خداحافظی اینترنت حجمی

مدل غیرحجمی تعرفه اینترنت ثابت تصویب شد. این خبری بود که دیروز محمدجواد آذری‌جهرمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در حساب رسمی اینستاگرام خود منتشر کرد. آذری‌جهرمی با بیان این‌که مدل غیرحجمی تعرفه اینترنت ثابت به تصویب رسیده، در حساب رسمی اینستاگرام خود نوشت: بعد از دوماه کار فشرده و انجام مطالعات اقتصادی و مذاکرات با اپراتورها و نیز جمع‌بندی نظرات کاربران در جلسه کمیسیون تنظیم مقررات، مدل غیرحجمی تعرفه سرویس‌های ثابت به تصویب رسید.

وزیر ارتباطات درعین ‌حال تأکید کرد که جزییات طرح در روزهای آینده به اطلاع عموم خواهد رسید. اتفاقی که البته از مدت‌ها قبل در اغلب کشورهای دنیا رخ داده و حالا دولت در تلاش است تا ایران از این قافله عقب نماند. مصوبه‌ای که به گفته مسئولان وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، با این هدف تصویب شده که دغدغه مردم در مصرف دیتا کمتر شود.

همچنین براساس این مصوبه، مشترکان اینترنت ثابت می‌توانند با پرداخت هزینه ثابت در ماه مطابق با سرعت درخواستی، سرویس اینترنت دریافت کنند و به این طریق مصرف اینترنت خود را مدیریت کنند. آنگونه که کیوان نقره‌کار، تحلیلگر فناوری اطلاعات هم توضیح می‌دهد: این مصوبه در صورت اجرای کامل گام بزرگی در راستای احقاق حقوق مصرف‌کنندگان اینترنت است.

ایران در رتبه ٤٦ قیمت اینترنت

اما براساس آمار منتشرشده از سوی نت ایندکس که چند ماه پیش منتشر شد، متوسط سرعت اینترنت در جهان، ٢٣مگابیت بر ثانیه و سرعت آپلود نیز به‌طور متوسط ١٠,٧مگابیت بر ثانیه است. کاربران در دنیا به‌طور متوسط به ازای دریافت هر مگابیت بر ثانیه ٥.٢٤دلار پرداخت می‌کنند. همچنین میانگین سرعت اینترنت موبایل در جهان ١٢.٢مگابیت بر ثانیه و سرعت آپلود ٥مگابیت بر ثانیه است.

نت ایندکس متوسط سرعت اینترنت خانگی کاربران ایرانی را ٥.٦مگابیت بر ثانیه اعلام کرده است. طبق این آمار، سرعت آپلود در ایران ٣.٥مگابیت بر ثانیه است. متوسط مبلغ پرداختی کاربران ایرانی در ازای هر مگابیت بر ثانیه، ٥.٩٥دلار است. براساس آمار نت ایندکس متوسط سرعت اینترنت موبایل در ایران ٤مگابیت بر ثانیه و سرعت آپلود با موبایل ١.٤مگابیت بر ثانیه است. این درحالی است که در رتبه‌بندی قیمت اینترنت در جهان، در ابتدای لیست، بلغارستان با قیمت ٠.٤٣دلار ارزان‌ترین اینترنت دنیا را عرضه می‌کند و ایران در رتبه ٤٦ قرار دارد. همچنین آفریقای جنوبی با قیمت ١٩.٠٦ گران‌ترین اینترنت دنیا را ارایه می‌کند.

تصویب تغییر مدل فروش اینترنت چند روز مانده به پایان دولت یازدهم

اینترنت ثابت غیرحجمی که از زمان دولت قبلی تلاش‌های نصفه‌ونیمه‌ای برای تحقق آن انجام شد و در زمان وزارت رضا تقی‌پور، وزیر ارتباطات دولت احمدی‌نژاد وعده‌ها و حرف و حدیث‌هایی در مورد آن مطرح شد، درنهایت مسکوت ماند و اجرایی نشد، اما بعد از آغاز به کار دولت یازدهم، محمود واعظی وزیر وقت ارتباطات چند مرتبه‌ای در مورد اینترنت ثابت غیرحجمی و ضرورت‌های برچیده‌شدن اینترنت حجمی در راستای حمایت از مصرف‌کنندگان صحبت‌هایی را مطرح کرد.

البته در آخرین روزهای وزارت او بود که تغییر مدل فروش اینترنت در کشور تصویب شد. نخستین روز مردادماه امسال و در شرایطی که کمتر از دوهفته به آغاز کار دولت دوازدهم زمان باقی مانده بود، واعظی از تصویب تغییر مدل فروش اینترنت در کشور خبر داد و درباره تغییرات قیمت اینترنت گفت: برای مثال اگر کاربران در گذشته اول ماه ۸‌هزار تومان پرداخت می‌کردند، اکنون ۱۰‌هزار تومان پرداخت می‌کنند، اما از سرعت، کیفیت و ترافیک بیشتری برخوردار می‌شوند.

او عنوان کرد که بارها شاهد گلایه مردم و رسانه‌ها درباره نحوه محاسبه حجم صرفی کاربران بوده‌ایم که در مطالب نادرستی تصور کم‌‌فروشی وجود داشت که البته این‌طور نیست، اما به این دلیل تصمیم جدیدی اتخاذشده که سنت قبلی فروش اینترنت در کشور را تغییر می‌دهد. وزیر وقت ارتباطات درعین حال تأکید کرده بود که این مصوبه، یک‌ماه تا یک‌ماه‌ونیم دیگر یعنی شهریورماه اجرا می‌شود. البته بعد از این‌که آذری‌جهرمی وزیر جوان ارتباطات، در رأس این وزارتخانه قرار گرفت، عنوان کرد که مدل فروش حجمی اینترنت برای کاربران گران تمام می‌شود و تعیین تکلیف و ارایه اینترنت نامحدود را به‌عنوان اولویت این وزارتخانه در برنامه ١٠٠روزه دولت عنوان کرد.

