پاداش دیپلماسی به گردشگری عربستان

نگاه بلندپروازانه عربستان به بخش گردشگری، سرانجام باعث شد ۷ سال زودتر از برنامه تعیین‌شده به هدف خود دست یابد و اکنون بتواند گامی بلندتر برای سند چشم انداز گردشگری عربستان تا سال ۲۰۳۰ بردارد و به ۱۵۰ میلیون گردشگر خارجی بیندیشد.

آنچه عربستان توانست ۷ سال زودتر از برآورد‌ها به دست آورد حاصل دیپلماسی قوی این کشور طی چند سال گذشته با تمام جهان بوده که توانسته علاوه بر بازگشایی در‌های سیاست خارجی خود برای رونق تجارت و سیاست، در‌های توریسم خود را روی تمام جهان باز کند و دیگر عربستان پذیرای صرف گردشگران و زائران مسلمان نباشد.

علاوه بر تحولات در سیاست خارجی این کشور، تحولات داخلی به ویژه در ابعاد اجتماعی و فرهنگی یکی از مهم‌ترین عوامل جذب هرچه بیشتر گردشگر از سراسر جهان به کشوری شد که شاید تا یک دهه پیش همه آن را کشوری بیابانی می‌شناختند و تنها مسلمانان برای انجام فریضه حج به دو شهر مکه و مدینه سفر می‌کردند. اما این کشور با خروج از اقتصاد تک محصولی مبتنی بر صنعت نفت، با تدوین سند چشم‌انداز اقتصادی خود تا ۲۰۳۰، گردشگری را به یک قطب مهم اقتصادی خود تبدیل کرد و سرمایه‌گذاری‌های کلانی را برای دستیابی به این هدف انجام داد. البته همه‌گیری کووید-۱۹ و برگزاری جام جهانی در قطر نیز به کمک صنعت توریسم این کشور آمد. زیرا با تغییر سبک و سلیقه مسافران، مقاصد نوظهور جایگزین مقاصد سنتی گردشگران بین‌المللی شدند.

داده‌ها نشان می‌دهد عربستان توانست در سال گذشته از تمام رکورد‌های قبلی خود در بخش گردشگری بگذرد و رکورد‌های جدیدی را در تولید ناخالص داخلی، مشاغل و هزینه بازدیدکنندگان به ثبت برساند و این نشان دهنده تعهد و تلاش این کشور برای تبدیل شدن به یک نقطه اصلی و داغ گردشگری جهان است.

آخرین داده‌های شورای جهانی سفر و گردشگری شواهد بیشتری از موفقیت سریع عربستان در دگرگونی صنعت گردشگری عربستان سعودی ارائه می‌دهد.

گردشگری یکی از ستون‌های زیربنایی برنامه‌های تنوع اقتصادی چشم انداز ۲۰۳۰ عربستان است و این کشور برای ترویج سرمایه‌گذاری در این بخش با بیش از ۸۰۰ میلیارد دلار در نظر گرفته شده تا سال ۲۰۳۰ و همچنین ایجاد مشاغل جدید و افزایش سهم گردشگری در تولید ناخالص داخلی، گام‌های بزرگی برداشته است.

عربستان که در سند چشم انداز توسعه ۲۰۳۰ خود، هدف خود را مبنی بر جذب سالانه ۱۰۰میلیون گردشگر خارجی بنا نهاده بود، اکنون هفت سال زودتر به این اهداف بلندپروازانه خود رسید و در سال ۲۰۲۳، پذیرای ۱۰۰ میلیون توریست در کشور خود بوده است. همین استقبال چشمگیر از بخش گردشگری عربستان، منجر به تغییر سند چشم انداز ۲۰۳۰ این کشور در بخش گردشگری شد و اکنون هدف خود را روی جذب ۱۵۰ میلیون گردشگر تا پایان سال ۲۰۳۰ گذاشته است.

در آمار‌های ارائه‌شده از سوی مرکز تحقیقات تاثیرات اقتصادی ۲۰۲۴ شورای جهانی سفر و گردشگری آمده است که سال گذشته، بخش سفر و گردشگری عربستان بیش از ۳۲‌ درصد رشد داشته تا با رکوردشکنی ۴۴۴.۳ میلیارد ریال عربستان (۱۱۸.۴ میلیارد دلار) به تولید ناخالص داخلی این کشور کمک کند که ۱۱.۵‌ درصد از کل اقتصاد را تشکیل می‌دهد. این رقم تقریبا ۳۰‌ درصد از رکورد قبلی فراتر رفت و بر نقش «محوری جدید» این بخش در «چارچوب اقتصادی» کشور تاثیر گذاشته است.

مشاغل مورد حمایت این بخش با ۴۳۶ هزار مورد افزایش به بیش از ۲.۵ میلیون نفر رسید که تقریبا یک شغل از هر پنج شغل در کشور را تشکیل می‌دهد. این در حالی است که در سطح جهانی از هر ۱۰ شغل، یک نفر در بخش گردشگری مشغول است. اگرچه مشاغل از دست‌رفته در طول همه‌گیری در سال ۲۰۲۲ به طور کامل بازیابی شدند، اما جدیدترین داده‌ها نشان می‌دهد که اشتغال بخش مسافرت و گردشگری نسبت به اوج قبلی تقریبا ۲۴‌ درصد افزایش یافته است.

