح کیفیت زندگی مردم در تهران دارد.
مشکلاتی که جزو معضلات تهران هستند و گاها به گره کوری بدل می‌شوند. مشکلاتی که حل آنها به مفهوم حل مشکل یک‌چهارم جمعیت کشور و شاید بیش از آن است.
«به جرأت می‌توانم بگویم فرزند شهری محروم هستم. همیشه دوست داشتم پزشک شوم. برای رسیدن به این آرزو تمام مشکلات را به جان خریدم و تنها برای این‌که در دانشگاه معتبری درس بخوانم، راهی تهران شدم.
در تمام این ٦سال تمام مشکلات را به عشق رشته موردعلاقه‌ام تحمل کردم. تهران شهر شلوغی است و آرامش در آن کیمیاست.» میثم با اطمینان می‌گوید بعد از اتمام تحصیلات و گرفتن تخصصش در تهران نمی‌ماند. «من عاشق زندگی هستم و می‌خواهم زندگی کنم. در تهران زندگی به معنای واقعی وجود ندارد.»
شنیدن از مشکلات، کاستی‌ها و معضلات تهران برای همه ما تکراری شده و شاید این تصور را ایجاد کرده باشد که مشکلات و معضلات با این شهر عجین شده‌اند، درحالی‌که این‌گونه نیست.
انتشار خبری مبنی بر بالا رفتن نرخ رشد کیفیت شهر تهران نشان از این دارد که این شهر با تمام کاستی‌هایی که بارها و بارها از آنها گفته‌ایم، تکانی به خود داده و تلاش می‌کند کیفیت‌های خود را ارتقا بدهد، البته این بدان معنا نیست که تهران را با کلانشهرهای کشورهای دیگر مقایسه کنیم.
«آواز دهل از دور شنیدن خوش است. تمام زندگی‌ام را در شمال فروختم آمدم تهران کاروکاسبی راه بیندازم. تمام زندگی‌ام نابود شد. ورشکست شدم، نه روی رفتن دارم، نه توان ماندن.» رضا ٣سالی می‌شود که مغازه‌ای اجاره کرده تا تکانی به زندگی‌اش بدهد اما انگار زور زندگی بیشتر از او بوده!
«تهران شهر قشنگی است. به‌نظرم می‌شود در آن شاد زندگی کرد، تنها بستگی به نگرش آدم دارد و این‌که چطور زندگی کند، این تصمیم شخصی است.»
امید مهندس معماری است و به موسیقی علاقه دارد، ١٥سالی می‌شود که به تهران آمده است. نماینده تهران معتقد است شاخصه‌های موجود شرایط زندگی در تهران به سمت زیست بدتر می‌رود، شرایطی که برای برون‌رفت تهران از آن نیاز است نگاه ویژه‌ای به پایتخت در لایحه برنامه ششم شود، چون تهران پایتخت جمهوری اسلامی ایران و ام‌القرای جهان اسلام است.
پیشنهادمان این است که در لایحه برنامه ششم تهران در ردیف ۴ مسأله اصلی قرار گیرد و با قوانین خاص اداره شود.
به باور ما برای برون‌رفت تهران از وضع موجود نیازمند قوانین خاص و اداره تهران براساس آن هستیم.
همان شیوه‌ای که در کشورهای دنیا به‌خصوص کشورهای اروپایی دنبال می‌شود و آنها برخی از شهرهای‌شان را براساس قوانین خاص اداره می‌کنند.
محمدعلی وکیلی معتقد است براساس شاخصه‌های دقیق علمی، تهران با بحران زیرپوستی وحشتناکی روبه‌رو است که هر روز هم این بحران‌ها تشدید می‌شود.
داشتن کیفیت زندگی مطلوب همواره آرزوی بشر بوده و هست و هزاران سال است که این مسأله ذهن فلاسفه، محققان و دانشمندان را به خود جلب کرده است.
مفهومی که داشتن و ارتقای آن امروزه مسأله‌ای جهانی است که در سیاست‌گذاری‌های اجتماعی از موارد اثرگذار به حساب می‌آید و رفاه، ارتقای کیفیت زندگی سلامت‌محور، رفع نیازهای اساسی، زندگی روبه رشد و رضایت‌بخشی، نوع‌دوستی و از خودگذشتگی را دربرمی‌گیرد.