توقف فروش اینترنت حجمی

در همین حال، دیروز رئیس سازمان تنظیم مقررات هم با اشاره به مصوبه جدید تعرفه فروش اینترنت ثابت، از توقف فروش اینترنت به صورت حجمی خبر داد. حسین فلاح جوشقانی جزییات مصوبه کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات در مورد تعرفه‌گذاری جدید اینترنت ثابت را تشریح و عنوان کرد که این مصوبه با هدف ترغیب مردم به استفاده از سایت‌ها و محتوای داخلی فضای مجازی به تصویب رسیده است.

او با بیان این‌که در بخش مصرف اینترنت نیازمند تحریک تقاضای مردم برای استفاده از سایت‌ها و محتوای داخلی بودیم، اضافه کرد: از آن‌جایی که با مدل فروش اینترنت حجمی، تحقق این هدف ممکن نبود، طبق قول وزیر ارتباطات، مدل جدید تعرفه‌گذاری اینترنت را در ۱۰۰ روز اول آغاز به کار دولت نهایی کردیم. به گفته معاون وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، با این مصوبه دغدغه مردم در مصرف دیتا کاهش می‌یابد و فروش اینترنت بر مبنای فروش حجم متوقف می‌شود.

آن‌طور که فلاح جوشقانی عنوان می‌کند، براساس این مصوبه، مشترکان اینترنت ثابت می‌توانند با پرداخت هزینه‌ای ثابت در یک ماه مطابق با سرعت درخواستی، سرویس اینترنت دریافت و به این طریق مصرف اینترنت خود را مدیریت کنند. او بر لزوم استفاده بیشتر از محتوای داخلی مطابق با این مصوبه جدید تأکید کرد و گفت: این مصوبه با هدف تقویت استفاده از سایت‌های داخلی به‌ویژه در حوزه ویدیوهای داخلی تعریف شده است. به گفته فلاح جوشقانی، در این مصوبه از تجربه بقیه کشورها و همچنین نیازسنجی بازار داخلی استفاده شده و این موضوع درحالی رخ داده که مدل فروش اینترنت ثابت در همه جای دنیا غیرحجمی است و ارایه‌کنندگان این خدمات باید بدون محدودیت در حجم، بسته‌های اینترنت را بر مبنای سرعت تعریف کنند.

آن‌طور که معاون وزیر ارتباطات می‌گوید، اینترنت ثابت شامل تمام شبکه‌های اینترنتی ثابت ازجمله ADSL و فیبر می‌شود، اما مدل فروش اینترنت موبایل همچنان مانند گذشته براساس حجم است، چرا که در کل دنیا نیز به دلیل محدودیت فنی در باند فرکانسی امکان فروش غیرحجمی اینترنت موبایل وجود ندارد. به گفته فلاح جوشقانی، در حوزه اینترنت موبایل از نظر شاخص افوردبیلتی (این‌که مردم چقدر حاضرند بابت یک سرویس هزینه پرداخت کنند)، ایران جزو ۱۰ کشور اول دنیا محسوب می‌شود، اما در حوزه اینترنت ثابت به دلیل مدل ساختاری موجود، وضع خوبی ندارد و به همین دلیل ناگزیر به تغییر مدل به روش غیرحجمی شدیم.

رئیس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی با اظهار امیدواری از این‌که این تعرفه‌گذاری مورد رضایت مشترکان قرار بگیرد و آنها را به سمت استفاده از محتوای داخلی ترغیب کند، تأکید کرد که در صورت ایجاد بازار رقابتی در حوزه اینترنت، اپراتورهای موبایل هم می‌توانند در چارچوب قوانین و مقررات، تعرفه‌های اینترنت خود را تنظیم کنند و محدودیتی در کاهش قیمت‌ها نخواهند داشت.

حقوق مصرف‌کننده احقاق می‌شود

اما کیوان نقره‌کار، کارشناس و تحلیلگر فناوری اطلاعات می‌گوید: امیدوارم که با اجرای این مصوبه، سرعت اینترنت پایین نیاید و قیمت بالا نرود و دسترسی‌ها محدودتر نشود، درعین‌حال باید کیفیت سرویس حفظ شود. به گفته نقره‌کار، اگر قرار باشد اینترنت غیرحجمی شود اما هزینه‌ها چند برابر شود، آسیب‌زننده است. آن‌طور که این تحلیلگر می‌گوید، ارایه اینترنت ثابت غیرحجمی قطعا در جهت احقاق حقوق مصرف‌کنندگان و کاربران است و این درحالی است که در سال‌های اخیر یکی از بحث‌های جدی وزارت ارتباطات، دسترسی آزاد به اطلاعات و چند برابر کردن محتوا بوده است.

نقره‌کار در پاسخ به این سوال که چه راهکارهایی برای کاهش قیمت اینترنت وجود دارد، می‌گوید: اگر به سمت کیفیت و تحلیل نحوه مصرف مشتری برویم، اتفاق بسیار خوبی خواهد بود. البته برای این موضوع باید مشتری آگاه شود که تا چه اندازه اینترنت مصرف می‌کند و به همان نسبت، اینترنت خریداری کند. به گفته این کارشناس، اگر اینترنت متناسب با مصرف کاربران باشد، بسیار بهتر است و کاربر می‌تواند بهترین مدل را با قیمتی که مدنظرش است، انتخاب کند.