تصاویر/ این‌جا خانم‌ها حکومت می‌کنند!

به‌طور سنتی در بیشتر تاریخ بشر، زن‌ها کمتر در مسندهای حاکمیتی جامعه‌های مختلف قرار گرفته‌اند. این وضعیت در روستاها معمولا جدی‌تر بوده است. با این حال، روستاهایی حتا در استان‌های دورافتاده و محروم از نظر اقتصادی ما وجود دارند که زمام امور آن‌ها را خانم‌ها در دست دارند.

از شهر بیرجند، مرکز استان خراسان جنوبی، حدود دو ساعت رانندگی لازم است برای رسیدن به شهر نهبندان در جنوب استان. پس از آن، با حدود یک ساعت رانندگی به سمت غرب و درواقع به‌سمت دل منطقه‌ی کویر لوت، روستای دهسلم قرار دارد. در این مسیر، آس‌بادهای خوان‌شرف در فاصله‌ی کمی از شهر نهبندان، از شهرت میراثی ویژه‌ای برخوردارند. همچنین در مسیر نهبندان به دهسلم، مجموعه‌ای از کوه‌های مینیاتوری (مریخی) قرار دارد که هرچند نسبت به کوه‌های مشابه در چابهار و قشم، کاستی‌هایی دارند اما ویژگی‌هایی منحصر به خود هم دارند که آن‌ها را متمایز می‌سازد.

دهسلم در مجاورت کویری قرار دارد که معروف است گرم‌ترین نقطه‌ی زمین را در دل خود جای داده است. البته برای رسیدن به نخستین ایستگاه تپه‌های ماسه‌ای کویری، بیش از 35 کیلومتر مسیر خاکی را از روستا به‌سمت دل کویر باید طی کرد؛ اما با توجه به بکر بودن منطقه، که از نظر گردشگران طبیعت حرفه‌ای و نیمه‌حرفه‌ای خارجی، یک مزیت ویژه محسوب می‌شود، یکی از پتانسیل‌های منطقه برای توسعه‌ محسوب می‌شود. درواقع استان خراسان جنوبی این ویژگی را دارد تا با توجه به بین‌المللی بودن پروازهای مشهد در استان خراسانی رضوی و کرمان و یزد در مرکز کشور، به‌عنوان یک مسیر جدید برای گردشگران خارجی در نظر گرفته شود.

ضمن آن‌که به‌دلیل وجود قناتی به‌نسبت پرآب، با آب به‌نسبت گرم، دهسلم نخلستان‌های منحصر به‌فردی در منطقه‌ی خراسان جنوبی دارد. علاوه بر کشاورزی که به‌خاطر وجود آب بیشتر در این روستا رواج دارد، پرورش شتر نیز یکی از مشغله‌های اهالی محسوب می‌شود.

همچنین صنایع دستی خاص منطقه نیز یکی از دارایی‌های آن است که بیشتر توسط بانوان تولید و عرضه می‌شود. این اتکا در روستایی به‌نسبت دور، تنها حضور چشمگیر خانم‌ها در امور یک جامعه‌ی روستایی نیست؛ بلکه دهسلم یک دهیار خانم هم دارد که تقریبا تمام مسؤولان استانی، او را به‌واسطه‌ی پیگیری‌هایش برای امور رفاهی و توسعه‌ای مربوط به روستا، به‌خوبی می‌شناسند. به‌خاطر همین پیگیری و تاثیرگذاری است که دهیار زن روستای دهسلم، هم در میان مسؤولان محلی و هم مردم منطقه، از احترام ویژه‌ای برخوردار است.

روستای دهسلم مانند بیشتر نقاط خراسان جنوبی، از فقدان دسترسی‌های جاده‌ای مطلوب در رنج است اما همین نقص، خود یک ویژگی مثبت برای اهداف توسعه گردشگری آن محسوب می‌شود. شاید همین امر موجب شده که این روستا، بافت تاریخی خود را بیشتر حفظ کند و مردم آن نیز سنت‌های رفتاری و فرهنگی خویش را در نوع پوشش و حتا نوع زندگی، به‌خوبی حفظ کرده‌اند. البته همین حالا هم ساختن برخی سازه‌ها و اتاقک‌ها با استفاده از مصالح مدرن، خطری برای اخلال در روند تبدیل شدن روستای دهسلم به یک منطقه‌ی هدف و نمونه‌ی گردشگری محسوب می‌شود.