جمعه سیاه: سراب یا حراج؟

به گزارش فرارو؛ با شروع این حراج نقطه ضعف‌های زیادی در اجرای آن دیده شد. در کنار مسائلی مانند تخفیف‌های بسیار جزئی در بعضی موارد و یا تمام شدن برخی کالا‌ها در ۳۰ ثانیه اول حراج، دو مورد بیش از همه توجه خریداران را جلب کرد.

اولا دقایقی پس از شروع حراج سایت‌های فروشگاه‌های اینترنتی از کار افتاد و کاربرانی که منتظر خرید محصولات مورد نظرشان بودند موفق به خرید نشدند. در مورد اپلیکیشن موبایل هم، مشاهده می‌شد پس از چندین بار تلاش برای گذراندن تمام مراحل خرید، در قدم نهایی یا گزینه‌ای برای پرداخت اینترنتی وجود نداشت یا بنا به مشکل دیگری مانند قطع ارتباط با سرور، کاربر قادر به خرید کالای مورد نظرش نبودند.

یکی دیگر از ایراداتی که بر این حراج وارد شد افزایش کاذب قیمت‌ها و سپس پایین آوردن آن تحت عنوان تخفیف بود. به صورتی که حتی بعضی از کالا‌ها با احتساب تخفیف از قیمتشان در روزهای عادی هم گران‌تر به فروش رسیدند.

این دو ایراد مهم و تعدادی دیگر از مسائل پیش آمده واکنش‌های زیادی را در بین مردم و رسانه‌ها بر انگیخت.

روزنامه آسمان آبی فردای این حراج از آن به عنوان" بنجل فروشی" یاد کرد و از دسترس خارج شدن فروشگاهای بزرگ اینترنتی که وعده این حراج را داده بودند در پنج دقیقه بعد از حراج خبر داد.

همچنین کاربران در فضای مجازی با انتشار "اسکرین شات" از مسدود بودن سایت، قیمت‌ها و تخفیف‌های داده شده به این مساله واکنش نشان دادند؛ و از واقعی نبودن تخفیف‌ها گله کردند.

تصویری که عدم توانایی کاربر برای خرید آنلاین را نشان می‌دهد

در یکی از تصاویر موجود نشان داده شده است که یک دوربین عکاسی که معادل سه میلیون و ۹۰۰ هزار تومان در بازار آزاد قیمت دارد در یکی از فروشگاه‌های اینترنتی چهار میلیون و ۸۰۰ هزار تومان قیمت‌گذاری شده که بعد از تخفیف جمعه سیاه با قیمت چهار میلیون و ۱۰۰ هزار تومان به مشتریان عرضه می‌شود که حتی این قیمت از فروشگاه‌های سطح شهر نیز بالاتر است.
به گفته یکی از خریداران قیمت یک تلویزیون قبل از حراج ۱۰ درصد گران شد و بعد از کسر درصد حراج، باز هم قیمت نهایی هشت هزار تومان از قیمت قبلی بیشتر شده بود.

چرا فروشگاه های آنلاین حراج کردند؟
به نظر نمی‌رسد که تخفیف‌های بالایی که فروشگاه‌های آنلاین وعده آن را داده بودند با حجم تبلیغات وسیع و هزینه‌ای که کرده بودند تناسب داشته باشد. پس این همه هزینه برای تبلیغات برای به اصطلاح "آتش زدن به مال" برای چیست؟

به نظر می‌رسد خود این تبلیغات ارزش بیشتری برای این سایت‌ها داشته باشد تا فروش کالا ها. به خصوص وقتی بتوانند با یک عذر خواهی ساده تخفیف‌های ناچیز و غیر واقعی و اعمال محدودیت برای فروش را توجیه کنند.

با اینکه کلمات کلیدی این فروشگاه‌های اینترنتی مثل "حراجمعه"، "جمعه سیاه" و "جمعه به خرید" در بین ۲۵ عبارت اول جستجوهای ایرانی‌ها قرار نگرفت، اما همین تبلیغات یک دو هفته‌ای در شهر تهران و شهرهای بزرگ توانسته رتبه سایت و میزان بازدید این سایت‌ها را تا حد زیادی بالا ببرد. به طوری که یکی از این فروشگاه‌ها طی یک هفته بیش از دو برابر افزایش بازدید داشت.

همچنین این تبلیغات کنجکاوی بیشتری را در بین مردم برانگیخته است بطوری که مثلا "جمعه به خرید" ۱۷۵۰ درصد رشد جستجو در اینترنت داشت که می‌تواند در حالت کلی مردم را بیشتر با خرید آنلاین آشنا کند.

با توجه به مشکلاتی که در روز جمعه در مورد این حراج‌های اینترنتی بوجود آمد به نظر می‌رسد فروشگاه‌های خرید آنلاین بهره برداری خود را از این فرصت کرده اند و مردمی که برای خرید محصولات مورد پسندشان به این حراج امید بسته بودند ضرر کرده اند.

با توجه به اتفاقات جمعه دو نکته خود را بیشتر نشان می‌دهد. یکی لزوم نظارت اتحادیه هایی است که در موارد مشابه مسئولیت دارند. به گفته حسین درودیان، مسئول نظارت و بازرسی اتاق اصناف می‌گوید: "برای ارائه تخفیف معمولا قانون وجود دارد و فروشگاه‌های مختلف موظف هستند پیش از برگزاری حراج هماهنگی لازم را با اتحادیه مربوطه انجام دهند و حراج خود را زیر نظر اتحادیه برگزار کنند.

اما نکته دیگری که می‌تواند در این مورد به آن پرداخت عدم تناسب زمانی این حراج با تقویم بازار کشور است. با توجه به اینکه "جمعه سیاه" در آمریکا و کشورهای اروپایی بعد از عید شکرگذاری برگزار می‌شود که متناسب با انجام چنین حراج هایی در آنجاست.

در ایران شاید بتوان انجام چنین حراج هایی را برای ایامی حول و حوش نوروز و آخرسال مناسب دانست که در آن کسانی که توانایی خرید کالاهای مورد نیازشان را نداشته اند و با تخفیف بتوانند خرید خود را انجام دهند. اما از طنز روزگار است که قالیشویی ه اهم در ایران برای ایام "بلک فرایدی" برنامه ویژه‌ای دارد.

این کپی برداری نامتناسب که در موراد دیگری مانند جشن هالووین هم دیده می‌شود نیاز به بررسی‌های بیشتری دارد که دست کم اگر حراجی هم به سبک غربی برگزار می‌شود حداقل نکات مثبت آن حراج را داشته باشد و به عنوان یک ماکت یا شوآف به آن نگاه نشود.