از گرما در آلاسکا تا زیر آب‌رفتن کیش؛ تغییر اقلیم جدی است
آب شدن یخ‌های قطبی سال به سال سرعت بیشتری می‌گیرند.
کد خبر :
۵۵۲۷۲
بازدید :
۱۱۸۳
در رابطه با گرمایش جهانی، دانشمندان می‌توانند آینده کره‌زمین را پیشبینی کنند و بعد هم با اندازه‌گیری‌های مختلف آن پیشبینی‌ها را امتحان کنند. یکی از ساده‌ترین پیشبینی‌ها این است که زمین گرم‌تر، برف و یخ کمتری خواهند داشت و آن‌ها شروع به آب شدن در مناطق مختلف می‌کنند.
معمولا یخچال‌های مختلفی در ارتفاعات کوه‌های مختلفی تشکیل می‌شوند، این یخ‌ها آرام‌آرام توسط نیروی جاذبه به پایین می‌آیند و آب می‌شوند و بر این اساس نوعی تعادل میان میزان ذوب شدن یخ‌ها و تعادل به وجود می‌آید. اما با گرم‌تر شدن زمین، دیگر در ارتفاع‌های بالاتر کوه‌ها یخ‌ها آب می‌شوند، آب به رود‌ها می‌ریزد، این آب وارد آب اقیانوس‌ها می‌شود و درنتیجه ارتفاع دریا‌ها افزایش پیدا می‌کند.
یخچال‌ها اهمیت فراوانی برای اکوسیستم و جامعه دارند. برای مثال میزان ذوب آن‌ها روی اندازه آب‌های پایین‌دست، میزان جریان آب رودخانه‌ها و آبی که قابل‌استفاده است تأثیر می‌گذارد. به همین دلیل این که بتوانیم پیشبینی کنیم با آب شدن یخ‌های قطبی چه اتفاقی می‌افتد بسیار مهم است.
به گزارش گاردین تاکنون تحقیق‌های مختلفی از میزان افزایش ارتفاع آب اقیانوس‌ها در سالیان گذشته منتشر شده، اما این همه داستان نیست چراکه اطلاعت کمی از وضعیت یخچال‌ها در مناطقی مثل کانادا، شمال اروپا، شمال روسیه و ... وجود دارد. این باعث شده دانشمندان در رابطه با پیشبینی آینده با چالش‌های فراوانی روبرو شوند.
اما تحقیق جدیدی که توسط دومینیک وینسکی و همکارانش انجام شده تا حدی پیشبینی دقیق‌تری از آینده می‌کند. این تیم تحقیقاتی با استخراج هسته یخ‌ها در آلاسکا به این نتیجه رسیدند که میزان ذوب شدن یخ‌ها امروز ۶۰ برابر سال ۱۸۵۰ است. آن‌ها همچنین به این نتیجه رسیدند که میزان افزایش دما در این منطقه دو برابر میانگین زمین است.
البته این موضوع که دمای آلاسکا بیش از میانگین جهان در حال افزایش است پیشتر توسط مدل‌های اقلیمی پیشبینی شده بود. چراکه با ذوب شدن برف‌ها، خاک سیاه تولید می‌شود این موضوع باعث می‌شود نور خورشید بیشتری جذب آن منطقه شود و درنتیجه دمای زمین مقدار بیشتری افزایش پیدا کند.
در همین رابطه در بخشی از این تحقیق نوشته شده است: این تحقیق نشان می‌دهد قله‌های موجود در آلاسکا، در فصل تابستان سریع‌تر آب می‌شوند و افزایش ارتفاع دریا‌ها شدیدتر می‌کنند، از سویی نه تنها فهمیده‌ایم که دما در اینجا بسیار گرم‌تر از ۱۰۰ سال پیش است بلکه نشان داده‌ایم که چگونه سیستم اقلیم به هم مرتبط است؛ یعنی تغییری در یک بخش خاص جهان می‌تواند روی هزاران کیلومتر دورتر تأثیر بگذارد.
شرایط مبهم جزایر ایران
یکی از این مناطق که هزاران کیلومتر از آلاسکا دورتر است، جزایر جنوبی ایران هستند. دریا‌ها جنوب ایران به اقیانوس‌ها متصل هستند و هرگونه تغییری روی ارتفاع سطح آب اقیانوس‌ها وضعیت جزایر مسکونی مشهوری مثل کیش، قشم، ابوموسی، تنب بزرگ و کوچک، خارک، هرمز، مینو، هنگام، هندرابی، فارسی، لاوان و ... و همچنین انبوهی از جزایر فعلاً غیرمسکونی را در خلیج‌فارس و دریای عمان تغییر می‌دهد.