در ادامه این سازمان جهانی در گزارش خود به میزان هزینه‌های بازدیدکنندگان در عربستان پرداخته که این آمار‌ها نشان می‌دهد، هزینه بازدیدکنندگان بین‌المللی در سال گذشته تقریبا ۵۷‌ درصد افزایش یافت و به ۲۲۷.۴ میلیارد ریال عربستان رسید و رکورد قبلی را با ۹۳.۶ میلیارد ریال شکسته است.

این کشور علاوه بر موفقیت و رشد چشمگیر در توریسم بین‌المللی در گردشگری داخلی خود نیز بسیار موفق عمل کرده و هزینه بازدیدکنندگان داخلی را با ۲۱.۵‌ درصد رشد به ۱۴۲.۵ میلیارد ریال رسانده است.

در واقع عربستان، ۷ سال جلوتر از هدف خود، در سال ۲۰۲۳ از ۱۰۰ میلیون گردشگر استقبال کرد. امروز، این کشور به سمت اتفاقات بزرگ‌تری در حال حرکت است و هدف جاه طلبانه‌تری را برای جذب ۱۵۰ میلیون گردشگر تا سال ۲۰۳۰ تعیین کرده است.

جولیا سیمپسون، رئیس و مدیرعامل WTTC معتقد است که دستاورد‌های خارق العاده بخش سفر و گردشگری عربستان سعودی در سال گذشته، لحظه‌ای مهم در مسیر تبدیل شدن به یک «رهبر گردشگری جهانی» است. این موفقیت نتیجه مستقیم تعهد رویایی عربستان به این بخش است که تلفیقی چشمگیر از میراث فرهنگی و ابتکارات گردشگری نوآورانه را به نمایش می‌گذارد. از آنجا که این بخش به گسترش خود ادامه می‌دهد، نوید می‌دهد که نقش مهمی در آینده اقتصادی متنوع کشور ایفا کند و در عین حال به توسعه جهانی سفر و گردشگری کمک شایانی کند.

گردشگری عربستان در سال‌جاری

برآورد‌های شورای جهانی سفر و گردشگری حاکی از آن است که مسیر مثبت ۲۰۲۳ در بخش گردشگری حتی در سال ۲۰۲۴ خود را نشان خواهد داد و سفر و گردشگری عربستان در سال ۲۰۲۴ به رشد خود ادامه داده و سهم تولید ناخالص داخلی به ۴۹۸ میلیارد ریال عربستان برسد. در عین حال مشاغل نیز بیش از ۱۵۸ هزار شغل افزایش می‌یابند و به نزدیک ۲.۷ میلیون شغل می‌رسند.

همچنین پیش‌بینی می‌شود هزینه بازدیدکنندگان بین‌المللی به ۲۵۶ میلیارد ریال برسد که تقریبا دو برابر بیشتر از بالاترین سطح قبلی است و هزینه بازدیدکنندگان داخلی نیز به ۱۵۵.۲ میلیارد ریال خواهد رسید.

دهه آینده چگونه است؟

شورای جهانی سفر و گردشگری (WTTC) پیش‌بینی می‌کند که این بخش تا سال ۲۰۳۴ سهم تولید ناخالص داخلی سالانه خود را به ۸۳۶.۱ میلیارد ریال افزایش دهد که تقریبا ۱۶‌ درصد از اقتصاد عربستان سعودی را تشکیل می‌دهد و بیش از ۳.۶ میلیون نفر در سراسر کشور استخدام خواهد کرد که از هر ۵ نفر یک نفر به کار در این بخش مشغول خواهند بود.

منطقه چگونه به نظر می‌رسد؟

بخش سفر و گردشگری خاورمیانه بیش از ۲۵‌ درصد در سال ۲۰۲۳ رشد کرد و به تقریبا ۴۶۰ میلیارد دلار رسید. سهم مشاغل حدود ۷.۷۵ میلیون دلار بود و هزینه‌های بین‌المللی ۵۰‌ درصد رشد کرد و به ۱۷۹.۸ میلیارد دلار رسید. همچنین هزینه‌های بازدیدکنندگان داخلی رشد ۱۶.۵ درصدی را تجربه کرد و به بیش از ۲۰۵ میلیارد دلار رسید.

شورای جهانی سفر و گردشگری پیش‌بینی می‌کند که بخش مسافرت و گردشگری خاورمیانه در طول سال ۲۰۲۴ به رشد خود ادامه دهد و سهم تولید ناخالص داخلی آن به ۵۰۷ میلیارد دلار برسد. همچنین برآورد‌ها نشان می‌دهد، مشاغل به ۸.۳ میلیون دلار، هزینه بازدیدکنندگان بین‌المللی به ۱۹۸ میلیارد دلار و هزینه بازدیدکنندگان داخلی به بیش از ۲۲۴ میلیارد دلار برسد.

منبع: دنیای اقتصاد