اگرچه مفهوم کیفیت زندگی ابتدا به حوزه‌های بهداشتی، زیست‌محیطی و بیماری‌های روانی محدود می‌شد اما طی دودهه گذشته به مفهومی چندبعدی بسط یافته است. «من به خاطر بیماری همسرم آمدم تهران.
مشکل اعصاب دارد و باید مرتب تحت مراقبت باشد. هفته‌ای دو، سه بار آمدن تهران برایم سخت بود، برای همین مهاجرت کردم تهران.» محمد صبح‌ها در یک شرکت کار می‌کند و عصرها مسافرکش است و اهل عجب‌شیر.
«کشاورز بودم اما دیگر فایده‌ای نداشت. زمین و خانه و زندگی‌ام را رها کردم آمدم تهران. در میدان تره‌بار بزرگ تهران کار می‌کنم. خدا را شکر به کسی محتاج نیستم.»
علی ٢سالی می‌شود که در کنار پسرعمویش کار می‌کند به امید این‌که روزی کشاورزی حالش بهتر شود و او به شهرش برگردد.
«اگر شما به جنوب شهر بروید، مناطقی را می‌بینید که مشخص است وضع زندگی، پوشش و خوراک مردم مناسب نیست. در مقابل در شهر با خودرو‌هایی رفت‌وآمد می‌کنند که شاید قیمت آن از قیمت خانه‌ای که ما در آن هستیم بیشتر باشد. شکاف طبقاتی وجود دارد ولی تهران شهری است که اگر تلاش کنی می‌توانی گلیم خود را از آب بیرون بکشی.»
حمید ٢٢سال است که در تهران زندگی می‌کند و در یک شرکت بازرگانی حسابدار است. با توجه به این‌که کیفیت زندگی افراد جامعه مسأله‌ای مهم است، بنابراین تلاش برای ارتقای آن از اصلی‌ترین اصول و اولویت‌های برنامه‌ریزان، سیاست‌گذاران اجتماعی، مدیران و مسئولان حکومتی در هر جامعه‌ای است.
به‌طورکلی رویکرد کیفیت زندگی شهری، تلاشی در جهت ایجاد شهری سالم و تأمین خدمات شهری مناسب و در دسترس برای همگان در چارچوب پایداری و احساس رضایت است.
مفهوم کیفیت زندگی به‌عنوان بازتاب همه‌جانبه احساس شخصی از سلامتی شامل همه عواملی که در رضایتمندی انسان نقش دارند، فرض شده و تا حد زیادی تحت‌تاثیر کیفیت اقتصادی، اجتماعی و محیطی شهر است. بی‌شک مطالعه روی عوامل تاثیرگذار بر کیفیت زندگی ازجمله رضایت فردی، عوامل اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سلامت می‌تواند در درک و اولویت‌بندی مسائل اجتماعی و رسیدن به راهکارهای درست و منطقی کمک‌کننده باشد.
وقتی صحبت از تهران به میان می‌آید، همه به یاد فروشگاه‌های بزرگ، برندهای بین‌المللی، خانه‌های آنچنانی، خودرو‌های مدل بالا، مارک‌پوشی، امکانات رفاهی، تفریح و... می‌افتند و تهران را مجموعه‌ای از آنها می‌بینند. شهری با جذابیت‌های فراوان که سال‌هاست به شهر آرمانی افراد زیادی بدل شده و برای همین میزبان مهاجران دایم و موقت است. مهاجرانی که می‌آیند تا برای خود فرصت‌سازی کنند؛ فرصت‌های بهتر شغلی، تحصیلی و زندگی.
«١٢سالی می‌شود که آمده‌ام تهران. در انتخاب رشته دانشگاه بیشتر از رشته تحصیلی، شهر برایم مهم بود، برای همین تهران را انتخاب کردم تا به استقلال برسم.»
اینها را مریم می‌گوید که ٧سالی می‌شود در یک شرکت مهندسی کار می‌کند و زندگی در تهران را به دوری از خانواده ترجیح می‌دهد.
تهران امروزه به کلانشهری بدل شده است که تنها در برج‌های فرشته و ویلاهای زعفرانیه خلاصه نمی‌شود و در کنار آنها حاشیه‌نشینی، آلودگی‌‌های صوتی و محیط‌زیستی، ترافیک و حمل‌و‌نقل عمومی، ساخت‌وسازهای نامتعارف و ... را هم دارد.
