کودکانی که به دنیا نیامدند!

فرادید | چین اعلام کرده که سیاست تک‌فرزندی را کنار خواهد گذاشت. این سیاست که برای محدود کردن نرخ زادو‌ولد اتخاذ شده، به جهت نگرانی از پیر شدن جمعیت کنار گذاشته شد. سیاست تک‌فرزندی چه تاثیراتی داشت؟ آمار زیر بخشی از ماجرا را روشن می‌کند.

ممانعت از 400 میلیون تولد
به گزارش فرادید به نقل از بی‌بی‌سی انگلیسی، دولت چین می‌گوید که سیاست تک‌فرزندی که رسماً از سال 1979 اجرا شد، از 400 میلیون تولد جلوگیری کرده است. پدر و مادرهایی که تعداد بچه‌هایشان بیشتر بود باید خطر جریمه و مجازاتهای دیگر را به جان می‌خریدند.

با این وجود، استوارت گیتل باستن، استادیار سیاست اجتماعی در دانشگاه آکسفورد معتقد است که اینکه این سیاست چنین تاثیر چشمگیری داشته، "شدیداً بعید" است. استدلال وی این است که بخش عمدۀ کاهش در نرخ زادوولد در چین در دهۀ هفتاد میلادی رخ داد. در این زمان نرخ زادوولد از 5.8 بچه به ازای هر زن در سال 1970 به 2.7 بچه به ازای هر زن در سال 1978 کاهش یافت. با وجود سیاست تک‌فرزندی، این نرخ در سال 2013، تازه به 1.7 فرزند به ازای هر زن رسیده است.

تا سال 2007، چین مدعی بود که تنها 36 درصد شهروندانش به داشتن یک فرزند محدود شده‌اند. بخشی از این امر به تسهیل قوانین بازمی‌گشت. بدین ترتیب، زوج‌هایی که خودشان تنها فرزند خانوادۀشان بودند، حق داشتند که دو فرزند داشته باشند.

گیتل باستن می‌گوید: "رقم 400 میلیون برمبنای این فرض شکل گرفته که اگر سیاست تک‌فرزندی اتخاذ نمی‌شد، نرخ زاد و ولد همانقدر می‌ماند." او می‌افزاید که اگر چنین می‌شد، یعنی که چین در مقایسه از کشورهای دیگری که در دورۀ مشابه توسعۀ اقتصادی و صنعتی مشابهی را تجربه کردند، متمایز است.

نرخ زاد و ولد کرۀ جنوبی و سنگاپور در سال 2013، 1.2 بوده و این نرخ در ژاپن 1.4 بوده است. این رقم، در فیلیپین 3 و در اندونزی 2.3 بودهاست.

کارشناس دیگری به نام کای یونگ، از دانشگاه کارولینای شمالی، معتقد است که سیاست تک‌فرزندی باعث اضطراب میان زوجها شده و آنها را واداشته که زودتر بچه‌دار شوند، چرا که این امر احتمال داشتن بچۀ دوم را افزایش می‌داده است.

21:28 نسبت مرگ‌ومیر نوزاد
سیاست تک‌فرزندی مقصر دخترکشی بیشتر توسط خانواده‌ها قلمداد می‌شود. این طرز نگاه به طور سنتی در چین وجود داشته که دختران نسبت به پسران کمتر می‌توانند مشاغل پردرآمد داشته باشند.

از زمانی که سیاست تک‌فرزندی اعمال شد، احتمال مرگ نوزادان دختر بیش از پسران شد.

برمبنای آمارهای سازمان ملل، در دهۀ هفتاد میلادی، از هر 1000 نوزادی که زنده متولد می‌شدند، 60 نفر تا پیش از یک سالگی می‌مردند. این رقم برای دختران، 53 بود. در دهۀ 80، و پس از آنکه سیاست تک‌فرزندی رسمی شد، این نرخ برای هر دو جنس 36 بود.


تا دهۀ 90، از هر هزار نوزاد پسری که زنده متولد می‌شدند، 26 نفرشان پیش از یک سالگی می‌مردند. در این زمان این رقم برای دختران 33 بود. پس از سال 2000، از هر هزار نوزاد پسر 21 نفر زیر یک سالگی می‌مردند و از هر هزار نوزاد دختر، 28 نفر به یک سالگی نمی‌رسیدند.

البته، مرگ و میر نوزادان علل مختلفی از جمله تصادف و بیماری دارد، اما این تغییر قابل توجه است. جاناتان کیو، اقتصاددان در دانشگاه وارویک، معتقد است که "برداشت منصفانه‌ای" است که اگر عامل بخشی از این امر را افزایش قتل نوزادان بدانیم.

