زیر و بم تجارت با فرانسه

فرانسه به عنوان یکی از اصلی‌ترین شرکای تجاری ایران پس از برجام در راستای ترمیم روابط خود، نسبت به رقبای اروپایی‌اش پیش‌قدم شد و اعزام هیات‌های اقتصادی و تجاری به ایران و پذیرش هیات‌های ایرانی را در دستور کار قرار داد.

آخرین آمار تجارت خارجی ایران و فرانسه مربوط به ۱۰ ماه منتهی به دی امسال است. این آمارها نشان می‌دهد صادرات ایران به فرانسه ناچیز است.

به گونه‌ای که این کشور اروپایی حتی در جمع ۲۰ مقصد صادراتی ایران حضور ندارد. اما در بخش واردات، فرانسه هشتمین مبدا عمده واردات کالا محسوب می‌شود. آمارهای منتشر شده نشان می‌دهد در ۱۰ ماه منتهی به دی سال جاری، فرانسوی‌ها توانسته‌اند ۱۱۸ هزار تن کالا به ارزش یک میلیارد و ۴۱۰ میلیون دلار به ایرانی‌ها بفروشند و سهم خود را از کل واردات ایران به ۳/ ۳ درصد برسانند.

مقایسه واردات ۱۰ ماه منتهی به دی امسال نسبت به مدت زمان مشابه سال گذشته نیز حکایت از رشد ۷۶ درصدی در ارزش و رشد ۱۷ درصدی در وزن دارد. این امر نشان می‌دهد کالاهایی که از فرانسه وارد ایران شده‌اند، کالاهایی با ارزش افزوده بالا هستند.

از آنجا که بیشترین واردات ایران نیز متعلق به کالاهای واسطه‌ای و سرمایه‌ای است، اغلب کالاهایی که از فرانسه به ایران می‌آید نیز در این گروه‌ها قرار می‌گیرد.

البته همکاری‌های خودروسازان ایرانی و فرانسوی نیز موجب شده تا سهم واردات قطعات خودرو از این کشور اروپایی قابل توجه باشد و بخش مهمی از تجارت دو کشور را به خود اختصاص دهد. بررسی‌ها نشان می‌دهد در جریان سفرهای متعدد فرانسوی‌ها به ایران و برعکس، قراردادهای مهمی نیز بین این دو کشور به امضا رسیده که از مهم‌ترین قراردادهای پسابرجامی برای ایران قلمداد می‌شود.

تقویت روابط دوجانبه ایران و فرانسه که پس از برجام رنگ و بویی دیگر به خود گرفته و مصمم‌تر از همیشه پیش می‌رود، موجب شده تا مقامات فرانسوی، به ایران سفر کنند و ایرانی‌ها نیز درصدد مذاکره با فرانسوی‌ها باشند. بر این اساس ژان ایو لودریان وزیرخارجه قرار بود شب گذشته وارد ایران شود و شنیده می‌شود به‌زودی نیز تهران میزبان رئیس جمهور این کشور اروپایی خواهد بود.

از این رو در این گزارش به تحلیل ابعاد اقتصادی روابط ایران و فرانسه پرداخته‌ایم. پیش از سال‌های تحریم‌ فرانسه و ایران شرکای مهمی برای یکدیگر بودند و بعد از برجام مجددا روابط دو کشور به سمت دوران پیش از تحریم‌ها حرکت کرد. البته فرانسه از سال‌های دور در صنایع ایران حضور داشته و به همین دلیل با وجود آنکه روابط دو کشور در دوران تحریم سیر نزولی پیدا کرد، اما هیچ‌گاه این روابط به‌طور کلی قطع نشده است.

پس از برجام که توسعه روابط اقتصادی در دستورکار قرار گرفت، قراردادی با شرکت توتال برای توسعه فاز یازده پارس جنوبی بسته شد. همچنین قراردادی برای حضور شرکت پژو در ایران منعقد و قراردادهایی هم با سایپا و ایران خودرو امضا شد.

خرید هواپیمای ایرباس از فرانسه، قرارداد سرمایه‌گذاری مشترک در تولید محصولات کشاورزی، تفاهم‌نامه‌های تولید مشترک ماهی، انتقال فناوری دانه‌های روغنی از فرانسه، بازسازی فرودگاه مشهد توسط یک شرکت فرانسوی و تفاهم نامه تولید دارو در حوزه سلامت از دیگر فعالیت‌های اقتصادی مشترک بین ایران و فرانسه در دوران پسابرجام است.

البته ظرفیت‌های قابل‌توجهی برای همکاری بین ایران و فرانسه در زمینه‌های مختلف از جمله حمل‌ونقل هوایی، نیروگاه، الکترونیک، مخابرات، نفت و گاز وجود دارد که هنوز از بسیاری شان استفاده نشده است. از سویی برخی از کارشناسان بر این باورند که همکاری کشاورزی می‌تواند حجم مبادلات ایران و فرانسه را بسیار بالا ببرد.

در این باره ابوالقاسم دلفی سفیر ایران در فرانسه با اشاره به موافقت‌نامه‌های مهم کشاورزی که به تازگی بین ایران و فرانسه به امضا رسیده، گفته است: هم‌اکنون همه زمینه‌ها برای گسترش مبادلات کشاورزی بین ایران و فرانسه آماده است و در سفری که اخیرا محمود حجتی، وزیر جهاد کشاورزی ایران به فرانسه داشت چهار تفاهم‌نامه مهم همکاری به امضا رسید.

اما به گفته کارشناسان همکاری با فرانسوی‌ها نیز مانند هر کشور دیگری با بهبود روابط بانکی ارتقا می‌یابد. اخیرا در دیدار رئیس اتاق بازرگانی ایران و سفیر فرانسه در ایران، غلامحسین شافعی مهم‌ترین مانع بر سر راه افزایش روابط اقتصادی و تجاری ایران و فرانسه را مسائل بانکی عنوان کرد.