«همسرم بیکار بود. آمدیم تهران. ته تهران آپارتمان نقلی اجاره کرده‌ایم. با بدبختی زندگی می‌کنیم. دنبال کار هستم تا کمک‌خرج همسرم باشم.»
لیدا ساکن اسلامشهر شده و برای منشی‌گری هر روز صبح نیازمندی‌های همشهری را زیرورو می‌کند. وکیلی بر بحران آلودگی هوا تأکید دارد و آن را تاثیرگذار بر نسل‌های آینده می‌داند.
او معتقد است در کنار این بحران، براساس آمارها پرخاشگری، عصبانیت و تحمل‌ناپذیری مردم در تهران افزایش داشته و این درحالی است که در کنار این مشکلات شاهد تشدید روزافزون حاشیه‌نشینی در تهران هستیم که ارزیابی این شاخص‌ها حکایت از کاهش سطح کیفیت زندگی مردم در تهران دارد.
مشکلاتی که جزو معضلات تهران هستند و گاها به گره کوری بدل می‌شوند. مشکلاتی که حل آنها به مفهوم حل مشکل یک‌چهارم جمعیت کشور و شاید بیش از آن است.
«به جرأت می‌توانم بگویم فرزند شهری محروم هستم. همیشه دوست داشتم پزشک شوم. برای رسیدن به این آرزو تمام مشکلات را به جان خریدم و تنها برای این‌که در دانشگاه معتبری درس بخوانم، راهی تهران شدم.
در تمام این ٦سال تمام مشکلات را به عشق رشته موردعلاقه‌ام تحمل کردم. تهران شهر شلوغی است و آرامش در آن کیمیاست.» میثم با اطمینان می‌گوید بعد از اتمام تحصیلات و گرفتن تخصصش در تهران نمی‌ماند. «من عاشق زندگی هستم و می‌خواهم زندگی کنم. در تهران زندگی به معنای واقعی وجود ندارد.»
شنیدن از مشکلات، کاستی‌ها و معضلات تهران برای همه ما تکراری شده و شاید این تصور را ایجاد کرده باشد که مشکلات و معضلات با این شهر عجین شده‌اند، درحالی‌که این‌گونه نیست.
انتشار خبری مبنی بر بالا رفتن نرخ رشد کیفیت شهر تهران نشان از این دارد که این شهر با تمام کاستی‌هایی که بارها و بارها از آنها گفته‌ایم، تکانی به خود داده و تلاش می‌کند کیفیت‌های خود را ارتقا بدهد، البته این بدان معنا نیست که تهران را با کلانشهرهای کشورهای دیگر مقایسه کنیم.
«آواز دهل از دور شنیدن خوش است. تمام زندگی‌ام را در شمال فروختم آمدم تهران کاروکاسبی راه بیندازم. تمام زندگی‌ام نابود شد. ورشکست شدم، نه روی رفتن دارم، نه توان ماندن.» رضا ٣سالی می‌شود که مغازه‌ای اجاره کرده تا تکانی به زندگی‌اش بدهد اما انگار زور زندگی بیشتر از او بوده!
«تهران شهر قشنگی است. به‌نظرم می‌شود در آن شاد زندگی کرد، تنها بستگی به نگرش آدم دارد و این‌که چطور زندگی کند، این تصمیم شخصی است.»
امید مهندس معماری است و به موسیقی علاقه دارد، ١٥سالی می‌شود که به تهران آمده است. نماینده تهران معتقد است شاخصه‌های موجود شرایط زندگی در تهران به سمت زیست بدتر می‌رود، شرایطی که برای برون‌رفت تهران از آن نیاز است نگاه ویژه‌ای به پایتخت در لایحه برنامه ششم شود، چون تهران پایتخت جمهوری اسلامی ایران و ام‌القرای جهان اسلام است.
پیشنهادمان این است که در لایحه برنامه ششم تهران در ردیف ۴ مسأله اصلی قرار گیرد و با قوانین خاص اداره شود.
به باور ما برای برون‌رفت تهران از وضع موجود نیازمند قوانین خاص و اداره تهران براساس آن هستیم.
همان شیوه‌ای که در کشورهای دنیا به‌خصوص کشورهای اروپایی دنبال می‌شود و آنها برخی از شهرهای‌شان را براساس قوانین خاص اداره می‌کنند.
۰