علیرضا مساح دانشیار پردیس ابوریحان دانشگاه تهران در این رابطه به خبرآنلاین گفت: خلیج‌فارس و دریای عمان به آب‌های آزاد متصل هستند و به همین دلیل افزایش سطح آن‌ها با افزایش سطح آب دریا‌ها هم‌خوانی دارد، یعنی اگر میزان افزایش آب دریا‌ها در سال در جهان ۲ تا ۳ میلی‌متر باشد، می‌توانیم بگوییم خلیج‌فارس همچنین وضعیتی دارد.
او افزود: البته من مطالعه‌ای را که به میزان سطح آب خلیج‌فارس را از سال ۱۹۰۰ به بعد نشان بدهد ندیده‌ام به‌هرحال این میزان خیلی فرقی با میانگین جهانی ندارد، چون افزایش ارتفاع آب دریا‌های مناطق مختلف دنیا بر اساس نوع شیبشان مقاطع تغییراتشان اندکی کمتر یا بیشتر از میانگین جهانی است.
درواقع هنوز هیچ تحقیق علمی انجام نشده که نشان بدهد کشورمان از آب شدن یخچال‌های آلاسکا چقدر تأثیر می‌بیند. چون افزایش سطح آب دریا‌ها در همه جای دنیا نتیجه یکسانی ندارد و مسئله ارتباط زیادی با شیب و یا جنس خاک سواحل هم دارد. برای مثال سواحلی که شیب تندی دارند از افرایش ارتفاع آب دریا‌ها آسیب زیادی نمی‌بینند، اما در جزایری که چنین شرایطی ندارند امکان دارد بخش زیادی از مساحت آن‌ها تا پایان قرن تحت تأثیر آب‌گرفتگی قرار بگیرد، از سویی هم امکان دارد سواحلی که بافت خاک سستی دارند تحت تأثیر فرسایش قرار بگیرند.
البته این موضوع جدیدی نیست چندین سال پیش، پروفسور یوسف ثبوتی فیزیکدان سرشناس ایرانی و مؤسس و رئیس پژوهشکده تغییر اقلیم و گرمایش زمین در این رابطه هشدار داد: علاوه بر خشکسالی به دلیل ذوب شدن یخ‌های قطبی باید منتظر زیرآب رفتن سواحل پست خلیج‌فارس باشیم. به عبارت دیگر در سواحل جنوبی ایران آب خلیج‌فارس بالا می‌آید و بر وسعت این خلیج افزوده می‌شود. در دراز مدت دشت خوزستان و اهواز به تدریج به وسیله آب پوشیده می‌شود و جزیره مرجانی کیش که کم ارتفاع‌ترین جزیره خلیج‌فارس است در دراز مدت به زیر آب خواهد رفت و از وسعت جزایر و سواحل ایران کاسته می‌شود.
معمولا یخچال‌های مختلفی در ارتفاعات کوه‌های مختلفی تشکیل می‌شوند، این یخ‌ها آرام‌آرام توسط نیروی جاذبه به پایین می‌آیند و آب می‌شوند و بر این اساس نوعی تعادل میان میزان ذوب شدن یخ‌ها و تعادل به وجود می‌آید. اما با گرم‌تر شدن زمین، دیگر در ارتفاع‌های بالاتر کوه‌ها یخ‌ها آب می‌شوند، آب به رود‌ها می‌ریزد، این آب وارد آب اقیانوس‌ها می‌شود و درنتیجه ارتفاع دریا‌ها افزایش پیدا می‌کند.
یخچال‌ها اهمیت فراوانی برای اکوسیستم و جامعه دارند. برای مثال میزان ذوب آن‌ها روی اندازه آب‌های پایین‌دست، میزان جریان آب رودخانه‌ها و آبی که قابل‌استفاده است تأثیر می‌گذارد. به همین دلیل این که بتوانیم پیشبینی کنیم با آب شدن یخ‌های قطبی چه اتفاقی می‌افتد بسیار مهم است.
به گزارش گاردین تاکنون تحقیق‌های مختلفی از میزان افزایش ارتفاع آب اقیانوس‌ها در سالیان گذشته منتشر شده، اما این همه داستان نیست چراکه اطلاعت کمی از وضعیت یخچال‌ها در مناطقی مثل کانادا، شمال اروپا، شمال روسیه و ... وجود دارد. این باعث شده دانشمندان در رابطه با پیشبینی آینده با چالش‌های فراوانی روبرو شوند.
اما تحقیق جدیدی که توسط دومینیک وینسکی و همکارانش انجام شده تا حدی پیشبینی دقیق‌تری از آینده می‌کند. این تیم تحقیقاتی با استخراج هسته یخ‌ها در آلاسکا به این نتیجه رسیدند که میزان ذوب شدن یخ‌ها امروز ۶۰ برابر سال ۱۸۵۰ است. آن‌ها همچنین به این نتیجه رسیدند که میزان افزایش دما در این منطقه دو برابر میانگین زمین است.
