شیر شتر چند؟

سیستان و بلوچستان تقریبا نیمی از شترهای کشور را در اختیار دارد. به‌دلیل شرایط اقلیمی استان، دامداری شتر بازار بزرگی محسوب می‌شود؛ چه برای مصرف داخلی و چه صادرات شیر و البته شیر خشک. بزرگ‌ترین واحد پرورش شتر در زاهدان با ۴۱۰نفر شتر شیری، به‌صورت هفتگی ۳ تن شیر تولید می‌کند.

به‌ گفته مدیر امور دام سازمان جهاد کشاورزی سیستان و بلوچستان، شیر خشک شتر در سال‌های اخیر علاوه بر مصارف داخلی به کشورهایی چون چین، امارات و ترکیه صادر شده است. سیدحسین حسینی‌جنگجو در گفت‌وگو با همشهری درباره وضعیت پرورش شتر، تولید شیر خشک و... صحبت کرده است.

سیستان و بلوچستان شترهای بومی دارد، ولی اغلب شترهای استان از کشورهای دیگر وارد می‌شوند. تفاوت شترهای بومی با شترهای وارداتی چیست؟

شترهای بومی تولید شیر و گوشت‌شان کم است و حتی جثه کوچک‌تری نسبت به شترهای وارداتی دارند. شترهای بومی روزانه در بهترین حالت بین ۴ تا ۵ کیلوگرم تولید شیر می‌کنند، ولی شترهای وارداتی روازنه بین ۱۰ تا ۲۴ کیلوگرم شیردهی دارند.

معمولا شترها از افغانستان و پاکستان به کشور وارد می‌شوند که ما شترها را از پاکستان وارد کردیم. شترهای وارداتی از چند نژاد سندی، لاری، موریتانی و... هستند. شترهایی که در استان وجود دارند، تقریبا همگی وارداتی هستند؛ یعنی از نظر میزان شیردهی و گوشت جزو شترهای بسیار خوب به‌حساب می‌آیند.

‌در این استان حدود ۷۳ هزار نفر شتر وجود دارد و کل شترهای کشور حدود ۱۶۴ هزار نفر است. با این حال، شیرخشک در استان فرآوری نمی‌شود. چرا؟

در حال حاضر بزرگ‌ترین مشکل ما تبدیل شیر شتر به شیر خشک است. یک کیلوگرم شیر گاو حدود ۱۶ هزار تومان است، ولی شیر شتر بین کیلویی ۵۰ تا ۵۵ هزار تومان است. مشکل اینجاست که شیر شتر را نمی‌توانیم به‌مدت طولانی نگهداری کنیم. چربی شیر گاو گرفته و تبدیل به پنیر و فرآورده‌های مختلف لبنی می‌شود، اما شیر شتر به‌دلیل شرایطی که دارد، خیلی زود تبدیل به دوغ می‌شود.

دوغ شتر همان خاصیت شیر را دارد و البته بازار بهتری نسبت به شیر شتر داراست. با این حال، ما نمی‌توانیم کل شیر شتر را تبدیل به دوغ کنیم و بهترین کار این است که تبدیل به شیر خشک شود.

در ۲ سال گذشته چندبار شیر خشک تولید کردیم و امسال نیز شیر شتر را به نیشابور فرستادیم تا شیر خشک تهیه شود. شیر خشک شتر را امسال به چین و امارات صادر کردیم، با این حال، ارتباط تجاری آن برقرار نشده است.

‌درواقع مشکل اصلی نبود دستگاه تبدیل شیر به شیرخشک در استان است. آیا اقداماتی برای رفع این مشکل انجام شده است؟

ما مجبور هستیم شیر را از استان بارگیری کنیم و مثلا به مشهد، اصفهان و تهران بفرستیم. حمل‌ونقل آن هم هزینه‌بر و هم زمان‌بر است و به همین دلیل، بر کیفیت شیر تأثیر می‌گذارد.

اگر دستگاه تبدیل شیر به شیر خشک در استان باشد، ما می‌توانیم صادرات آن را از سیستان و بلوچستان انجام دهیم؛ یعنی صادرات هم به کشورهای شرق آسیا و هم به کشورهای حاشیه خلیج‌فارس صورت بگیرد. البته سال گذشته صادرات از استان به کشور ترکیه انجام شده است. ‌

منبع: همشهری