تب مالت چیست؟

تب مالت از جمله بیماری‌های عفونی مسری است که به بیماری هزار چهره معروف است.

به گزارش سلامتی، درمان این بیماری حتی ممکن است تا چند ماه به طول بیانجامد به همین دلیل جزو بیماری‌های مزمن محسوب می‌شود اما می‌توان به راحتی از ابتلا به آن پیشگیری کرد.

این بیماری میکروبی واگیردار مشترک بین انسان و دام است که از گاو، گوسفند و یا بزهای آلوده به انسان انتقال می‌یابد.

این بیماری به نام «دیوید بروس» پزشک اسکاتلندی کاشف بیماری بروسلوز و به علت مشاهده اولین مورد در جزیره مالت، بیماری تب مالت نامیده گرفته است.

به رغم شیوع این بیماری در کشور ما، خوشبختانه تعداد کمی به آن مبتلا هستند؛ این بیماری از سالیان قبل به صورت بومی در ایران وجود داشته و اکنون بیشتر در مناطق کردنشین و لرستان شایع است.

تب مالت در صورتی که به موقع تشخیص داده و درمان شود، به سرعت در ۱۰ تا ۱۵ روز درمان می‌شود و جلوی انتقال آن به افراد دیگر گرفته می‌شود.

اما اگر تشخیص و درمان آن با تاخیر مواجه شود به گفته خسرونیا درمان آن حتی ممکن است تا حدود سه ماه به طول انجامد.

مهمترین راه ورود میکروب عامل بروز تب مالت به بدن حیوان از طریق دستگاه گوارش است که به وسیله علوفه آلوده و زباله به حیوان سرایت می‌کند و سبب شیوع بیماری می‌شود.

همچنین این بیماری از طریق مصرف شیرآلوده به صورت خام و فرآورده‌های شیری آلوده مانند پنیر تازه، سرشیر، خامه و بستنی به انسان سرایت می‌کند.

این بیماری در دام‌ها به صورت سقط جنین و در انسان به صورت تب ظاهر می‌شود.

علایم تب مالت
مهمترین علامت این بیماری تب بین ۳۸ تا ۴۰ درجه است که با احساس سرما یا لرز همراه باشد.

دردهای عضلانی و استخوانی، سر درد، تعریق شدید به ویژه در هنگام شب، ضعف و خستگی، بی‌اشتهایی، لاغری و افسردگی، بزرگ شدن کبد و طحال نیز ازجمله علایم تب مالت به شمار می‌رود.

درصورتی‌ که این بیماری مزمن شود، حالاتی مانند خستگی‌های دایمی، دردهای عضلانی، کمردرد، یبوست، کاهش وزن، افسردگی و ناتوانی جنسی نیز به تدریج ظاهر و مزمن می‌شود.

تب مالت به لحاظ ویژگی‌های عامل مولد آن که نوعی میکروب است، به بیماری هزار چهره معروف است بنابراین شناخت، مبارزه و ریشه کنی آن با دشواری‌های خاصی همراه است.

یکی از دلایل شیوع این بیماری در کشور ما عدم رعایت اصول بهداشتی در بین برخی روستائیان و دامداران است؛ کشاوری و دامپروری با زندگی روستایی و عشایری مردم ما بسیار آمیخته است. هنوز آغل و چادر دام‌ها در کنار اتاق و چادر صاحبان آنها دایر می‌شود و به محض تولد دامی جدید، کودکان خردسال آنها را در آغوش می‌گیرند و نوازش می‌کنند.

هنوز لبنیات محلی غیرپاستوریزه در روستاها و حتی شهرها خریدار فراوان دارد و همین امر به عنوان عامل دیگری در انتشار این بیماری همچنان حتی در بین افراد تحصیلکرده جامعه خودنمایی می‌کند.

عوارض تب مالت
بیماری تب مالت عوارض متعددی دارد که ازجمله آن می‌توان التهاب مفاصل را به عنوان شایع ترین عارضه این بیماری برشمرد.

کبد و کیسه صفرا نیز در اثر این بیماری متاثر می‌شوند؛ کبد همیشه در بیماری تب مالت درگیر می‌شود و معمولا بزرگ می‌شود.

التهاب کیسه صفرا ناشی از بروسلوز نیز یکی دیگر از عوارض نادر این بیماری است.

حالاتی مانند تهوع، استفراغ، کاهش وزن، یبوست، اسهال و درد شکم نیز ازجمله عوارضی است که دستگاه گوارش را درگیر می‌کند.

علایم بروسلوز شامل کم‌خونی، کاهش پلاکت‌ها، کاهش سلول‌های سفید خون و اختلالات انعقادی نیز از عوارض این بیماری به شمار می‌رود.

التهاب پوشش داخلی قلب (اندوکاردیت) در کمتر از دو درصد بیماران بروسلوزی اتفاق می‌افتد و شایع ترین عارضه ای است که سبب مرگ این بیماران می‌شود.

تب مالت همچنین سبب بروز سردرد و افسردگی در بیشتر بیماران می‌شود؛ سندرم‌های عصبی شامل التهاب پرده‌های مغزی و اختلالات اعصاب محیطی نیز در بروسلوز دیده شده است.

بروز مشکلات پوستی مانند راش‌های سرخکی شکل یا کهیری شکل و خارش دار، بروز اختلالات کلیوی، عوارض چشمی مانند التهاب صلبیه، شبکیه و اعصاب بینایی از دیگر عوارض این بیماری به شمار می رود.

راه‌های پیشگیری
مصرف شیر و لبنیات پاستوریزه و عدم تماس با حیوانات آلوده به تب مالت از عمده ترین راه‌های پیشگیری از ابتلا به این بیماری به شمار می‌رود.

عدم مصرف شیر دامی که تازه سقط جنین کرده و به ابتلا به این بیماری مشکوک است، شستن ظروف مخصوص دوشیدن شیر، ضدعفونی کردن اصطبل های آلوده، واکسیناسیون دام ها علیه این بیماری، مصرف گوشت حیوانات مبتلا به این بیماری به صورت کاملا پخته شده و رعایت کامل اصول بهداشتی در دامداری ها از دیگر راه های پیشگیری از این بیماری است.

سازمان بهداشت جهانی، هفتم آوریل را به عنوان «روز جهانی بهداشت» تعیین کرده است.

این سازمان امسال روز جهانی بهداشت را با عنوان «بیماری منتقله از طریق ناقلین» برای اقدامات پیشگیرانه و مقابله گسترده دولت‌ها و کشورها با این گونه عوامل تهدید‌کننده سلامت انسان درسراسر جهان نام گذاری کرده است.

شایعترین بیماری مسری در کشور ما تب مالت و سل است که به ترتیب ۳۰۰ نفر و شش هزار نفر به آن مبتلا هستند.