البته این موضوع که دمای آلاسکا بیش از میانگین جهان در حال افزایش است پیشتر توسط مدل‌های اقلیمی پیشبینی شده بود. چراکه با ذوب شدن برف‌ها، خاک سیاه تولید می‌شود این موضوع باعث می‌شود نور خورشید بیشتری جذب آن منطقه شود و درنتیجه دمای زمین مقدار بیشتری افزایش پیدا کند.
در همین رابطه در بخشی از این تحقیق نوشته شده است: این تحقیق نشان می‌دهد قله‌های موجود در آلاسکا، در فصل تابستان سریع‌تر آب می‌شوند و افزایش ارتفاع دریا‌ها شدیدتر می‌کنند، از سویی نه تنها فهمیده‌ایم که دما در اینجا بسیار گرم‌تر از ۱۰۰ سال پیش است بلکه نشان داده‌ایم که چگونه سیستم اقلیم به هم مرتبط است؛ یعنی تغییری در یک بخش خاص جهان می‌تواند روی هزاران کیلومتر دورتر تأثیر بگذارد.
شرایط مبهم جزایر ایران
یکی از این مناطق که هزاران کیلومتر از آلاسکا دورتر است، جزایر جنوبی ایران هستند. دریا‌ها جنوب ایران به اقیانوس‌ها متصل هستند و هرگونه تغییری روی ارتفاع سطح آب اقیانوس‌ها وضعیت جزایر مسکونی مشهوری مثل کیش، قشم، ابوموسی، تنب بزرگ و کوچک، خارک، هرمز، مینو، هنگام، هندرابی، فارسی، لاوان و ... و همچنین انبوهی از جزایر فعلاً غیرمسکونی را در خلیج‌فارس و دریای عمان تغییر می‌دهد.
علیرضا مساح دانشیار پردیس ابوریحان دانشگاه تهران در این رابطه به خبرآنلاین گفت: خلیج‌فارس و دریای عمان به آب‌های آزاد متصل هستند و به همین دلیل افزایش سطح آن‌ها با افزایش سطح آب دریا‌ها هم‌خوانی دارد، یعنی اگر میزان افزایش آب دریا‌ها در سال در جهان ۲ تا ۳ میلی‌متر باشد، می‌توانیم بگوییم خلیج‌فارس همچنین وضعیتی دارد.
او افزود: البته من مطالعه‌ای را که به میزان سطح آب خلیج‌فارس را از سال ۱۹۰۰ به بعد نشان بدهد ندیده‌ام به‌هرحال این میزان خیلی فرقی با میانگین جهانی ندارد، چون افزایش ارتفاع آب دریا‌های مناطق مختلف دنیا بر اساس نوع شیبشان مقاطع تغییراتشان اندکی کمتر یا بیشتر از میانگین جهانی است.
درواقع هنوز هیچ تحقیق علمی انجام نشده که نشان بدهد کشورمان از آب شدن یخچال‌های آلاسکا چقدر تأثیر می‌بیند. چون افزایش سطح آب دریا‌ها در همه جای دنیا نتیجه یکسانی ندارد و مسئله ارتباط زیادی با شیب و یا جنس خاک سواحل هم دارد. برای مثال سواحلی که شیب تندی دارند از افرایش ارتفاع آب دریا‌ها آسیب زیادی نمی‌بینند، اما در جزایری که چنین شرایطی ندارند امکان دارد بخش زیادی از مساحت آن‌ها تا پایان قرن تحت تأثیر آب‌گرفتگی قرار بگیرد، از سویی هم امکان دارد سواحلی که بافت خاک سستی دارند تحت تأثیر فرسایش قرار بگیرند.
البته این موضوع جدیدی نیست چندین سال پیش، پروفسور یوسف ثبوتی فیزیکدان سرشناس ایرانی و مؤسس و رئیس پژوهشکده تغییر اقلیم و گرمایش زمین در این رابطه هشدار داد: علاوه بر خشکسالی به دلیل ذوب شدن یخ‌های قطبی باید منتظر زیرآب رفتن سواحل پست خلیج‌فارس باشیم. به عبارت دیگر در سواحل جنوبی ایران آب خلیج‌فارس بالا می‌آید و بر وسعت این خلیج افزوده می‌شود. در دراز مدت دشت خوزستان و اهواز به تدریج به وسیله آب پوشیده می‌شود و جزیره مرجانی کیش که کم ارتفاع‌ترین جزیره خلیج‌فارس است در دراز مدت به زیر آب خواهد رفت و از وسعت جزایر و سواحل ایران کاسته می‌شود.
۰