با این وجود، گیتل باستن می‌گوید که قتل واقعی نوزاد، به معنی اقدام نیت‌دار به قتل کودک، نادر است، اما برخی خانواده‌ها که با کمبود منابع دست به گریبان بوده‌اند، امکان دارد که تغذیۀ نوزاد پسر و مراقبت از او را در اولویت قرار داده باشند. کِیو می‌گوید که زوج‌هایی که در مناطق روستایی زندگی می‌کردند، در صورت دختر بودن فرزند اولشان مجاز بودند که دو فرزند داشته باشند. این امر تلاشی بود در جهت کاهش غفلت از نوزاد دختر و قتل او.

تولد 1.16 پسر به ازای هر دختر
برمبنای گزارش شینهوا، خبرگزاری رسمی چین، به ازای هر دختری که در چین متولد می‌شود، 1.16 پسر وجود دارد. تنها کشوری که در آن کفۀ ترازوی جمعیت بیش از چین به سوی پسران سنگینی می‌کند، لیختنشتاین با 1.26 پسر به ازای هر دختر است.

از سقط جنین‌هایی که برمبنای جنسیت جنین صورت می‌گرفتند، به عنوان علت اصلی عدم توازن غیرمعمول جنسیتی در چین نام برده می‌شود.

اما گیتسل باستن می‌گوید که با "فقر" داده در مورد چین مواجهیم و تولد بسیار از دخترانی که والدینشان از قانون تک‌فرزندی تخطی کرده بودند، ثبت نشده است. او می‌افزاید که وقتی که سن مدرسه فرا می‌رسد تعداد پسران و دخترانی که ثبت نام می‌کنند برابری بیشتری پیدا می‌کند. موضوعی که مسئولان معمولاً به صورت خودآگاه از آن اغماض می‌کنند.

گیتل باستن می‌گوید: "من مطمئنم که سیاست تک‌فرزندی در برخی حوزه‌ها تاثیر به سزایی بر توازن میان دختران و پسران گذاشته است. اما در مجموع، این تاثیر نسبتاً اندک است. در جاهایی نظیر نواحی فقیر و روستایی که انتظار دارید این موضوع بیشترین تاثیر را گذاشته باشد، این اتفاق نیافتاده است. در واقع، در برخی از این قبیل نواحی مقررات در همان سال 1984 تغییر داده شد تا به مردم امکان دهد دو فرزند داشته باشد.

با این وجود، تخمین زده می‌شود که تعداد مردان چینی 33 میلیون نفر بیش از زنان باشد.

خانواده‌های 4:2:1
در حالی که جمعیت چین پیر می‌شود و با ادامۀ سیاست تک‌فرزندی، یک خانۀ 4:2:1 خانه‌ای است که در آن دو پدربزرگ و دو مادربزرگ وجود دارد که والدینی که خود یک فرزند دارند، باید از آنها مراقبت کنند.

گفته می‌شود که این موضوع در جامعۀ چین که خانواده‌ها معمولاً از خویشاوندان سالخوردۀ خود مراقبت می‌کنند، و خدمات اجتماعی چندان جامع نیست، فشار سنگینی را به والدین به خصوص مادر وارد می‌کند.

پیش‌بینی می‌شود که تا سال 2050، یک چهارم جمعیت چین 65 و بالاتر از آن سن داشته باشند. این نسبت در سال 2013، 9.7 درصد بود. به نظر پیش‌بینی کاهش شمار افرادی که در سن کار قرار می‌گیرند، حزب کمونیست را متقاعد کرده تا سیاست تک‌فرزندی را کنار بگذارد.


دو تریلیون جریمه
دولت چین از سال 1980، دو تریلیون یوان (315 میلیارد دلار) جریمه برای فرزند اضافی دریافت کرده است.

بالاترین جریمه‌ای که در یک مورد دریافت شده، مربوط به ژانگ ییمو، فیلمساز چینی، و همسرش است که پارسال به خاطر تولد فرزند سومشان، 1.2 میلیون دلار جریمه شدند.

کِیو می‌گوید: "این پول درآوردن از طریق میل به تولید مثل است."

برای اینکه افراد پولدار نتوانند به راحتی با پرداخت جریمۀ معین بچه‌دار شوند، این جرائم با توجه به درآمد افراد تعیین می‌شد. اکنون این جرائم تنها شامل افرادی خواهد شد که بیش از دو بچه دارند.